«Σκόντο» στο δημοσιονομικό κενό κάνει η τρόικα

Ένα βήμα πιο κοντά βρέθηκαν χθες η κυβέρνηση και η τρόικα τουλάχιστον ως προς τον προϋπολογισμό του 2015. Σε τηλεδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους ανάμεσα σε στελέχη που διαχειρίζονται τον προϋπολογισμό και στα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας για πρώτη φορά η πλευρά των πιστωτών -τουλάχιστον σε τεχνικό επίπεδο- δεν απέρριπτε κάθε τι που παρουσίαζε το επιτελείο του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα.

«Δεν ήταν κάθετοι σε όλα, όπως τις προηγούμενες ημέρες. Από τα 3,6 δισ. ευρώ του δημοσιονομικού κενού που υποστήριζαν πως υπάρχει το 2015, τώρα επέμεναν στα μισά. Για τα υπόλοιπα ζητούσαν διευκρινίσεις ...», είπε στέλεχος με γνώση όσων διεμείφθησαν στη διάρκειας 3,5 ωρών τηλεδιάσκεψη.

Για το οικονομικό επιτελείο η χθεσινή τηλεδιάσκεψη ήταν μια πρώτη ανάσα. Κυβερνητικοί παράγοντες όμως με μακρά πείρα στις διαπραγματεύσεις με την τριμερή γνωρίζουν πως ακόμα τίποτα δεν έχει κριθεί και σίγουρα κρατούν χαμηλούς τόνους αποφεύγοντας κάθε πανηγυρισμό.

Άλλωστε, τα θετικά δείγματα ήρθαν από τα τεχνικά κλιμάκια και οι επικεφαλής για λόγους πολιτικής μπορεί ακόμα και σήμερα να κινηθούν σε άλλο μήκος κύματος.

Το έργο το έχουν δει πολλές φορές τα τελευταία χρόνια. Η κατάσταση φτάνει σε οριακό σημείο, οι δύο πλευρές δοκιμάζουν τις αντοχές και τα νεύρα του αντιπάλου, αλλά όταν δεν υπάρχει πραγματική βούληση για σπάσιμο της διαπραγμάτευσης και ρήξη, στο τέλος βρίσκεται η συμβιβαστική οδός. Τίποτα βεβαίως επί του παρόντος δεν προδιαγράφει -αλλά ούτε και αποκλείει- ότι το σενάριο αυτό θα παιχτεί για μία ακόμα φορά.

Σε κάθε περίπτωση, ως ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο της χθεσινής τηλεδιάσκεψης αξιολογείται από αρμόδιες πηγές το γεγονός ότι η τρόικα δεν έθεσε το παραμικρό ζήτημα για τον προϋπολογισμό του 2014. Η στάση αυτή θεωρείται θετική υπό το πρίσμα των έντονων ενστάσεων και των απαιτήσεων για αλλαγές που έχουν καταγραφεί το προηγούμενο διάστημα στο μέτωπο της ρύθμισης των οφειλών σε 100 δόσεις.

Δεδομένου ότι, εξαιτίας της ρύθμισης, η τρόικα αύξανε το δημοσιονομικό κενό του 2015 κατά 1 δισ. ευρώ, εύλογα θα ανέμενε κανείς ότι αφού η ρύθμιση ενεργοποιείται οσονούπω και ήδη έχει σημειωθεί υστέρηση εσόδων εξαιτίας και της αναμονής των φορολογουμένων για την ενεργοποίησή της, η τρόικα θα έθετε ζήτημα για το προβλεπόμενο ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2014. Κάτι τέτοιο δεν προέκυψε. Αντίθετα φαίνεται πως περνά η εκτίμηση του υπουργείου Οικονομικών ότι το πρωτογενές πλεόνασμα φέτος θα κλείσει στο 1,8% του ΑΕΠ -από 1,5%- όπως θα αποτυπώνεται και στον προϋπολογισμό του 2015 που κατατίθεται την Παρασκευή στη Βουλή.

Για το 2015, το οικονομικό επιτελείο κρατά αμετάβλητη τη θέση του ότι θα επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ, όπως ακριβώς προβλέπει το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής και η συμφωνία με την τρόικα. Στο κείμενο που θα κατατεθεί στη Βουλή, τα νούμερα δεν διαφοροποιήθηκαν μετά τη σύσκεψη ούτε κατά 1 ευρώ, όπως έλεγε χαρακτηριστικά υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος. Στους ΟΤΑ όμως, το σχετικό κονδύλι ευθυγραμμίστηκε με τις προβλέψεις του Μεσοπρόθεσμου, επαναφέροντας τις δαπάνες στα επίπεδα προ του εκλογικού 2014, ή περίπου 200 εκατ. ευρώ χαμηλότερα σε σχέση με φέτος.

Πόλεμος νεύρων και ασκήσεις στρατηγικής

Οι χθεσινές εξελίξεις για το δημοσιονομικό κενό έρχονται να ενισχύσουν ακόμα περισσότερο την πεποίθηση κυβερνητικών πηγών ότι αυτήν την περίοδο παίζεται ένας πόλεμος νεύρων. Το ζητούμενο είναι ποιος θα υποχωρήσει και σε ποια μέτωπα και το μεγάλο διακύβευμα δεν είναι άλλο από την επόμενη μέρα, τη «νέα σχέση» όπως τη χαρακτηρίζει ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης και τις δεσμεύσεις που θα αναλάβει η Ελλάδα για τις μεταρρυθμίσεις που θα υλοποιήσει. Στο κομμάτι αυτό η τρόικα φαίνεται πως θέλει να έχει ισχυρές εξασφαλίσεις για την επόμενη μέρα των μεταρρυθμίσεων σε κάθε περίπτωση και ανεξαρτήτως πολιτικών εξελίξεων.

Ένα σημαντικό μέρος της πίεσης προς την ελληνική πλευρά εκτιμάται επίσης πως προέρχεται από την πλευρά του ΔΝΤ. Ο ρόλος του στη «νέα σχέση» είναι καθοριστικός για την πλευρά του Ταμείου και θεωρείται πλέον δεδομένο ότι το ΔΝΤ θα είναι παρόν και στη μετά το μνημόνιο εποχή. Όχι με τους σημερινούς όρους σε επίπεδο ελέγχου και επιτήρησης, αλλά με σαφή ορατή παρουσία που θα επιδρά καταλυτικά και στην ασφάλεια που θέλουν να εμφυσήσουν και οι δύο πλευρές στις αγορές.

Στο ερώτημα, πάντως, πότε και αν θα επιστρέψει η τρόικα, το τοπίο δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο. Αναμένεται, όμως, πως στις επόμενες δυο μέρες τα στοιχεία του παζλ θα έχουν αρχίσει να ξεχωρίζουν.

Σύμφωνα με υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος, η κυβέρνηση έχει στρατηγικό σχεδιασμό ο οποίος θα αρχίσει να αποκρυσταλλώνεται σιγά-σιγά. Ενδιαφέρον έχει άλλωστε το γεγονός ότι σύμφωνα με την ίδια πηγή, ακόμα και ο στόχος για ολοκλήρωση της αξιολόγησης έως το Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου δεν έχει οριστικά χαθεί.

Πόσες φορές στο παρελθόν έβγαινε ένα κλίμα απόλυτης διαφωνίας με την τρόικα και στο τέλος η συμφωνία έκλεινε;