«Τρενάκι τρόμου» η λιανική αγορά το δίμηνο Δεκεμβρίου-Ιανουαρίου

Μεγάλες διακυμάνσεις, αλλά και σημαντικές διαφορές μεταξύ διαφορετικών τομέων της λιανικής καταγράφηκαν το δίμηνο Δεκεμβρίου-Ιανουαρίου, χρονικό διάστημα όπου εκτός από την εορταστική περίοδο και την έναρξη των χειμερινών εκπτώσεων η αγορά είχε να υπολογίσει ως αντίβαρο την πρόωρη εκλογική αναμέτρηση.

Από τη μια πλευρά, σημειώθηκε συγκράτηση, ακόμη και σε πωλήσεις βασικών καταναλωτικών αγαθών εντός του δικτύου των σούπερ μάρκετ και από την άλλη καταγράφηκε αύξηση στις πωλήσεις αυτοκινήτων.

Οι αλυσίδες ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών γνώρισαν απρόσμενη αύξηση της ζήτησης την ίδια ώρα που ο κύριος κορμός της αγοράς ένδυσης και υπόδησης κατέγραψε νέα πτώση. Η καταναλωτική συμπεριφορά δεν υπήρξε αταλάντευτη και παρουσίασε διαφορετικά πρόσημα μέσα στο εν λόγω καυτό από άποψη πολιτικών εξελίξεων δίμηνο. Κοινή διαπίστωση πάντως όλων των παραγόντων της αγοράς είναι πως αυτό που έλειψε ήταν η σταθερότητα των πωλήσεων που φάνηκε να έχει κατακτηθεί το προηγούμενο διάστημα.

Ο Δεκέμβριος ξεκίνησε με χαμηλές ταχύτητες για όλους τους τομείς της λιανικής, γεγονός αναμενόμενο μια και αποτελεί παραδοσιακά ένα αδύναμο διάστημα πριν το μπουμ του δεύτερου εορταστικού 15νθημέρου. Οι προσδοκίες, αν και θετικές, ήταν σαφώς συγκρατημένες λόγω των αυξημένων φορολογικών βαρών και επιδεινώθηκαν όταν διαφάνηκε ότι η χώρα προσέρχεται πιθανότατα σε πρόωρες εκλογές.

Παρά τις ανησυχίες ωστόσο αρκετοί κλάδοι αντιμετώπισαν τη θετική έκπληξη αύξησης των πωλήσεών τους έναντι του περυσινού Δεκεμβρίου. Συγκεκριμένα, στο β' δεκαπενθήμερο του μήνα παρουσιάστηκε αισθητή αύξηση πωλήσεων σε καταστήματα ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών, τάση που σύμφωνα με πληροφορίες -παρά τις διαφορετικές ταχύτητες ανά αλυσίδα- υπήρξε γενικευμένη.

Η προφανής εξήγηση των λιανεμπόρων του κλάδου είναι πως η εικόνα αυτή συγκρίνεται με το χαμηλό επίπεδο του Δεκεμβρίου του 2013. Συμπληρώνουν επίσης ότι υπήρξε προσφορά προϊόντων σε ανταγωνιστικές τιμές που προσέλκυσαν καταναλωτές να πραγματοποιήσουν «την αγορά του έτους», υπονοώντας έτσι την προσεκτική και προγραμματισμένη εκταμίευση που κάνουν πλέον.

Αντίθετα κάμψη σημείωσε για μια ακόμη χρονιά η αγορά ένδυσης και υπόδησης, με κάποιες συγκεκριμένες εξαιρέσεις όπως τα πολυκαταστήματα και τα εμπορικά κέντρα, όπου συνεχίστηκε να καταγράφεται συγκρατημένη αύξηση πωλήσεων, γεγονός που ερμηνεύεται ως μετακίνηση τζίρου από τους μικρούς στους μεγάλους παίκτες της αγοράς. Σύμφωνα δε και με τα στοιχεία της ΕΣΕΕ για το μήνα Δεκέμβριο, οι τοπικές αγορές στη συντριπτική τους πλειονότητα κατέγραψαν πτώση, ενώ οι περισσότεροι μικρομεσαίοι έμποροι κάνουν λόγο για μια μέση μείωση της εμπορικής κίνησης της τάξεως του 6-8% στις αγορές των μεγάλων αστικών κέντρων και περίπου 10% στις περιφερειακές αγορές.

Μικρή κάμψη κατέγραψε και η αγορά οικιακού εξοπλισμού και επίπλωσης. Χαρακτηριστικά, η ΙΚΕΑ στην Ελλάδα διαπίστωσε μείωση των πωλήσεων της, την οποία δεν προϋπολόγιζε παρά το γεγονός του ότι ο Δεκέμβριος δεν είναι ο δυνατός της μήνας, σε αντίθεση με τη Βουλγαρία και την Κύπρο, όπου η ζήτηση ήταν αυξημένη.

Κάμψη σημείωσε και η Intersport του ομίλου Φουρλή τον Δεκέμβριο, για λόγους όμως που αποδίδονται κυρίως στον καλό καιρό και λιγότερο στην πτώση της κατανάλωσης για αθλητικά είδη. Τον Ιανουάριο ωστόσο και για τα δύο μεγάλα λιανικά concepts του ομίλου Φουρλή καταγράφηκε επαναφορά και αύξηση πωλήσεων ιδίως στην Interpsort, όπου φάνηκε να υπερκαλύπτεται το κενό του Δεκεμβρίου.

Η απογοήτευση του Γενάρη

Τον κατεξοχήν προεκλογικό μήνα ωστόσο άλλαξε και η εικόνα για τους προμηθευτές και τους χονδρεμπόρους, οι οποίοι αν και δεν επηρεάστηκαν το Δεκέμβριο (εφόσον είχαν ήδη παραδώσει εμπορεύματα στο τέλος Νοεμβρίου), τον Ιανουάριο συναντούν κάθετη πτώση παραγγελιών. Χαρακτηριστικά πηγές του ομίλου Σαράντη κάνουν λόγο για απογοητευτικό μήνα στην εγχώρια αγορά. Στα καλλυντικά (φαρμακεία και αλυσίδες) καταγράφονται επίσης πτωτικές πωλήσεις, οι οποίες ωστόσο θεωρούνται αναμενόμενες για τη συγκεκριμένη εποχή.

Η έναρξη των εκπτώσεων απορρόφησε κάποιους διαθέσιμους πόρους, οι οποίοι κατευθύνθηκαν στην αγορά ρούχων και υποδημάτων, ως είθισται, με τους μεγάλους παίκτες να κάνουν μάλιστα λόγο για μέση αύξηση της τάξης του 10%.

Αντιθέτως την εκτίμηση ότι ο κύκλος εργασιών της εκπτωτικής περιόδου θα παρουσιάσει κάμψη της τάξεως του 5% - 8% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, διατύπωσαν οι έμποροι που μετείχαν σε έρευνα του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών της ΕΣΕΕ.

Τη ίδια στιγμή πάντως και σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, τον Ιανουάριο του 2015 χορηγήθηκαν 10.289 νέες άδειες κυκλοφορίας σε αυτοκίνητα, αυξημένες κατά 12,8% σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2014, συνεχίζοντας την ανοδική τάση των προηγούμενων μηνών.

Τα παράδοξα των αγορών, με τις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ να πιέζονται και των αυτοκινήτων να αυξάνουν, ερμήνευσε έμπειρος παράγοντας της λιανικής, σχολιάζοντας πως «στο σούπερ μάρκετ μπαίνουν όλοι, στις εκθέσεις αυτοκινήτων λίγοι. Αυτό είναι το βαρόμετρο».