Τι φοβάται τώρα ο Γιάννης Στουρνάρας

Σε ασφυκτικό περιβάλλον, όσον αφορά την άντληση ρευστότητας, εισήλθαν για μία ακόμη φορά οι επιχειρήσεις και οι τράπεζες, καθώς οι εξελίξεις του τελευταίου διαστήματος έκοψαν την πρόσβαση στις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίου.

Το τοπίο όπως διαμορφώνεται είναι εντελώς διαφορετικό από αυτό που υπήρχε από τον Απρίλιο έως και πρόσφατα. Τότε, οι πηγές χρηματοδότησης ήταν σχετικά ανοικτές με αποτέλεσμα τόσο οι τράπεζες, όσο και οι μεγάλες επιχειρήσεις να καταφέρουν να αντλήσουν μεγάλα ποσά από το εξωτερικό αυξάνοντας κεφαλαιακές επάρκειες, αναχρηματοδοτώντας δάνεια και προχωρώντας σε επενδύσεις.

Σήμερα η λέξη Grexit έχει επανέλθει στο προσκήνιο, με βάση το σενάριο των πρόωρων εκλογών, τρομάζοντας τους επενδυτές και δημιουργώντας την αίσθηση στο εξωτερικό ότι η Ελλάδα ενδέχεται να πισωγυρίσει. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι αυτή η αντίληψη που ήδη διαχέεται αφενός μπορεί να λάβει διαστάσεις αυτοεπιβεβαιούμενης προφητείας ως προς τη συμπεριφορά των αγορών, επηρεάζοντας αντίστοιχα και την εγχώρια ψυχολογία, ό,τι αυτό συνεπάγεται, αφετέρου ίσως αποδειχθεί βούτυρο στο ψωμί ξένων κύκλων που ήδη από το 2011 απεργάζονταν σχέδια εξώθησης της χώρας από την ευρωζώνη, εκτιμώντας ότι "δεν θα έπρεπε έτσι κι αλλιώς να έχει γίνει δεκτή εξαρχής".

Αυτοί οι παράγοντες, σύμφωνα με πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν, οδήγησαν στη χθεσινή παρέμβαση-βόμβα του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, στην οποία έκανε λόγο για επιδείνωση της ρευστότητας στην αγορά ως αποτέλεσμα της πολιτικής αβεβαιότητας, αλλά και για το ενδεχόμενο "ανεπανόρθωτης βλάβης στην οικονομία" λόγω των πολιτικών εξελίξεων.

Η αβεβαιότητα αφήνει στον αέρα την ολοκλήρωση της συμφωνίας με την τρόικα μέχρι την εκλογή Προέδρου ή τις εκλογές αν δεν συγκεντρωθούν οι 180 βουλευτές.

Με αυτόν τον τρόπο, όμως, πάει πίσω και ο ξεκάθαρος σχεδιασμός της επόμενης μέρας για την ελληνική οικονομία. Επιχειρηματίες και τραπεζίτες τονίζουν ότι "στην καλύτερη περίπτωση οι πολιτικές εξελίξεις πάνε πίσω, τουλάχιστον για ένα δίμηνο, τα σχέδια έκδοσης ομολόγων κι αυξήσεων κεφαλαίου και βέβαια μεταθέτουν στο μέλλον την πολυπόθητη αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, άρα και των τραπεζών και των επιχειρήσεων".

"Περιμέναμε ότι στις αρχές του 2015 η συμφωνία με την τρόικα θα είχε επιτευχθεί και θα βγαίναμε στις αγορές για εκδόσεις ομολόγων και την άντληση φθηνότερης ρευστότητας. Τώρα, πρέπει να περιμένουμε τα πολιτικά γεγονότα, χάνοντας όμως πολύτιμο χρόνο και οποιαδήποτε ανοίγματα στην αγορά παγώνουν τουλάχιστον σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα", αναφέρουν χαρακτηριστικά.

Η επανεμφάνιση της εσωστρέφειας προκαλεί τριγμούς, όπως λένε, στην πορεία προς την ανάκαμψη της οικονομίας καθώς αναστέλλονται προς το παρόν τυχόν επενδυτικά και αναπτυξιακά σχέδια. Κι αυτό σε μια φάση κατά την οποία η ελληνική οικονομία είχε δώσει μεν κάποια δείγματα ανάκαμψης, όμως δεν έχει ξεπεράσει τον κίνδυνο νέας βουτιάς στην ύφεση.

Ίσως γι' αυτό ο Γιάννης Στουρνάρας επέλεξε να χρησιμοποιήσει ιδιαίτερα υψηλούς τόνους. "Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μου ως διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και ως μέλους του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, οφείλω να επισημάνω ότι η κρίση των τελευταίων ημερών λαμβάνει πλέον σοβαρές διαστάσεις, η ρευστότητα στην αγορά μειώνεται με ταχύ ρυθμό, ο κίνδυνος όχι μόνο ανακοπής της αναπτυξιακής πορείας που μόλις ξεκίνησε, αλλά κι ο κίνδυνος ανεπανόρθωτης βλάβης στην ελληνική οικονομία είναι μεγάλος", σημείωσε.

Προχώρησε ακόμα περισσότερο ζητώντας από τους βουλευτές "να συνεκτιμήσουν το μεγάλο αυτό και άμεσο κίνδυνο στις αποφάσεις τους" και καλώντας τις πολιτικές δυνάμεις "να συνεννοηθούν, ώστε να προχωρήσουν οι λίγες ακόμα μεταρρυθμίσεις που απομένουν", ώστε ν"α αφοπλίσουν με τρόπο οριστικό και αμετάκλητο εκείνους τους αμετανόητους παράγοντες που ουδέποτε παραιτήθηκαν από την ιδέα να χρησιμοποιήσουν την Ελλάδα είτε ως αποδιοπομπαίο τράγο, είτε ως Ιφιγένεια".

Ψυχραιμία, αλλά και επιφυλακή για τις καταθέσεις

Στο μεταξύ, οι διοικήσεις των τραπεζών βρίσκονται σε επιφυλακή και σε ανοικτή γραμμή με την Τράπεζα της Ελλάδος, προληπτικά, για το ενδεχόμενο φυγής καταθέσεων. Μάλιστα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι επικεφαλής των αρμόδιων τμημάτων private banking ενημέρωσαν στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας τα στελέχη της ΤτΕ και εξετάσθηκαν τρόποι αντιμετώπισης τυχόν μαζικών αναλήψεων. Ωστόσο, έως και χθες τουλάχιστον, δεν υπήρξαν αξιοσημείωτα φαινόμενα.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Euro2day.gr επικρατεί ψυχραιμία από την πλευρά των καταθετών, πλην λίγων περιπτώσεων λιανικής, αλλά και κάποιες κινήσεις εφοπλιστικών κεφαλαίων, που εκδηλώθηκαν σε μία εκ των μεγάλων συστημικών τραπεζών.

Συνεχίζονται όμως τα ερωτήματα από την πλευρά των καταθετών για τη δυνητική ασφάλεια των χρημάτων τους, γι' αυτό και ορισμένες τραπεζικές πηγές θεωρούν κρίσιμο σημείο για τη συμπεριφορά τους κατ' αρχάς το μεσοδιάστημα των ψηφοφοριών για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας και κυρίως το αμέσως επόμενο διάστημα, στην περίπτωση που δεν υπάρξει κατάληξη.

Προβληματισμός εκφράζεται επίσης και για τα διαθέσιμα που έχουν στις τράπεζες μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς υπάρχουν πληροφορίες ότι ίσως εκδηλωθούν συγκροτημένες εκροές, ανάλογα και με τις πολιτικές εξελίξεις.

Τραπεζικές πηγές αναφέρουν, τέλος, ότι η ακραία πολιτική σύγκρουση με φόντο την εκλογή ΠτΔ συνοδεύεται από λάθη, καθώς τόσο οι μεν όσο και οι δε παίζουν αρκετές φορές με την ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος και με το ευαίσθητο ζήτημα των καταθέσεων, με κίνδυνο να προκληθεί πανικός...