Παράταση μνημονίου από έναν έως έξι μήνες

Το «ταγκό» με την τρόικα στο Παρίσι δεν είχε ευτυχή κατάληξη. Η διαπραγμάτευση απέχει ακόμα πολύ από το να κλείσει, οι εκπρόσωποι των δανειστών δεν έβγαλαν εισιτήρια επιστροφής στην Αθήνα και η επόμενη μέρα με την περιβόητη «νέα σχέση» παραμένει θολή.

«Έγιναν βήματα προσέγγισης, συγκλίναμε σε αρκετά ζητήματα», έλεγε χθες πηγή κοντά στις διαπραγματεύσεις, σημειώνοντας όμως με νόημα πως «τα πράγματα παραμένουν ζόρικα».

Πλέον, όμως, με τα χρονοδιαγράμματα της κυβέρνησης να κινδυνεύουν να τιναχτούν στον αέρα, η πίεση προς το Μέγαρο Μαξίμου γίνεται ασφυκτική ενώ όλα τα σενάρια σε πολιτικό επίπεδο βρίσκονται πια πάνω στο τραπέζι.

Μετά το χθεσινό αδιέξοδο, κυρίως όσον αφορά το δημοσιονομικό κενό, το πιο πιθανό σενάριο θεωρείται η παράταση του υπάρχοντος προγράμματος. Από εκεί και πέρα το μεγάλο ερωτηματικό, που ίσως καθορίσει και τις τελικές εντυπώσεις και προφανώς και τις πολιτικές εξελίξεις, είναι η χρονική διάρκεια αυτής της παράτασης και οι όροι που θα την συνοδεύουν.

Η κυβέρνηση επιχειρεί να υποβαθμίσει το ζήτημα, κάνοντας λόγο για μια πιθανή μικρή επιμήκυνση του προγράμματος μέχρι ένα μήνα εξαιτίας τεχνικών ζητημάτων, την ίδια ώρα όμως που οι εταίροι πιέζουν για μεγαλύτερο διάστημα, έως και έξι μηνών, όπως αποκάλυψε χθες το Euro2day.gr. Άλλωστε για το πρώτο εξάμηνο του 2015 δεν λήγουν ελληνικά ομόλογα μεγάλης αξίας, οπότε ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε, όπως εκτιμούν οι δανειστές, να εφαρμοστεί. Και φυσικά όχι χωρίς όρους, αλλά με συγκεκριμένες δεσμεύσεις -άγνωστο πόσο επώδυνες- από την πλευρά της Ελλάδας.

Μια ενδεχόμενη τέτοια εξέλιξη βέβαια, μακράς δηλαδή παράτασης του προγράμματος, πιθανότατα θα σημάνει και το κύκνειο άσμα για την κυβέρνηση, σε μια χρονική στιγμή που η αντιπολίτευση καραδοκεί και οι πολίτες αλλά και οι γαλάζιοι και πράσινοι βουλευτές βρίσκονται στα όριά τους.

Βενιζέλος: Παράταση ημερών ή εβδομάδων

Τη θέση της κυβέρνησης ότι η επέκταση του προγράμματος δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις λίγες εβδομάδες επανέλαβε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης εξερχόμενος του Μεγάρου Μαξίμου. Παραδέχτηκε ότι το υφιστάμενο πρόγραμμα μπορεί να παραταθεί για μικρό χρονικό διάστημα για «τεχνικούς λόγους». Όπως είπε «το ευρωπαϊκό πρόγραμμα τελειώνει στις 31 Δεκεμβρίου. Ο στόχος είναι η τελευταία δόση να δοθεί ως τις 31 Δεκεμβρίου. Αν για τεχνικούς λόγους κάποιες διαδικασίες δεν μπορούν να ολοκληρωθούν θα μπορούσε να υπάρξει μια επέκταση, αλλά όχι μια νέα διάσωση».

Σημείωσε ότι «το ΔΝΤ έχει πρόγραμμα ως το 2016 και θα είμαστε σε θέση να το χρησιμοποιήσουμε αν το έχουμε ανάγκη». Επεσήμανε ότι παραμένει ο στόχος της 8ης Δεκεμβρίου και ότι δεν υπάρχει δημοσιονομικό κενό. «Αυτή είναι μια θεωρητική συζήτηση επί της αποδοτικότητας των μέτρων του προϋπολογισμού».

Κατά την κυβέρνηση το Παρίσι είναι ένα βήμα προς την ολοκλήρωση της τελικής διαπραγμάτευσης και όσοι καλλιεργούν κλίμα πολιτικής αστάθειας λειτουργούν αρνητικά σε σχέση με την διαπραγματευτική ισχύ της χώρας. «Όποιος νομίζει ότι είναι εύκολα τα πράγματα, κάνει λάθος», είπε ο κ. Βενιζέλος και επανέλαβε ότι «το βασικό ζήτημα είναι να μην επιβαρυνθεί ο Έλληνας πολίτης. Η κυβέρνηση παραμένει πιστή στις δεσμεύσεις της για μισθούς και συντάξεις». Σημείωσε τέλος ότι «δεν επισπεύδεται η προεδρική εκλογή».

«Υπήρξε πρόοδος, δεν έχουμε κλείσει τα θέματα», υποστήριξε από την πλευρά του ο Γκίκας Χαρδούβελης. «Για τεχνικούς λόγους μπορεί να υπάρξει παράταση», συμπλήρωσε.

Πολιτική διαπραγμάτευση

Ο πρωθυπουργός τα επόμενα 24ωρα αναμένεται να εντείνει τις επαφές του με τους πολιτικούς προϊσταμένους της τρόικας, αξιωματούχους της ΕΕ και ευρωπαίους ομολόγους του, καθώς, όπως αναγνωρίζουν στο Μέγαρο Μαξίμου, πλέον η λύση μπορεί να δοθεί μόνο με πολιτική διαπραγμάτευση.

Πάντως, ακόμα και μετά τη χθεσινή κακή εξέλιξη, στο κυβερνητικό στρατόπεδο ευελπιστούν ακόμα στη συμφωνία έστω της ύστατης στιγμής που θα ανατρέψει τα υπάρχοντα δεδομένα. Φήμες για επίσπευση της προεδρικής εκλογής για τον Ιανουάριο αντί του τέλους Φεβρουαρίου, όπως έχει ανακοινωθεί, δεν επιβεβαιώνονται –προς ώρας τουλάχιστον- από την κυβέρνηση που επιμένει ότι η εκλογή του διαδόχου του Κάρολου Παπούλια θα γίνει βάσει του προγραμματισμένου σχεδιασμού. Αντώνης Σαμαράς και Ευάγγελος Βενιζέλος αναμένεται, εξάλλου, να επαναφέρουν στο κάδρο της διαπραγμάτευσης τον ΣΥΡΙΖΑ τον οποίο θα κατηγορήσουν για ανεύθυνη πολιτική και για παιχνίδια που θέτουν σε κίνδυνο τη χώρα. Επιχειρήματα στην φαρέτρα έδωσαν, σύμφωνα με την κυβερνητική πλευρά, και οι επισκέψεις Μηλιού και Σταθάκη στο Λονδίνο και η ανταπόκριση που είχαν αυτές από τους επενδυτικούς οίκους.

Διαφορές και συγκλίσεις

Εξαιρετικά κρίσιμη θεωρείται και η σημερινή συνεδρίαση του EuroWorking Group. Εκεί θα αποκαλυφθεί η στάση που τηρούν τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ευρωζώνης έναντι της πολιτικής επιείκειας που επιδιώκει η ελληνική πλευρά, δεδομένων των εύθραυστων εσωτερικών πολιτικών ισορροπιών, αν και η μέχρι σήμερα πορεία των διαπραγματεύσεων δεν αποκαλύπτει διάθεση η τρόικα να φανεί επιεικής για να κλείσει όπως όπως το review.

Η τρόικα φαίνεται να έχει «κολλήσει» στο θέμα του δημοσιονομικού κενού, στο οποίο όμως η κυβέρνηση διαμηνύει ότι δεν υπάρχει περιθώριο υποχώρησης. Και μπορεί οι δανειστές να έχουν χαμηλώσει τον πήχη από τα 3,6 δισ. ευρώ με τα οποία ξεκίνησε την διαπραγμάτευση, σίγουρα όμως το χάσμα παραμένει και παράμετροι όπως η αύξηση των εσόδων από την επέκταση του ΑΕΠ κατά 2,9% το επόμενο έτος, από τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων ή την αυξημένη εισπραξιμότητα του ΕΝΦΙΑ φαίνονται ανεπαρκείς για να κλείσει αυτό το κεφάλαιο. Πληροφορίες μάλιστα αναφέρουν ότι η τρόικα εκτιμά την εισπραξιμότητα του ΕΝΦΙΑ στο 66% όταν η ελληνική πλευρά βάζει τον πήχη στο 75%, αναδεικνύοντας το στοιχείο ότι έχει ήδη εισπραχθεί το 44% των βεβαιωμένων εσόδων.

Μεγάλες διαφορές φαίνεται να υπάρχουν ακόμα στο θέμα του ασφαλιστικού. Μέσω μειώσεων στις συντάξεις ζητείται να κλείσει με «μόνιμα μέτρα» το δημοσιονομικό κενό, γεγονός που αποτελεί «κόκκινο πανί» για την συγκυβέρνηση. Στο τραπέζι οι δανειστές βάζουν και την αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά, μια επίσης «κόκκινη γραμμή» για ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.

Αντίθετα, συγκλίσεις καταγράφονται σύμφωνα με ορισμένες πηγές στο θέμα των μισθολογικών δαπανών του δημοσίου αλλά και στα εργασιακά.

Μετά το Παρίσι τι;

Ο χρόνος πλέον για το Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου μετριέται στα δάχτυλα. Στις δέκα μέρες που απομένουν θα μπορούσε να υπάρξει ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Θεωρητικά, ναι. Αν γίνουν αμοιβαία μεγάλες υποχωρήσεις. Πρακτικά, φαίνεται πολύ δύσκολο.

Δεδομένο πάντως μπορεί να θεωρείται ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν θέλει να έρθει η τρόικα στην Αθήνα αν δεν έχουν φτάσει οι δυο πλευρές μια ανάσα από τη συμφωνία. Το ίδιο άλλωστε δείχνει και η στάση της τρόικας. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, μάλιστα, δεν αποκλείεται και νέο ραντεβού στο Παρίσι. Μακριά από την Αθήνα, περιορίζεται η δραματοποίηση της κατάστασης.

Στο Παρίσι ή την Αθήνα, με τηλεδιασκέψεις ή με κατ' ιδίαν συζητήσεις, όλα δείχνουν πάντως ότι το σενάριο της επέκτασης του προγράμματος είναι το πλέον πιθανό.

Και σε αυτό τον φόντο, μια αποστροφή στο λόγο κορυφαίου στελέχους του υπουργείου Οικονομικών, ίσως δείχνει το δρόμο των εξελίξεων. Για πρώτη φορά, εκτός από τον αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης Ευ. Βενιζέλου ( ο οποίος φημίζεται γα το γεγονός ότι ποτέ δεν κάνει τυχαίες δηλώσεις) και κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών μιλά πλέον γα ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης πριν την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας».

Το ζήτημα όμως είναι οι δεσμεύσεις, η χρονική διάρκεια και οι αντοχές της κυβέρνησης...