Η επιδείνωση του οικονομικού κλίματος στην ευρωζώνη και η εγχώρια πολιτική αστάθεια εξηγούν την έντονη αντίδραση των αγορών στην διακήρυξη του Αντώνη Σαμαρά για «clean exit», εκτιμά η HSBC, τονίζοντας πως ο κίνδυνος πρόωρων εκλογών θα διατηρήσει το ρίσκο γύρω από τα ελληνικά ομόλογα ακόμα και αν υπάρξει συμφωνία για προαιρετική γραμμή στήριξης.
Όπως επισημαίνει σε έκθεση του ο διεθνής οίκος, ο Αντώνης Σαμαράς δεν ανακοίνωσε για πρώτη φορά στις 9 Σεπτεμβρίου την πρόθεση για έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα διάσωσης πριν την προγραμματισμένη λήξη. Το είχε δηλώσει και τον Φεβρουάριο στη γερμανική εφημερίδα Bild Zeitung. Ωστόσο, παρά την τότε δήλωση Σαμαρά η ελληνική κυβέρνηση κατάφερε να επιστρέψει τον Απρίλιο στις αγορές ομολόγων για πρώτη φορά μετά από πέντε χρόνια.
«Αλλά τα ομόλογα αυτά εκδόθηκαν σε μια στιγμή που οι αγορές υπέθεταν ότι η Ελλάδα θα λάβει και τρίτο πρόγραμμα στήριξης από την τρόικα και περαιτέρω ανακούφιση χρέους από τους Ευρωπαίους γείτονες. Δεν υπήρχαν πολιτικές ανησυχίες, με τον κυβερνητικό συνασπισμό του Αντώνη Σαμαρά να τα πηγαίνει καλύτερα από ότι αναμενόταν στις ευρωεκλογές του Μαρτίου» επισημαίνεται στην έκθεση.
Επιπλέον, τονίζουν οι αναλυτές της HSBC, η πρόσφατη δήλωση του Έλληνα πρωθυπουργού έγινε σε μια περίοδο όπου το οικονομικό κλίμα στην ευρωζώνη έχει επιδεινωθεί σημαντικά, με τους φόβους για ύφεση και αποπληθωρισμό να επιστρέφουν και την απότομη επιδείνωση της γερμανικής οικονομίας. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, «η αγορά ήταν αναμενόμενο να είναι πιο ευαίσθητη σε αρνητικές εγχώριες ειδήσεις», υπογραμμίζουν.
Αναγκαίο ένα νέο πρόγραμμα
Η χρηματοδότηση από την Ε.Ε. προς την Ελλάδα λήγει στο τέλος του 2014, ενώ η στήριξη από το ΔΝΤ συνεχίζεται ως το πρώτο τρίμηνο του 2016. Δεδομένης της εύθραυστης οικονομικής κατάστασης και την ανάγκη αποπληρωμής της ΕΚΤ και του ΔΝΤ η τρόικα θα προτιμούσε την συγκρότηση ενός τρίτου προγράμματος για το 2015, ακόμα και με τη μορφή μιας προαιρετικής γραμμής πίστωσης, εκτιμά η HSBC.
Σύμφωνα με την έκθεση, η συνέχιση της εκταμίευσης των δόσεων του ΔΝΤ ως το 2016 χωρίς καμία επίσημη εμπλοκή από την Ε.Ε. θα ήταν προβληματική.
Κατά το παρελθόν η ελληνική κυβέρνηση έχει αφήσει να εννοηθεί πως θα αποχωρήσει από το πρόγραμμα του ΔΝΤ μόλις λήξει και αυτό της Ε.Ε. Οι χρηματοδοτικές ανάγκες για το 2015 υπολογίζονται στα 29 δισ. ευρώ, από τα οποία το ένα τρίτο αποτελεί οφειλές προς το ΔΝΤ για το πρώτο πρόγραμμα. Ένα μέρος της τρύπας θα μπορούσε να καλυφθεί από τους αχρησιμοποίητους πόρους του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Τα αποτελέσματα του ελέγχου της EKT (AQR) θα καθορίσουν το ποσό που θα χρειαστεί για επιπρόσθετες κεφαλαιοποιήσεις.
Ωστόσο, ακόμα και αν τα αποτελέσματα είναι θετικά, δεν είναι βέβαιο ότι η E.E. θα επιτρέψει στην Ελλάδα να χρησιμοποιήσει τους πόρους για κάποια άλλη ανάγκη πλην της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, δεδομένης και της έκθεσης των ελληνικών τραπεζών στην ΕΚΤ, προβλέπει η HSBC.
Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνει η βρετανική τράπεζα, η Ελλάδα θα πρέπει να διατηρήσει συνεχή πρόσβαση στις αγορές για την αναχρηματοδότηση της το 2015. Οπως τονίζει, όμως τα ελληνικά ομόλογα που βρίσκονται στα χέρια ιδιωτών ανέρχονται είναι λίγα, μόλις στα 40 δισ. ευρώ. Επιπλέον, το ειδικό καθεστώς προτεραιότητας των δημόσιων πιστωτών θα δυσχεράνει τις προσπάθειες της Ελλάδας να εκδώσει χρέος με χαμηλά επιτόκια, χωρίς την στήριξη της τρόικας ή προτού συμφωνηθεί σε κάποιου είδος ανακούφιση χρέους.
Κατά την HSBC το καλύτερο και πιο φιλικό σενάριο για τις αγορές είναι να συμφωνήσει η Ελλάδα σε μια προαιρετική γραμμή πίστωσης και μια διαπραγμάτευση για την ανακούφιση του χρέους. Αυτό σημαίνει πως η ΕΚΤ θα μπορεί να αγοράζει ελληνικά στοιχεία ενεργητικού και θα καθησύχαζε τις αγορές πως το ρίσκο θα είναι μικρότερο σε περίπτωση που η Ελλάδα αποφασίσει να χαλαρώσει την δημοσιονομική πειθαρχεία και να σταματήσει τις μεταρρυθμίσεις.
Παραμένει το πολιτικό ρίσκο
Η διαπραγμάτευση ενός νέους προγράμματος μπορεί να αρέσει στις αγορές, αλλά ενδέχεται να δυσαρεστήσει τους Έλληνες ψηφοφόρους, προειδοποιεί η HSBC. Στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται με διαφορά 6% με 8%. Αν ο Αντώνης Σαμαράς υποχωρήσει από την δέσμευση του για έξοδο από το μνημόνιο χωρίς προαιρετική γραμμή στήριξης, ο ΣΥΡΙΖΑ θα ενισχυθεί περισσότερο, εκτός αν ο Έλληνας πρωθυπουργός λάβει κάτι σημαντικό σαν αντάλλαγμα από την τρόικα.
Το βασικό ρίσκο προέρχεται από την ψηφοφορία για πρόεδρο στις αρχές του 2015. Αν ο κυβερνητικός συνασπισμός αποτύχει να εκλέξει πρόεδρο, θα προκηρυχθούν βουλευτικές εκλογές για τις αρχές του 2015.
«Ο κίνδυνος λοιπόν είναι πως οποιαδήποτε βραχυπρόθεσμη ανακούφιση στις αγορές από ένα νέο πρόγραμμα, δεν θα διαρκέσει για πολύ. Δεν θα ξέρουμε για κάποιον καιρό, πιθανότατα μέχρι και πριν την ψηφοφορία τον Φεβρουάριο, ποιος θα είναι ο υποψήφιος πρόεδρος. Ο κ. Σαμαράς θα πρέπει να διαπραγματευτεί με τους κυβερνητικούς εταίρους, καθώς και με την ΔΗΜΑΡ και τους ανεξάρτητους βουλευτές, για να εξασφαλίσει ότι μπορεί να προτείνει κάποιο υποψήφιο. Αν το επιτύχει θα αποφευχθούν νέες εκλογές. Αν αποτύχει να εκλέξει νέο πρόεδρο το Φεβρουάριο θα προκηρυχθούν εκλογές.
Δεδομένου του κατακερματισμένου πολιτικού σκηνικού, οι αγορές θα είναι ανήσυχες για μια πιθανή επανάληψη της κατάστασης μετά τις εκλογές τον Μάιο του 2012» επισημαίνεται στην έκθεση.
H απόδοση του 10ετους από την 1η Σεπτεμβρίου