του Φώτη Κόλλια

Το επιχειρηματικό μοντέλο αναζητείται, τα τεχνολογικά πρότυπα δεν έχουν ξεκαθαρίσει, αλλά οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών τοποθετούνται σταδιακά στον τομέα της ασύρματης πρόσβασης στο Διαδίκτυο. Τόσο ο ΟΤΕ όσο και αρκετοί από τους εναλλακτικούς παρόχους πειραματίζονται αυτή την περίοδο με τεχνολογίες όπως το Wi-Fi και το Wi-Max, που επιτρέπουν την ασύρματη ευρυζωνική σύνδεση στο Internet, ενώ εγκαθιστούν σημεία ασύρματης πρόσβασης (hotspots) σε καφέ, εστιατόρια, ξενοδοχεία και άλλους χώρους.

Κάποιοι άλλοι, όπως η Lannet, υποστηρίζουν ότι θα αξιοποιήσουν την τεχνολογία Wi-Max για να φτάσουν στον τελικό καταναλωτή παρακάμπτοντας τη γραμμή του ΟΤΕ. Μερίδιο διεκδικούν και οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας οι οποίες προετοιμάζονται για την επόμενη γενιά δικτύων, αλλά ήδη προσφέρουν (πανάκριβες) υπηρεσίες πρόσβασης στο Διαδίκτυο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, περίπου 50 εκατομμύρια Ευρωπαίοι δεν θα έχουν πρόσβαση σε ενσύρματες ευρυζωνικές συνδέσεις στο Διαδίκτυο το 2012. Γι’ αυτό και οι εταιρείες επενδύουν ή πειραματίζονται με τις ασύρματες τεχνολογίες, οι οποίες αποκτούν μεγαλύτερο ενδιαφέρον σε μια νησιωτική χώρα όπως η Ελλάδα.

Οι κινήσεις

Η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) παραχώρησε πέρυσι, έπειτα από διαγωνισμό, μια άδεια για πανελλαδικό δίκτυο Wi-Max στην Cosmoline του ομίλου Κοντομηνά, αλλά ουδείς γνωρίζει τα σχέδια της τελευταίας. Στο μεταξύ, η χαμηλού προφίλ καναδική Craig Wireless αναπτύσσει (το εγκαθιστά η Uninortel, θυγατρική της Unisystems) ένα πανελλαδικό δίκτυο Wi-Max.

Η Craig Wireless είχε αγοράσει την άδεια για ασύρματες υπηρεσίες (με βάση την αποτυχημένη τεχνολογία LMDS) του ομίλου Κοπελούζου. Το συγκεκριμένο δίκτυο πρόκειται να το αξιοποιήσει η Lannet. Μια εταιρεία με έδρα το Δουβλίνο, ονόματι free-hotspot.com, έχει ανακοινώσει ότι θα εγκαταστήσει εκατοντάδες hotspots στην Ελλάδα για δωρεάν πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Τέλος, ο δήμος Τρικκαίων είναι η πρώτη ελληνική πόλη που παρέχει δωρεάν ασύρματη πρόσβαση στο Διαδίκτυο στους κατοίκους.

Πάντως, η μεγάλη μάχη που βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή την περίοδο αφορά στην παροχή ευρυζωνικής πρόσβασης στο Διαδίκτυο μέσω δορυφόρου. Πρόκειται για το έργο ”Δόρυ” του υπουργείου Μεταφορών, ύψους 9,3 εκατ. ευρώ, ο διαγωνισμός για το οποίο βρίσκεται... μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας.

Ενδιαφέρον για το έργο, που αφορά στην παροχή ευρυζωνικής σύνδεσης σε 1.673 σημεία (σχολεία κ.λπ.) της Ελλάδας, είχαν εκδηλώσει ισχυροί όμιλοι όπως η κοινοπραξία της ισραηλινής Gilat με την Info-Quest, η κοινοπραξία Hellas Sat - Alcatel, η Siemens και η Space Hellas. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο διαγωνισμός έχει ”παγώσει” εν μέσω διαμάχης για τα αποτελέσματα της τεχνικής αξιολόγησης. Μιλώντας πάντως σε εκδήλωση για τις δορυφορικές επικοινωνίες, ο υπουργός Μεταφορών κ. Μ. Λιάπης υποστήριξε ότι από τον ερχόμενο χρόνο το ”Δόρυ” θα τεθεί σε λειτουργία.

Ο ΟΤΕ

Το πιλοτικό πρόγραμμα Wi-Max του ΟΤΕ αναπτύσσεται σε τρεις περιοχές οι οποίες έχουν επιλεγεί με κριτήρια τη δυσκολία ανάπτυξης ενσύρματης ευρυζωνικότητας και την παρουσία ασυρματικών δικτύων παλαιότερης τεχνολογίας. Η εγκατάσταση σταθμών βάσης Wi-Max ”σχεδιάζεται σε αρκετές θέσεις οι οποίες, δεδομένου του πιλοτικού χαρακτήρα του έργου, δεν έχουν ακόμα καθοριστεί πλήρως”.

Σε γενικές γραμμές ”ο σχεδιασμός προβλέπει ανάπτυξη δικτύου στην περιοχή της Ιπποκρατείου Πολιτείας και σε επιλεγμένες περιοχές του Λεκανοπεδίου Αθηνών και της Ανατολικής Αττικής. Επίσης, έχει σχεδιαστεί αναβάθμιση των Συνδρομητικών Ασυρματικών Ραδιοδικτύων (ΣΑΡ) που εξυπηρετούν σήμερα το Άγιο Όρος. Οι υπηρεσίες που δοκιμάζονται είναι αντίστοιχες με εκείνες που παρέχονται από ενσύρματα ευρυζωνικά δίκτυα DSL”.

Σύμφωνα με στελέχη του Οργανισμού, ”η πρώτη φάση των πιλοτικών δικτύων Wi-Max θα ολοκληρωθεί με την πλήρη εγκατάσταση των τριών πιλοτικών δικτύων τα οποία αναφέρθηκαν παραπάνω και τη διασύνδεση περίπου 150 πελατών (επιχειρησιακών και οικιακών) που αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη. Από τα τεχνικά αποτελέσματα που θα προκύψουν από την πιλοτική αυτή φάση, η οποία αποτελεί απαραίτητο βήμα ώστε να εξασφαλιστεί υψηλό επίπεδο ποιότητας υπηρεσιών, ο ΟΤΕ θα εξετάσει την ανάπτυξη συστημάτων Wi-Max σε ευρύτερη κλίμακα”.

Οι επιλογές τώρα

Προσωρινά, όσοι αναζητούν ασύρματη πρόσβαση στο Διαδίκτυο έχουν δύο επιλογές: είτε να πεταχτούν μέχρι την Πλατεία Συντάγματος (για δωρεάν πρόσβαση) και να ενταχθούν στο Ασύρματο Μητροπολιτικό Δίκτυο Αθηνών, μια πρωτοβουλία ερασιτεχνών οι οποίοι αξιοποιούν την τεχνολογία Wi-Fi, είτε να επισκεφτούν ένα κατάστημα Starbucks ή Flocafe ή άλλους χώρους όπως ξενοδοχεία. Η Forthnet διαθέτει σήμερα περισσότερα από 100 hotspots στην Ελλάδα, κυρίως μέσω της συνεργασίας της με την αλυσίδα Starbucks και τα McDonalds. Η εταιρεία έχει εγκαταστήσει αντίστοιχα σημεία πρόσβασης και σε πλοία των Μινωικών Γραμμών.

Με γρήγορους ρυθμούς αυξάνονται και τα hotspots της Altec Telecoms, η οποία υπέγραψε αντίστοιχη συμφωνία με τα Flocafe και την Everest. Οι τιμές για την ασύρματη πρόσβαση θεωρούνται αρκετά υψηλές: μία κάρτα NetKey Wi-Fi της Forthnet για δύο ώρες σύνδεση κοστίζει έξι ευρώ, ενώ 14 ευρώ κοστίζει η κάρτα για 24ωρη σύνδεση. Οι πελάτες της εταιρείας μπορούν να χρησιμοποιήσουν την υπηρεσία Wi-Fi Premium SMS, με την οποία αποκτούν τον προσωπικό τους κωδικό πρόσβασης για χρήση 20 λεπτών. Πολύ χαμηλότερες είναι οι τιμές της NetCarta της Altec Telecoms, καθώς με 5 ευρώ οι χρήστες έχουν πρόσβαση για 10 ώρες.

Αλλάζει η εταιρική στρατηγική διεθνώς

Δεκάδες πόλεις ανά τον κόσμο στήνουν αυτή την περίοδο ασύρματα δίκτυα για παροχή δωρεάν πρόσβασης στο Διαδίκτυο. Όμως, μετά την αρχική ευφορία, οι εταιρείες που αναπτύσσουν τα δίκτυα Wi-Fi ή Wi-Max επανεξετάζουν τη στρατηγική τους προκειμένου να καταστούν κερδοφόρες. Η αμερικανική EarthLink, για παράδειγμα, που έχει κερδίσει συμβόλαια σε 13 πόλεις, ανακοίνωσε προ ημερών ότι δεν πρόκειται να επεκταθεί περαιτέρω. Θα επικεντρωθεί στις μεγάλες πόλεις και μέσω συμφωνιών που θα προβλέπουν έσοδα από τις επιχειρήσεις και την τοπική αυτοδιοίκηση, γιατί οι λιανικοί καταναλωτές δεν είναι δυνατόν να καταστήσουν κερδοφόρες τις συγκεκριμένες επενδύσεις.

Η αλλαγή στρατηγικής της EarthLink συνδέεται με το γεγονός ότι στο πρώτο τρίμηνο του 2007 παρουσίασε ζημίες 30 εκατ. δολαρίων (έναντι κερδών 16,3 εκατ. δολαρίων στο αντίστοιχο περυσινό διάστημα). Η MetroFi, ανταγωνίστριας της EarthLink, απαιτεί πλέον από τις πόλεις με τις οποίες συνεργάζεται δεσμεύσεις ότι η τοπική αυτοδιοίκηση θα αξιοποιεί το δίκτυο και θα πληρώνει γι’ αυτό έστω και αν παρέχεται δωρεάν στους πολίτες.

Μια απάντηση στο πρόβλημα του επιχειρηματικού μοντέλου για τη δωρεάν ευρυζωνική πρόσβαση στο Διαδίκτυο ίσως έρχεται από την Ισπανία. Η ισπανική εταιρεία FON αναπτύσσεται ραγδαία σε ολόκληρο τον κόσμο με ένα ενδιαφέρον μοντέλο: τα μέλη της (γνωστοί ως Foneros) έχουν δωρεάν πρόσβαση αρκεί να μοιράζονται τη σύνδεσή τους με άλλους χρήστες. Κάτι τέτοιο επιτυγχάνεται με την αγορά ενός διαμετακομιστή (router) που επιτρέπει το ”μοίρασμα” της σύνδεσης. Το γεγονός ότι στους μετόχους της FON συγκαταλέγονται η Google και η Skype δείχνει ότι το επιχειρηματικό της μοντέλο είναι καταρχήν ενδιαφέρον.