Πώς θα γίνονται έλεγχοι για χρέη σε Εφορία και Ταμεία

Το μεγάλο πρόβλημα των καθυστερήσεων μηνών στις επιστροφές φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ, σε φορολογούμενους που ενδεχομένως έχουν οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση ή στα ασφαλιστικά ταμεία, επιχειρεί να διευθετήσει κοινή υπουργική απόφαση του Γιάννη Βρούτση και του Γιώργου Μαυραγάνη.

Με την απόφαση του υπουργού Εργασίας και του υφυπουργού Οικονομικών ορίζεται διαδικασία ηλεκτρονικών διασταυρώσεων ανάμεσα στα αρχεία της φορολογικής διοίκησης και των ασφαλιστικών ταμείων ώστε να προκύπτουν άμεσα τυχόν οφειλές για φόρους ή εισφορές και να συμψηφίζονται με τις επιστροφές.

Η Φορολογική Διοίκηση θα είναι αυτή που θα κάνει το πρώτο σκανάρισμα συμψηφισμού φορολογικών οφειλών και επιστροφών. Στη συνέχεια, τον λόγο θα έχει η ΗΔΙΚΑ (Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης) προκειμένου να διενεργηθεί συμψηφισμός της επιστροφής φόρου που απομένει με τυχόν ασφαλιστικές οφειλές.

Οι επιστροφές φόρου σήμερα καθυστερούν πολύ, καθώς τα ηλεκτρονικά συστήματα της Φορολογικής Διοίκησης και των Ασφαλιστικών Ταμείων, δεν «επικοινωνούσαν» on line μεταξύ τους, με αποτέλεσμα μεγάλες καθυστερήσεις στους συμψηφισμούς και κατ΄ επέκταση στις επιστροφές φόρου.

Η ταλαιπωρία θα παραμείνει -και μετά την απόφαση- για ειδικές περιπτώσεις. Για όσους φορολογούμενους δεν μπορεί να γίνει η διασταύρωση στοιχείων προβλέπεται ότι θα πρέπει να απευθυνθούν στο ασφαλιστικό τους ταμείο για να πάρουν ασφαλιστική ενημερότητα και προσκομίζοντάς τη στη Δ.Ο.Υ. να υποβάλουν αίτηση επιστροφής φόρου.

Έχει παράλληλα ένα ακόμα αδύναμο σημείο. Όλα τα ασφαλιστικά ταμεία και το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών πρέπει να στέλνουν στην ΗΔΙΚΑ σε ενιαία γραμμογράφηση αρχείο με τους οφειλέτες τους με πλήρη στοιχεία ταυτοποίησης, συνολική οφειλή και ένδειξη ασφαλιστικής ενημερότητας μέσα σε 10 μέρες από τη δημοσίευση της απόφασης. Παράλληλα η ΗΔΙΚΑ, το ΚΕΑΟ και οι ΟΚΑ θα πρέπει να αναπτύξουν μηχανισμό on line ενημέρωσης της Βάσης Δεδομένων Συμψηφισμού Ασφαλιστικών Οφειλών και μέχρι να γίνει αυτό (άγνωστο πότε) οι ΟΚΑ και το ΚΕΑΟ θα στέλνουν ανά δεκαπενθήμερο στην ΗΔΙΚΑ επικαιροποιημένο αρχείο.

Πρόθεση της απόφασης είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών. Αν οι προθέσεις θα βγουν στην πράξη, ή θα συνεχίσουν οι τρελές καθυστερήσεις στις επιστροφές φόρων ακόμα και για φορολογούμενους που δεν έχουν την παραμικρή ασφαλιστική οφειλή, μένει να φανεί.

Αναλυτικά η απόφαση:

Άρθρο 1

Συμψηφισμός με οφειλές στους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης

1. Με την παρούσα καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία συμψηφισμού επιστροφών Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (εφεξής Φ.Π.Α.) και Φόρου Εισοδήματος (εφεξής Φ.Ε.) με οφειλές των δικαιούχων σε Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (εφεξής Ο.Κ.Α.) και ο τρόπος απόδοσης των ποσών στον οικείο Ασφαλιστικό Οργανισμό.

2. Ο συμψηφισμός διενεργείται από τους Ο.Κ.Α. για κάθε δικαιούχο επιστροφής Φ.Ε. ή Φ.Π.Α. με τις οφειλές τους προς αυτούς.

3. Κατά την εφαρμογή της διαδικασίας συμψηφισμού επιστροφής Φ.Π.Α. και Φ.Ε. με οφειλές των δικαιούχων σε Ο.Κ.Α. καθώς και για την επιστροφή τυχόν υπολειπόμενου ποσού στον δικαιούχο, δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας.

4. Σε περίπτωση ύπαρξης οφειλών σε περισσότερους του ενός Ο.Κ.Α., το προς απόδοση ποσό της επιστροφής διαμοιράζεται και αποδίδεται σε αυτούς, αναλογικά με το ποσοστό συμμετοχής του καθενός στο συνολικό ποσό των οφειλών.

Άρθρο 2

Δημιουργία Βάσης Δεδομένων Συμψηφισμού Ασφαλιστικών Οφειλών

1. Για τη διενέργεια των συμψηφισμών της παρούσας και του ελέγχου της ασφαλιστικής ενημερότητας, δημιουργείται στην Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης Α.Ε. (εφεξής ΗΔΙΚΑ Α..Ε), Βάση Δεδομένων Συμψηφισμού Ασφαλιστικών Οφειλών προς τους Ο.Κ.Α., στην οποία καταχωρίζονται ηλεκτρονικά όλοι οι εργοδότες και ασφαλισμένοι με οφειλές, ανεξαρτήτως τυχόν υπαγωγής αυτών σε καθεστώς ρύθμισης.

2. Όλοι οι Ο.Κ.Α. και το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (εφεξής ΚΕΑΟ) υποχρεούνται να αποστείλουν στην ΗΔΙΚΑ ΑΕ σε ενιαία γραμμογράφηση αρχείο με τους οφειλέτες τους (φυσικά/νομικά πρόσωπα) με πλήρη στοιχεία ταυτοποίησης, συνολική οφειλή, καθώς και ένδειξη ασφαλιστικής ενημερότητας σε αποκλειστική προθεσμία 10 ημερών από τη δημοσίευση της παρούσας.

3. Η ΗΔΙΚΑ Α.Ε., το ΚΕΑΟ και οι Ο.Κ.Α. αναπτύσσουν μηχανισμό σε πραγματικό χρόνο (online) ενημέρωσης της Βάσης Δεδομένων Συμψηφισμού Ασφαλιστικών Οφειλών και, μέχρι αυτό να καταστεί δυνατό, οι Ο.Κ.Α. και το ΚΕΑΟ αποστέλλουν στην ΗΔΙΚΑ Α.Ε., ανά δεκαπενθήμερο, επικαιροποιημένο αρχείο.

Άρθρο 3

Προϋποθέσεις και διαδικασία συμψηφισμού οφειλών στους Ο.Κ.Α.

Κατά την εξόφληση εκκαθαρισμένων επιστροφών Φ.Π.Α. και Φ.Ε. από τη Φορολογική Διοίκηση, ακολουθείται η παρακάτω διαδικασία:

1. Συμψηφίζονται τα ποσά προς επιστροφή με βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση οφειλές, κατά τις διατάξεις του ν. 4174/2013 και του ν.δ. 356/1974 (Κ.Ε.Δ.Ε.), και διενεργείται παρακράτηση αυτών κατά τις διατάξεις περί έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής.

2. Στη συνέχεια, με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας, υποβάλλονται αιτήματα συμψηφισμού στην ΗΔΙΚΑ Α.Ε., από τις αρμόδιες υπηρεσίες της φορολογικής διοίκησης ως εξής:

Α) Συγκεντρωτικά, από τη Δ/νση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (εφεξής ΔΗΛΕΔ) με ηλεκτρονικό αρχείο.

Η ΗΔΙΚΑ Α.Ε. επεξεργάζεται το αρχείο αυτό και το επιστρέφει το αργότερο, εντός τριών (3) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία αποστολής του, με σήμανση σε κάθε εγγραφή, η οποία πληροφορεί τη Φορολογική Διοίκηση εάν διενεργείται ή όχι συμψηφισμός με οφειλές στους Ο.Κ.Α. Εναλλακτικά η ανταλλαγή της πληροφορίας μπορεί να γίνει μέσω διασύνδεσης της ΔΗΛΕΔ και της ΗΔΙΚΑ μέσω κατάλληλου μηχανισμού
διασύνδεσης σε πραγματικό χρόνο. Η Φορολογική Διοίκηση ολοκληρώνει τη διαδικασία επιστροφής, όπως κατά περίπτωση ορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις.

Β) Μεμονωμένα, από τις Δ.Ο.Υ./ Ελεγκτικά Κέντρα, με πρόσβαση στη Βάση Δεδομένων Συμψηφισμού Ασφαλιστικών Οφειλών της ΗΔΙΚΑ Α.Ε., από υπαλλήλους τους, που έχουν πιστοποιηθεί για το σκοπό αυτό.

Ο πιστοποιημένος υπάλληλος καταχωρίζει στην εφαρμογή της ΗΔΙΚΑ Α.Ε. τον Α.Φ.Μ.του δικαιούχου της επιστροφής και το ποσό που προκύπτει μετά τον συμψηφισμό και την παρακράτηση της παρ. 1 του παρόντος άρθρου και εν συνεχεία υποβάλλει το αίτημα.

Η εφαρμογή επεξεργάζεται το αίτημα και επιστρέφει, σε πραγματικό χρόνο (online), το αποτέλεσμα της επεξεργασίας, εμφανίζοντας στην οθόνη τον Α.Φ.Μ.,τον A.M.K.A. και τα στοιχεία (όπως ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, επωνυμία) του δικαιούχου επιστροφής καθώς και την πληροφορία εάν διενεργείται ή όχι συμψηφισμός με οφειλές στους Ο.Κ.Α.

Σε περίπτωση ύπαρξης ασφαλιστικών οφειλών, στην οθόνη της εφαρμογής εμφανίζονται επιπλέον το ποσό της οφειλής, o Ο.Κ.Α. στον οποίο υφίσταται η οφειλή, ο ΙΒΑΝ λογαριασμός του Ο.Κ.Α. και το παρακρατηθέν ποσό προς συμψηφισμό, ανά Ο.Κ.Α. Το αποτέλεσμα που εμφανίζεται στην οθόνη της εν λόγω εφαρμογής φέρει μοναδικό αριθμό, την «Ταυτότητα Αιτήματος Συμψηφισμού» (εφεξής ΤΑΣ), δύναται να ανακτηθεί και εκτυπώνεται, προκειμένου να επισυναφθεί στον τίτλο επιστροφής ως δικαιολογητικό εξόφλησης αυτού.

3. Σε περίπτωση κατά την οποία δεν είναι δυνατή η ταυτοποίηση του Α.Φ.Μ. που αναφέρεται στο αίτημα με τα στοιχεία της Βάσης Δεδομένων Συμψηφισμού Ασφαλιστικών Οφειλών, ειδοποιείται ο δικαιούχος της επιστροφής, προκειμένου να απευθυνθεί στον αρμόδιο Ο.Κ.Α., για να αποκατασταθεί το πρόβλημα. Εφόσον τακτοποιηθεί η εκκρεμότητα, ακολουθείται εκ νέου η διαδικασία της παρ. 2 του παρόντος άρθρου. Εναλλακτικά, δύναται να χορηγηθεί στον δικαιούχο της επιστροφής από τον αρμόδιο Ο.Κ.Α. «Βεβαίωση μη Οφειλής» ή έντυπη ασφαλιστική ενημερότητα, προκειμένου η Φορολογική Διοίκηση να ολοκληρώσει τη διαδικασία επιστροφής κατά ανωτέρω.

Άρθρο 4

Απόδοση παρακρατούμενων ποσών

1. Στην περίπτωση που υπάρχουν οφειλές προς τους Ο.Κ.Α., η Φορολογική Διοίκηση αποδίδει άμεσα τα παρακρατούμενα ποσά στους τραπεζικούς λογαριασμούς των οικείων Ο.Κ.Α., με έκδοση προς την Τράπεζα της Ελλάδος εντολής μεταφοράς των ποσών. Στην εντολή μεταφοράς αναγράφεται, μεταξύ άλλων, το ονοματεπώνυμο - επωνυμία και ο Α.Φ.Μ. του δικαιούχου επιστροφής, ο τελικός δικαιούχος Ο.Κ.Α. και η Τ.Α.Σ.
Η Δ.ΗΛΕ.Δ. από τα αρχεία των Δ.Ο.Υ./ Ελεγκτικών Κέντρων, με βάση τις εντολές μεταφοράς για τους Ο.Κ.Α., δημιουργεί και αποστέλλει ημερησίως με ηλεκτρονικό αρχείο στην ΗΔΙΚΑ Α.Ε. τον αριθμό εντολής μεταφοράς, τη Δ.Ο.Υ./ Ελεγκτικό Κέντρο που τη διενέργησε και την Τ.Α.Σ.

2. Η ΗΔΙΚΑ Α.Ε. ενημερώνει αμέσως τη Βάση Δεδομένων Συμψηφισμού Ασφαλιστικών Οφειλών με τα στοιχεία της προηγούμενης παραγράφου και απομειώνει τις οφειλές κατά τα αποδοθέντα ποσά.

Οι Διευθύνσεις Οικονομικού των Ο.Κ.Α. ενημερώνουν ανά ΑΦΜ τα πληροφορικά τους συστήματα με τα αποδοθέντα ποσά και τη Βάση Δεδομένων Συμψηφισμού Ασφαλιστικών Οφειλών στην ΗΔΙΚΑ Α.Ε. για το νέο υπόλοιπο κάθε οφειλέτη.

Άρθρο 5

Λοιπά θέματα

1. Ποσά που για οποιονδήποτε λόγο έχουν αποδοθεί στους Ο.Κ.Α. και δεν οφείλονται σε αυτούς (αχρεωστήτως καταβληθέντα) επιστρέφονται στους δικαιούχους των επιστροφών από τους ίδιους.

2. Σε περίπτωση που για οποιαδήποτε αιτία ο δικαιούχος της επιστροφής είναι διαφορετικός από εκείνον που αναγράφεται στον τίτλο της επιστροφής, ο υπάλληλος της Φορολογικής Διοίκησης καταχωρίζει επιπρόσθετα σε ειδικό πεδίο της εφαρμογής τα στοιχεία του αναγραφόμενου στον τίτλο δικαιούχου και τη σχετική αιτία.

3. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις (όπως αδυναμία χρήσης της ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας ή υποστήριξης της διαδικασίας της παρούσας απόφασης), δύναται να χορηγηθεί στον δικαιούχο της επιστροφής από τον αρμόδιο Ο.Κ.Α. «Βεβαίωση μη Οφειλής» ή έντυπη ασφαλιστική ενημερότητα, προκειμένου η Φορολογική Διοίκηση να ολοκληρώσει τη διαδικασία επιστροφής κατά ανωτέρω.

4. Από τη δημοσίευση της παρούσας καταργείται η με αριθμό πρωτ. Β/7/11711/884/10.4.2014 (ΦΕΚ Β΄ 906) «Προϋποθέσεις και διαδικασία συμψηφισμού επιστροφών Φόρου Προστιθέμενης Αξίας και Φόρου Εισοδήματος με οφειλές Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης» Απόφαση Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας.