Τουρισμός: Ανάβουν φωτιές οι «Millenials»

Τον ασκό του Αιόλου στο χώρο του τουρισμού (και όχι μόνο) σε όλο τον κόσμο αλλά και την Ελλάδα, απειλεί να ανοίξει η λεγόμενη «οικονομία του διαμοιρασμού» (sharing economy).

Τι είναι, όμως, «διαμοιρασμός»; Σύμφωνα με έναν από τους τρέχοντες ορισμούς αφορά στη χρήση πόρων ή περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται σε κατάσταση αδράνειας (υπο-εκμετάλλευση δυναμικότητας) με σκοπό να επιτευχθεί οικονομικό, περιβαλλοντικό ή κοινωνικό όφελος.

Η πιο γνωστή μορφή της οικονομίας του διαμοιρασμού (sharing economy) που συνδέεται με τον τουρισμό αφορά ακίνητα (διαμερίσματα σε πόλεις, εξοχικά και βίλες) τα οποία οι ιδιοκτήτες τους τα παραχωρούν, έναντι αμοιβής, για κάποιο διάστημα σε ταξιδιώτες οι οποίοι τα χρησιμοποιούν ως κατάλυμα. Τα καταλύματα αυτά δεν είναι αδειοδοτημένα ως τουριστικά καταλύματα, δεν διαθέτουν ειδικό σήμα λειτουργίας και η δήλωση (και φορολόγηση) των εισπράξεων επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των ιδιοκτητών τους. Από πέρυσι, ωστόσο, ψηφίσθηκε διάταξη που επιτρέπει σε ιδιωτικές κατοικίες να λαμβάνουν ειδικό σήμα λειτουργίας και να παραχωρούνται για ορισμένο διάστημα σε ταξιδιώτες.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε φόρουμ που οργάνωσε το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο της Ελλάδας με τίτλο «Η οικονομία του διαμοιρασμού (sharing economy) στον τομέα του τουρισμού και της φιλοξενίας στην Ελλάδα», το εν λόγω μοντέλο επιχειρηματικής-συνεργατικής δραστηριότητας βασίζεται στα δημογραφικά και οικονομικά δεδομένα που διαμορφώνονται τα τελευταία χρόνια σε όλο τον κόσμο.

Η νέα τάση τροφοδοτείται, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, από τη λεγόμενη γενιά των Millenials ή Gen Y στις οποίες ανήκουν όσοι γεννήθηκαν μεταξύ 1980 και 1995 και συγκροτούν την ηλικιακή ομάδα 18-35 ετών. Αναφέρεται, δηλαδή, πρακτικά στους ταξιδιώτες που θα καθορίσουν τα δεδομένα στον παγκόσμιο τουρισμό τα επόμενα 30-50 χρόνια.

Αυτή η γενιά, σύμφωνα με τα στοιχεία, έδωσε την ευκαιρία σε πλατφόρμες κρατήσεων όπως το Airbnb να εκτοξεύσουν τα μεγέθη τους, προκαλώντας ποικίλες αντιδράσεις σε ξενοδόχους και όχι μόνο σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων η Γαλλία και η Ισπανία.

Ενδεικτικό της γιγάντωσης τέτοιων εταιρειών είναι το γεγονός πως η Airbnb ιδρύθηκε το 2008 και, ήδη, έχει εντάξει στο δίκτυό της 800.000 ακίνητα που νοικιάζονται σε 34.000 πόλεις σε 190 χώρες. Όπως ανέφερε, μάλιστα, χαρακτηριστικά στέλεχος της Airbnb η εν λόγω πλατφόρμα κρατήσεων χρειάστηκε τέσσερα χρόνια για να φθάσει τα 10 εκατ. πελάτες, τον πέμπτο χρόνο τους αύξησε σε 25 εκατ. και, πλέον, αυξάνει κατά ένα εκατ. την πελατεία της κάθε μήνα!

Η πρακτική των επιχειρήσεων της οικονομίας του διαμοιρασμού (sharing economy) να παρακάμπτουν τα παραδοσιακά κανάλια διανομής του τουριστικού προϊόντος, πυροδοτεί ήδη ποικίλες αντιδράσεις σε πολλές χώρες. Τόσο από παραδοσιακούς ξενοδόχους όσο και...ενοικιαστές! Οι μεν πρώτοι θεωρούν πως αυτές οι εταιρείες λειτουργούν αθέμιτα, ενώ οι δεύτεροι ξεσηκώνονται επειδή διευκολύνουν την εκτόξευση στα ύψη των ενοικίων.

Η Γενική Δ/ντρια του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου (ΞΕΕ) Αγνή Χρηστίδου ανέφερε χαρακτηριστικά πως στη Βαρκελώνη προκλήθηκε ακόμα και διαδήλωση καθώς χιλιάδες διαμερίσματα νοιάζονται σε τουρίστες μέσω εταιρειών όπως η Airbnb με αποτέλεσμα να μην βρίσκουν σπίτι να μείνουν οι ντόπιοι!

Η ίδια ανέφερε πως στο πρώτο επτάμηνο του 2014 στην Ισπανία διαπιστώθηκε πως 7 εκατ. ξένοι τουρίστες χρησιμοποίησαν ιδιωτικά διαμερίσματα για να μείνουν, με αποτέλεσμα οι αφίξεις ξένων επισκεπτών στην Ισπανία να εμφανίζουν αύξηση, αλλά οι διανυκτερεύσεις στα ξενοδοχεία να μειώνονται.

Ταυτόχρονα, σύμφωνα με την Α. Χρηστίδου, 30.000 διαμερίσματα στο Παρίσι νοικιάζονται σε ξένους τουρίστες αυτή τη στιγμή με αποτέλεσμα να πυροδοτούνται αντιδράσεις από Γάλους που διαμαρτύρονται επειδή η έλλειψη διαμερισμάτων που δημιουργείται, εκτοξεύει τα ενοίκια σε δυσθεώρητα ύψη.

Μια πτυχή της διάστασης που παίρνει το θέμα στον ελληνικό τουρισμό παρουσίασε ο Α. Φιορεντίνος, μέλος του Δ.Σ της Marketing Greece και πρόεδρος της Ένωσης ξενοδόχων της Μυκόνου. Σύμφωνα με τον Α.Φιορεντίνο στην Ελλάδα προσφέρονται αυτή τη στιγμή προς ενοικίαση περί τις 30.000 ιδιωτικές κατοικίες από τις οποίες μόλις 3.000 έχουν ζητήσει και λάβει το ειδικό σήμα λειτουργίας που απαιτεί ο νόμος.

Στη Μύκονο, σύμφωνα με τον ίδιο, υπολογίζεται πως υπάρχουν σήμερα περί τις 2.000 ιδιωτικές βίλες οι μισές από τις οποίες υπολογίζεται πως παραχωρούνται σε ξένους τουρίστες.