Oι κόκκινες γραμμές της κυβέρνησης στο παζάρι με ΕΕ

Με κόκκινες γραμμές αλλά και διάθεση για εξεύρεση κοινά αποδεκτής λύσης προσέρχεται στην αυριανή συνεδρίαση του Eurogroup ο υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης, έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού του, σύμφωνα με συνεργάτες του, ότι θα δεχθεί ασφυκτικές πιέσεις.

Τις τελευταίες ημέρες, η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να βάζει νερό στο κρασί της, χωρίς να παρεκκλίνει όμως από τις δικές της κόκκινες γραμμές.

Η δόση των 7,2 δισ. ευρώ, την οποία σε όλους τους τόνους είχε διακηρυχθεί ότι δεν θέλουμε, είναι επιθυμητή, εφόσον αλλάξει το μνημόνιο. Η παράταση η οποία ήταν κόκκινο πανί -και παραμένει- φαίνεται πως μπορεί να γίνει «αποδεκτή» αν αλλάξει το περιεχόμενό του μνημονίου και αναβαπτιστεί ενδεχομένως σε «Συμβόλαιο». Η τρόικα που «σκοτώθηκε» κανείς δεν λέει ότι δεν θα αντικατασταθεί από έναν άλλον μηχανισμό ελέγχου τήρησης των συμφωνηθέντων. Αρκεί να μην είναι οι τεχνοκράτες που έρχονταν εδώ κάθε τρεις και πέντε και έκαναν κλικ σε κουτάκια, όπως λένε χαρακτηριστικά πηγές με γνώση των συζητήσεων.

Ίσως πάντα αυτές να ήταν οι θέσεις της κυβέρνησης, αλλά κυριαρχούσαν οι εντυπώσεις από διακηρύξεις «δεν θα πάρουμε τα 7 δισ. ευρώ, το μνημόνιο είναι νεκρό, η τρόικα τελείωσε...».

Παράλληλα με τη διάθεση συμβιβασμού, όμως, η κυβέρνηση δεν βάζει καθόλου νερό στο κρασί της σε τρία θέματα τα οποία αποτελούν κόκκινες γραμμές:

1. Η άμεση εφαρμογή μέτρων για την ανάσχεση της ανθρωπιστικής κρίσης είναι η πρώτη. Κεφαλαιώδης σημασία αποδίδεται στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων με τα υπόλοιπα του ΤΧΣ (11 δισ. ευρώ), ώστε και να ανασάνουν οι τράπεζες και οι δανειολήπτες.

2. Η μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων. Οι στόχοι για πρωτογενές πλεόνασμα 3% φέτος και 4,5% από του χρόνου και μετά δεν υπάρχουν ούτε στη φαντασία της κυβέρνησης. Ο πήχης της διαπραγμάτευσης μπαίνει το ανώτερο στο 1,5% από φέτος. Μια τέτοια εξέλιξη θα δημιουργούσε απευθείας ένα βαθμό ελευθερίας στον φετινό προϋπολογισμό της τάξεως των 3 δισ. ευρώ, κλείνοντας ενδεχομένως το δημοσιονομικό κενό.

3. Έναρξη της συζήτησης για τη διευθέτηση του χρέους. Με χρέος 184% του ΑΕΠ, ο κ. Βαρουφάκης έχει καταστήσει σαφές ότι δεν συζητάει.

«Η διαπραγματευτική στρατηγική είναι να μην μπλοφάρουμε. Ό,τι λέμε ισχύει», διαμηνύουν κυβερνητικές πηγές καθιστώντας απολύτως σαφές ότι στο πλαίσιο της σκληρής διαπραγμάτευσης τελικός στόχος είναι ένα bridging agreement που θα γεφυρώνει την απόσταση που χωρίζει αυτήν την ώρα τις επιδιώξεις της Ελλάδας από τις απαιτήσεις των εταίρων.

Τα μηνύματα από... έξω πάντως εξακολουθούν να είναι αυστηρά.

«Οι βασικοί κανόνες παραμένουν ίδιοι: Θα πρέπει να καταβάλεις τις προσπάθειές σου και οι υπόλοιποι θα δείξουν αλληλεγγύη ως αντάλλαγμα. Οι τρεις θεσμοί της τρόικας, η ΕΚΤ, η Κομισιόν και το ΔΝΤ, έχουν συμφωνήσει σε προγράμματα. Τα προγράμματα αποτελούν τη βάση κάθε συνομιλίας. Πάντα λέω ότι η Ελλάδα πρέπει να παρουσιάσει βιώσιμη πρόταση και θα το συζητήσουμε», τόνισε μετά τη συνάντηση με τον πρόεδρο Ομπάμα η καγκελάριος Μέρκελ.

Σε πιο αυστηρό τόνο ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Β. Σόιμπλε κατέστησε σαφές ότι «χρειάζεται ένα πρόγραμμα αν οι Ελληνες θέλουν τη βοήθειά μας» ενώ και ο «φίλος» Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος φέρεται να έχει εκπονήσει σχέδιο συμβιβαστικής λύσης, διεμήνυσε ότι «η Ελλάδα δεν πρέπει να νομίζει πως το κλίμα έχει αλλάξει τόσο στην ευρωζώνη ώστε να δεχτεί στο σύνολό τους τα σχέδια του ΣΥΡΙΖΑ».

Τι θα πει ο Βαρουφάκης στο Eurogroup

Στην αυριανή συνεδρίαση του Eurogroup -στην οποία κανείς δεν περιμένει ότι θα υπάρξει συμφωνία- ο υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης θα παρουσιάσει την ελληνική πρόταση σε τέσσερις άξονες:

• Αλλάζει το μνημόνιο όνομα και περιεχόμενο. Το ένα τρίτο των μεταρρυθμιστικών δεσμεύσεων του MOU παραμένει, οι τοξικές δεσμεύσεις (κυρίως τα εργασιακά και το ασφαλιστικό) φεύγουν και αντικαθίστανται από δέκα μεταρρυθμίσεις made in Greece σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ. Μάλιστα, ο Άνχελ Γκουρία σε επικοινωνία που είχε με τον Γ. Βαρουφάκη φέρεται να συμφώνησε στη δημιουργία μιας νέας εργαλειοθήκης, tailor made για την Ελλάδα, θάβοντας το περιβόητο toolkit που παραλίγο να ρίξει με το... γάλα την προηγούμενη κυβέρνηση.

• Ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα από 3% του ΑΕΠ φέτος, χαμηλώνει το ανώτερο στο 1,5% του ΑΕΠ που φαίνεται να κλείνει για το 2014 (για την ακρίβεια στο 1,49% του ΑΕΠ). Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Δ. Μάρδας μάλιστα από τη Βουλή ανακοίνωσε ότι το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2014 διαμορφώνεται στα 2,9 δισ. ευρώ του ΑΕΠ έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 5,3 δισ. ευρώ.

• Μπαίνει στο τραπέζι το θέμα του χρέους, προκειμένου να ξεκινήσει η διαπραγμάτευση με ένα μενού από swaps.

• Μπαίνουν άμεσα σε εφαρμογή μέτρα ανάσχεσης της ανθρωπιστικής κρίσης.

Τα χρονοδιαγράμματα

Υπό προϋποθέσεις, «αισιόδοξες» πηγές βλέπουν ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια πρώτη συμφωνία στο Eurogroup της 16ης Φεβρουαρίου. Όχι αύριο. Πηγές του υπουργείου Οικονομικών λένε ότι «θα κάνουμε τα πάντα για να υπάρξει συμφωνία, αλλά δεν θα πούμε 'ναι' στη συνέχιση της λιτότητας και της αυτοτροφοδοτούμενης κρίσης».

Αρχικά στόχος ήταν πρόγραμμα γέφυρα έως το τέλος Μαΐου, με νέα συμφωνία από την 1η Ιουνίου (διότι υπάρχουν δύο ομόλογα της ΕΚΤ που λήγουν και θα πρέπει να δανειστούμε 6,7 δισ. ευρώ για να πληρώσουμε την ΕΚΤ, την ώρα που κόβει χρήμα 1 τρισ. ευρώ). Σε αυτό το χρονοδιάγραμμα η ελληνική πλευρά είχε ζητήσει χρόνο έως τις 25 Φεβρουαρίου για να παρουσιάσει τις προτάσεις της.

Το πρώτο χρονοδιάγραμμα (για την έκταση της συμφωνίας-γέφυρα) επεκτάθηκε ως το τέλος Αυγούστου, το δεύτερο (για τις προτάσεις) ήρθε πιο κοντά.

Πώς θα χρηματοδοτηθεί η γέφυρα

Όσο χρόνο η Ελλάδα θα βρίσκεται στο πρόγραμμα-γέφυρα (διότι περί προγράμματος μιλάμε) διεκδικεί για να καλύψει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες το 1,9 δισ. ευρώ των κερδών της ΕΚΤ από ελληνικά ομόλογα -θέτοντας μάλιστα πρόταση να δοθεί απευθείας στο ΔΝΤ και να μην περάσει από την Ελλάδα-, αύξηση κατά 8 δισ. ευρώ του ορίου εκδόσεων εντόκων γραμματίων, με ελαστικότητα του ELA ανάλογα με τις ανάγκες και μέρος της δόσης των 7,2 δισ. ευρώ (προφανώς θα υπάρχει μια κάποιου είδους αξιολόγηση ή προϋπόθεση τήρησης κάποιων δεσμεύσεων που θα συμφωνηθούν).

Αναφορικά με τη μελλοντική χρηματοδότηση της Ελλάδας στόχος της κυβέρνησης είναι να υπάρξει πλήρης απογαλακτισμός από τέτοιου είδους δάνεια. Ιδανικά η κυβέρνηση φέρεται να επιθυμεί η όποια χρηματοδότηση να περνά μέσα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Μάλιστα ορισμένες πηγές του υπουργείου Οικονομικών επισημαίνουν ότι εάν γίνει εξορθολογισμός χρέους ίσως να μη χρειάζεται νέα χρηματοδότηση, ιδίως αν υπάρχει χρηματοδότηση επενδύσεων.