Παρότι η συζήτηση τόσο με τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας όσο και με τους επικεφαλής έχει επικεντρωθεί στα λεγόμενα ειδικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, με τους ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης να εκτιμούν ότι θα υπάρξουν αλλαγές με αύξηση των ορίων σε χιλιάδες ασφαλισμένους, φαίνεται ότι κάποιοι ασφαλισμένοι, που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης, θα συνταξιοδοτηθούν χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις της τελευταίας στιγμής.
Βέβαια, για όσους βγουν στη σύνταξη από το 2015 και μετά, αυτή θα υπολογιστεί με διπλό σύστημα, βάσει του νέου νόμου για τη βασική και την αναλογική σύνταξη.
Οι ειδικοί εκτιμούν πως οι παλαιοί ασφαλισμένοι, αυτοί δηλαδή που ασφαλίστηκαν πριν από το 1983 ,είναι περίπου 350.000, και θα συνταξιοδοτηθούν εντός των επόμενων ετών, αυξάνοντας μάλιστα τις δαπάνες του συστήματος.
Για τους συγκεκριμένους ασφαλισμένους ισχύουν ευνοϊκές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Όσοι έχουν θεμελιώσει δικαίωμα, δεν αναμένεται να υποστούν αύξηση στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, όμως στο μικροσκόπιο τίθενται από την τρόικα τα λεγόμενα κατοχυρωμένα όρια ηλικίας.
Ας δούμε αναλυτικά τι ισχύει για τους ασφαλισμένους πριν από το 1983:
Στα λεγόμενα ειδικά ταμεία και το δημόσιο ισχύει η συνταξιοδότηση με 35ετία χωρίς όριο ηλικίας, ενώ οι μητέρες ανηλίκων μπορούν να ανοίξουν την πόρτα εξόδου ακόμα και με 24 έτη και 6 μήνες. Τυχεροί θεωρούνται οι εκπαιδευτικοί αλλά και οι έγγαμες γυναίκες στο Δημόσιο, που μπήκαν στην αγορά εργασίας μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1982.
Αντιθέτως, οι παλαιοί ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ είναι αδικημένοι, καθώς δεν προβλέπεται ειδικό καθεστώς συνταξιοδότησης.
• Σύνταξη με 35ετία χωρίς όριο ηλικίας. Πρόκειται για διάταξη που καλύπτει δημοσίους υπαλλήλους, εργαζόμενους στις ΔΕΚΟ, τραπεζικούς υπαλλήλους, αλλά και τους ασφαλισμένους στο ταμείο των δημοσιογράφων. Βέβαια, ειδικά για τους δημοσίους υπαλλήλους, απαιτείται να έχουν απασχοληθεί με αμοιβή στο δημόσιο πριν από το 1983. Αντιθέτως για όσους καλύπτονται από τα ειδικά ταμεία και το ΕΤΑΠ - ΜΜΕ αρκεί μία ημέρα ασφάλισης σε οποιονδήποτε φορέα κι αν αυτή έχει διανυθεί.
Η συνταξιοδότηση σε αυτές τις περιπτώσεις γίνεται με τη συμπλήρωση 35 πραγματικών ετών ασφάλισης. Η 35ετία μπορεί να συμπληρωθεί μόνο με την εξαγορά της στρατιωτικής θητείας εάν δεν είναι αυτό εφικτό με μόνο τον χρόνο ασφάλισης.
Στο δημόσιο η εξαγορά της θητείας για συμπλήρωση των 35 ετών μπορεί να γίνει οποτεδήποτε χωρίς να επηρεάζει την αποχώρηση. Στα ειδικά ταμεία και το ΕΤΑΠ – ΜΜΕ η εξαγορά του στρατού για συμπλήρωση των 35 ετών μπορεί να γίνει μόνο με τη συμπλήρωση του 58ου έτους της ηλικίας. Δεν είναι δυνατή η εξαγορά ή η χρήση άλλων πλασματικών ετών.
Για παράδειγμα, εργαζόμενος στον ΟΤΕ από το 1980 έχει συμπληρώσει 34 έτη σήμερα. Είναι 55 ετών και έχει 2 έτη στρατιωτική υπηρεσία. Ο συγκεκριμένος μπορεί να συνταξιοδοτηθεί άνευ ορίου ηλικίας το 2015, με 35 πραγματικά έτη ασφάλισης.
Βέβαια, για όσους βγουν στη σύνταξη από το 2015 και μετά, αυτή θα υπολογιστεί με διπλό σύστημα, βάσει του νέου νόμου για τη βασική και την αναλογική σύνταξη.
Ο ίδιος ασφαλισμένος δεν μπορεί να συνταξιοδοτηθεί σήμερα, αφού αφενός δεν επαρκεί ο χρόνος ασφάλισής του για την 35ετία, αφετέρου δεν μπορεί να εξαγοράσει τη θητεία λόγω μη συμπλήρωσης του 58ου έτους.
• Σύνταξη με 35ετία και όριο ηλικίας. Στο ΙΚΑ, οι ασφαλισμένοι πριν από το 1983 δεν συνταξιοδοτούνται χωρίς όριο όπως οι ασφαλισμένοι στα άλλα ταμεία. Υπάρχει όριο. Αναλυτικά, με 35ετία μέχρι το τέλος του 2010 η έξοδος γινόταν όποτε συμπληρωνόταν το 58ο έτος. Το 2011 απαιτούνταν 36 έτη ασφάλισης και το 58ο έτος, ενώ το 2012 χρειάζονταν 37 έτη ασφάλισης και το 59ο έτος. Από το 2013 και μετά χρειάζονται 40 χρόνια ασφάλισης και το 62ο έτος.
• Σύνταξη με 30 έτη ασφάλισης σε ηλικία 55 ετών. Ισχύει για τους εκπαιδευτικούς που εργάστηκαν για πρώτη φορά στο δημόσιο πριν από το 1983. Οι συγκεκριμένοι ακολουθούν την ειδική διάταξη του ν. 3075/2002 και έχουν τη δυνατότητα να αποχωρήσουν σε ηλικία 55 ετών με συνολικά 30 έτη ασφάλισης.
• Σύνταξη με 24 έτη και 6 μήνες ασφάλισης. Ισχύει για μητέρες ανηλίκων σε δημόσιο και ειδικά ταμεία. Η συνταξιοδότηση γίνεται ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας για τις μητέρες στο δημόσιο αλλά και τις έγγαμες εργαζόμενες (ακόμα και αν δεν έχουν ανήλικο). Για τις ασφαλισμένες στα ταμεία των ΔΕΚΟ και των τραπεζών που συμπληρώνουν τον απαραίτητο για θεμελίωση χρόνο ασφάλισης ως μητέρες ανηλίκων μετά το 2002 έχει προστεθεί όριο ηλικίας για τα 50 έτη.
• Σύνταξη με 25ετία και το κατά περίπτωση όριο ηλικίας. Στο δημόσιο οι άντρες παίρνουν πλήρη σύνταξη στα 65 και μειωμένη στα 60, ενώ οι γυναίκες αποχωρούν πέντε έτη νωρίτερα δηλαδή στα 60 με πλήρη και στα 55 με μειωμένη. Για τα ταμεία των ΔΕΚΟ και των τραπεζών η θεμελίωση με 25ετία ισχύει μόνο για τους άνδρες και όχι για τις γυναίκες, εκτός αν έχουν συμπληρώσει μέχρι το τέλος του 2010 το 55ο έτος της ηλικίας τους.
• Σύνταξη με 15ετία και το κατά περίπτωση όριο ηλικίας. Ισχύουν διαφορετικές «ταχύτητες» ανάλογα με το πότε κλείδωσε το συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Στο δημόσιο οι άντρες που είχαν συμπληρώσει μέχρι το τέλος του 2010 το 65ο έτος και 15ετία και οι γυναίκες το 60ό έτος και 15ετία θεμελίωσαν δικαίωμα. Τη διετία 2011 - 2012 οι γυναίκες πρέπει να είναι 65 ετών και να έχουν 15ετία για να πάρουν σύνταξη.
Στα ειδικά ταμεία μέχρι το τέλος του 2012 απαιτείται 15ετία και το 65ο έτος, ρύθμιση που ισχύει και για τους άντρες ασφαλισμένους στο ΙΚΑ. Για τις γυναίκες στο ΙΚΑ μέχρι το τέλος του 2010 πλήρης σύνταξη καταβάλλεται στα 60 και μειωμένη στα 55, το 2011 αυξάνεται κατά ένα έτος το όριο (61 πλήρη και 56 μειωμένη) και το 2012 επίσης αυξάνεται κατά ένα έτος (62 πλήρης και 57 μειωμένη).
Τέλος, να σημειωθεί ότι από την 1η Ιανουαρίου 2013 σε όλα τα ταμεία συνταξιοδοτικό δικαίωμα θεμελιώνεται με 15ετία στα 67 έτη. Σε όσες περιπτώσεις προβλέπεται μειωμένη σύνταξη, αυτή καταβάλλεται στα 62 έτη.