Τράπεζες: Πώς άλλαξε το κλίμα για το stress test

Άρδην αλλαγή κλίματος και προσδοκιών παρατηρείται από τα μέσα της περασμένης εβδομάδας για τα ευρήματα της πανευρωπαϊκής άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, που αφορούν τις εγχώριες τράπεζες.

Όπως αποκάλυψε το Euro2day.gr, οι τράπεζες και η αγορά ποντάρουν πλέον στο ότι οι τελικές κεφαλαιακές ανάγκες θα διαμορφωθούν σε απόλυτα διαχειρίσιμα επίπεδα και δεν θα ξεπεράσουν το 1,5 δισ. ευρώ.

Πρόκειται για το καλύτερο από τα σενάρια που έχουν δει το φως της δημοσιότητας από τον περασμένο Ιούλιο, όταν μπήκε στην τελική ευθεία η αξιολόγηση ποιότητας στοιχείων ενεργητικού (AQR), που διενήργησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Η συγκλίνουσα εκτίμηση ότι τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα θα πέσουν στα... μαλακά προκύπτει, με βάση πληροφορίες, από τις εξελίξεις των τελευταίων 10 ημερών.

Η πρώτη θετική εξέλιξη ήρθε με την οριστικοποίηση της αξιολόγησης στοιχείων ενεργητικού και τη γνωστοποίηση των βασικών στοιχείων στις τράπεζες. Οι τελευταίες έχουν πλέον μια πολύ καλή εικόνα για τα ευρήματα του AQR που τις αφορούν, και σε αυτήν στηρίζεται το κλίμα αισιοδοξίας για τις τελικές κεφαλαιακές ανάγκες.

Για την πραγματοποίηση του AQR ελήφθη σημαντικός αριθμός φακέλων από κάθε πιστωτικό ίδρυμα και έγινε προβολή των αποτελεσμάτων στο συνολικό χαρτοφυλάκιο.

Η δεύτερη θετική εξέλιξη ήλθε ως αποτέλεσμα των τροποποιήσεων που διενεργήθηκαν στη μεθοδολογία σύνδεσης της αξιολόγησης στοιχείων ενεργητικού (AQR) και άσκησης προσομοίωσης. Με τις αλλαγές οι τράπεζες που πρέπει να σχηματίσουν υψηλότερες προβλέψεις ως αποτέλεσμα της αξιολόγησης στοιχείων ενεργητικού έχουν καλύτερη αντιμετώπιση στην προσομοίωση ακραίων καταστάσεων.

Το τρίτο θετικό νέο ήταν και ένα από τα βασικά αιτήματα της ελληνικής πλευράς. Στο τελικό υπόδειγμα που δημοσίευσε η ΕΚΤ περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και τα στοιχεία δυναμικής απεικόνισης του ισολογισμού για τράπεζες, όπως οι ελληνικές, που τα σχέδια αναδιάρθρωσης εγκρίθηκαν μετά την 31η Δεκεμβρίου 2013.

Οι αλλαγές εντείνουν τις ενδείξεις ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα επιτρέψει στα πιστωτικά ιδρύματα να συνυπολογίσουν στα σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης τη διαφορά μεταξύ «στρεσαρισμένου» στατικού και δυναμικού μοντέλου αξιολόγησης των σχεδίων αναδιάρθρωσης, αν και η ΕΚΤ δεν έχει ανακοινώσει επίσημα τις προθέσεις της.

Τέλος, θετικά για τις ελληνικές τράπεζες άρχισαν να κλείνουν και μια σειρά τεχνικές παράμετροι της άσκησης.

Χωρίς τοξικές επενδύσεις οι ελληνικές τράπεζες

Παρότι τα τραπεζικά στελέχη υπενθυμίζουν ότι υπάρχουν ακόμη ανοικτές παράμετροι (π.χ. ενδεχόμενο επιβολής πλαφόν στη συμμετοχή των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων στα εποπτικά κεφάλαια) και επομένως δεν μπορούν να διατυπωθούν ασφαλείς εκτιμήσεις, επιβεβαιώνουν την αλλαγή του κλίματος στη Φρανκφούρτη για τα πιστωτικά ιδρύματα.

Η άσκηση προσομοίωσης, σύμφωνα με τους ίδιους, θα δείξει ότι το μείζον θέμα για τις ελληνικές τράπεζες είναι η επάνοδος της οικονομίας σε αναπτυξιακούς ρυθμούς, ώστε να αντιμετωπισθεί το βουνό της μη εξυπηρετούμενης έκθεσης σε δάνεια.

Θα δείξει επίσης ότι οι εγχώριες τράπεζες δεν διαθέτουν έκθεση σε τοξικά ομόλογα και άλλα αντίστοιχου κινδύνου επενδυτικά προϊόντα, σε αντίθεση με αρκετές κεντροευρωπαϊκές, οι οποίες θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα μετά τη γνωστοποίηση των ευρημάτων του stress test.

Οι ενδείξεις για έκπληξη από την Πειραιώς

Οι ενδείξεις για διαχειρίσιμα επίπεδα κεφαλαιακών αναγκών εντείνονται από το γεγονός ότι μέχρι στιγμής η Τράπεζα Πειραιώς δεν έχει συγκαλέσει γενική συνέλευση για να ενταχθεί στο ειδικό καθεστώς μετατροπής του αναβαλλόμενου φόρου σε οριστική απαίτηση, όπως έπραξαν οι τρεις άλλες συστημικές τράπεζες.

Σημειώνεται ότι τα πιστωτικά ιδρύματα πρέπει να λάβουν τις συγκεκριμένες αποφάσεις ως τις 7 ή το αργότερο ως τις 9 Νοεμβρίου, τελευταία προθεσμία για την κατάθεση σχεδίων κεφαλαιακής ενίσχυσης. Με δεδομένο, δε, ότι απαιτείται προθεσμία 20ημέρου μεταξύ της πρόσκλησης και της διενέργειας γενικής συνέλευσης, τα χρονικά περιθώρια είναι ασφυκτικά.

Αν η Πειραιώς δεν δημοσιεύσει σύντομα πρόσκληση, η αγορά θα έχει ένα σαφές σήμα ότι η τράπεζα δεν χρειάζεται το πρόσθετο μαξιλάρι από τη μετατροπή του αναβαλλόμενου φόρου σε απαίτηση για να καλύψει τυχόν κεφαλαιακές της ανάγκες.

Η αίσθηση της αγοράς είναι ότι τρεις ή και οι τέσσερις εγχώριες τράπεζες (σ.σ. το υπεραισιόδοξο σενάριο) δεν θα χρειασθούν ΑΜΚ και θα καλύψουν τις κεφαλαιακές τους ανάγκες μέσω σχεδίων κεφαλαιακής ενίσχυσης τα οποία θα περιλαμβάνουν πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων (Αστήρ, Hilton, NBGI) ή συνδυασμό πώλησης και αύξησης κεφαλαίου σε θυγατρικές (Finansbank, Eurolife).

Το καυτό χρονοδιάγραμμα μεταξύ 23 και 27 Οκτωβρίου

Το βράδυ της 23ης Οκτωβρίου οι τράπεζες θα ενημερωθούν για τα ευρήματα της άσκησης από την ΕΚΤ και θα έχουν ένα διήμερο για την υποβολή μέσω επιστολής στην ΕΚΤ παρατηρήσεων ή και πιθανής εναντίωσης.

Την Κυριακή, 26 Οκτωβρίου, στις 12 το μεσημέρι ώρα κεντρικής Ευρώπης, η ΕΚΤ θα ανακοινώσει τόσο τα ευρήματα της αξιολόγησης στοιχείων ενεργητικού, όσο και τα αποτελέσματα της άσκησης προσομοίωσης με το βασικό και το δυσμενές σενάριο για την τριετία 2014-16.

Και οι τρεις διαδικασίες έτρεξαν με βάση τα στοιχεία ισολογισμού της 31ης Δεκεμβρίου 2013. Παράλληλα θα δοθεί στη δημοσιότητα συνολική έκθεση για όλα τα πιστωτικά ιδρύματα.

Το βράδυ της Κυριακής θα συνεδριάσουν τα Δ.Σ. των τραπεζών, εν όψει των ανακοινώσεων το πρωί της Δευτέρας (πριν από το άνοιγμα του Χ.Α.) για την ενημέρωση των επενδυτών ως προς την κάλυψη τυχόν κεφαλαιακών αναγκών.

Η ανακοίνωσή της ΕΚΤ θα παραθέτει πέραν των κεφαλαιακών αναγκών πρόσθετες πληροφορίες όπως κινήσεις κεφαλαιακής ενίσχυσης που διενήργησαν ως τις 30/9/2014.

Προκειμένου για τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα, θα παρατεθεί στην ανακοίνωση το καθαρό αποτέλεσμα των κινήσεων κεφαλαιακής ενίσχυσης εντός του 2014. Δηλαδή, θα αφαιρεθούν από τις αυξήσεις κεφαλαίου (8,3 δισ. ευρώ για ΕΤΕ, Alpha, Πειραιώς και Eurobank) τις πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων τα κεφάλαια που δόθηκαν για εξόφληση κρατικής βοήθειας (940 εκατ. από Alpha και 750 εκατ από Πειραιώς).

Αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση των ευρημάτων θα δοθεί χρόνος 2 εβδομάδων στις τράπεζες με κεφαλαιακές ανάγκες για την κατάρτιση και υποβολή των σχεδίων κεφαλαιακής ενίσχυσης (capital plans).

Τα σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης θα αξιολογηθούν από μικτές ομάδες που θα στελεχωθούν από το εποπτικό προσωπικό της ΕΚΤ και των τοπικών κεντρικών τραπεζών, ενώ η εφαρμογή τους θα παρακολουθείται στενά. Οι τράπεζες θα έχουν προθεσμία 6 - 9 μηνών για την κάλυψη κεφαλαιακών αναγκών με το βασικό και με το δυσμενές σενάριο αντίστοιχα.

Πώς θα καλυφθούν οι κεφαλαιακές ανάγκες

Οι κεφαλαιακές ανάγκες που θα προκύψουν υπό το βασικό σενάριο θα πρέπει να καλυφθούν με αυξήσεις κεφαλαίου ή με άλλους τρόπους ενίσχυσης του Common Equity Tier I. Όσες προκύψουν υπό το δυσμενές σενάριο μπορούν να καλυφθούν και με άλλους τρόπους, αλλά τίθενται ανώτατα όρια στη χρήση μετατρέψιμων κεφαλαιακών μέσων.

Για παράδειγμα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν CoCos, αλλά με την προϋπόθεση ότι θα μετατρέπονται υποχρεωτικά σε μετοχές εφόσον το Core Tier I υποχωρήσει κατ' ελάχιστον στο 7%. Το ύψος, δε, των μετατρέψιμων κεφαλαιακών μέσων δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1% του σταθμισμένου ενεργητικού για να γίνει αποδεκτό από την ΕΚΤ ως κατάλληλη ενέργεια κάλυψης των κεφαλαιακών αναγκών.