Μανιάτης: 700 εκατ. επενδύσεις στη διαχείριση απορριμμάτων

"Η διαχείριση απορριμμάτων και η ενεργειακή διαχείριση είναι κορυφαία προτεραιότητα εν όψει της νέας προγραμματικής περιόδου του ΕΣΠΑ", υποστήριξε κατά την ομιλία του ο υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Μανιάτης. Οπως είπε, "σκοπεύουμε να επενδύσουμε πάνω από 700 εκατομμύρια ευρώ την επόμενη προγραμματική περίοδο στο θέμα για το οποίο βρισκόμαστε σήμερα εμείς εδώ. Και πρέπει να σας πω ότι οι εκτιμήσεις που έχουμε κάνει είναι πως στον τόπο μας, σε αυτό ακριβώς το αντικείμενο μπορούν να δημιουργηθούν ως και 10.000 νέες θέσεις εργασίας". 

Σύμφωνα με τον κ. Μανιάτη, "για να γίνουν όμως όλα αυτά απαιτείται ανοιχτός διάλογος, επιστημονική τεκμηρίωση και πλήρης συζήτηση, εξαντλητική και τεκμηριωμένη με τις τοπικές κοινωνίες. Αλλιώς δεν θα προχωρήσει τίποτε". Ο υπουργός Περιβάλλοντος ανέφερε μεταξύ άλλων στην ομιλία του:

"Η μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία βρίσκεται στο επίκεντρο της αντζέντας για αποδοτική χρήση των πόρων στο Πλαίσιο της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι πολιτικές για τη μετάβαση σε πιο κυκλική οικονομία με πιο αποδοτική χρήση των διαθέσιμων πόρων, αναμένεται μέχρι το 2030 να αυξήσουν κατά 30% την παραγωγικότητα των πόρων της Ε.Ε. Να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών οικονομιών και μέσω των νέων στόχων που προτείνονται για τα απόβλητα να δημιουργήσουν περίπου 580.000 νέες θέσεις εργασίας. 

Στη χώρα μας η διαχείριση των αποβλήτων είναι ένας τομέας που μπορεί να συνεισφέρει αποφασιστικά στην ανάπτυξη του τόπου. Ο τομέας αυτός έχει πολλά περιθώρια βελτίωσης και σημαντικό δρόμο ακόμη να διανύσει, ώστε να φτάσει στα απαιτούμενα επίπεδα διαχείρισης. Είναι γεγονός ότι άνω του 80% των αποβλήτων διατίθεται σήμερα σε χώρους υγειονομικής ταφής. Πολλές και βαριές είναι οι επιπτώσεις από την ελλιπή ή πλημμελή διαχείριση των αστικών υγειονομικών ή επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων. Επιπτώσεις περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές.

Το ΥΠΕΚΑ καταβάλλει συστηματικές προσπάθειες να αντιμετωπίσει τις χρόνιες αδυναμίες και ελλείψεις στις υποδομές και ταυτόχρονα να προχωρήσει στην ουσιαστική αναβάθμιση της διαχείρισης των αποβλήτων. Προχωρούμε στην πλήρη εφαρμογή της οδηγίας-πλαίσιο για τα απόβλητα, λαμβάνοντας υπόψη και τις αποφάσεις αναθεώρησης του Ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου. Δίνουμε προτεραιότητα στην πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση, την ανάκτηση προϊόντων και ενέργειας και αφήνουμε για το τελευταίο σκαλοπάτι τους ΧΥΤΑ.

Η φιλοσοφία αυτή αποτυπώνεται στην αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων και στο Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων που έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Τα Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων επικαιροποιούνται με βάση ακριβώς τις κατευθύνσεις των Εθνικών Στρατηγικών Σχεδίων.
Παράλληλα, είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε σε ριζικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο διεξάγεται η ανακύκλωση στη χώρα, με βασικούς άξονες την προώθηση της ξεχωριστής συλλογής των διαφορετικών ρευμάτων των αποβλήτων συσκευασίας (χαρτί, γυαλί και πλαστικό), τον εξορθολογισμό της λειτουργίας των συστημάτων ανακύκλωσης, τη διασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού, την ενίσχυση του ΕΟΑΝ, την εντατικοποίηση των ελέγχων μονάδων ανακύκλωσης αλλά και των υπόχρεων για την αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής.

Προωθούμε την αναπτυξιακή διάσταση της διαχείρισης των αποβλήτων και την αειφόρο διαχείριση των πόρων με υποστήριξη των περιβαλλοντικών τεχνολογιών, της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας, και ενδυνάμωση της αγοράς των δευτερογενών προϊόντων από την επεξεργασία των αποβλήτων.

Βήμα σημαντικής προόδου στην κατεύθυνση αυτή αποτελεί η δρομολόγηση των 13 μονάδων επεξεργασίας με σύγχρονες τεχνολογίες, των οποίων οι διαγωνισμοί είναι σε εξέλιξη. Ήδη, για πέντε από τις μοναδες αυτές έχει αναδειχθεί ανάδοχος.
Επίσης, η προώθηση της εθελοντικής συμφωνίας του ΥΠΕΚΑ και της Ένωσης Τσιμεντοβιομηχανιών Ελλάδας για τη χρήση απορριματογενών καυσίμων αποτελεί ένα ακόμα βήμα. Η χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ για υλοποίηση δεκάδων προτάσεων δήμων για έργα διαλογής στην πηγή και διαχείρισης βιοαποβλήτων. Η παύση λειτουργίας και η επιτέλους αποκατάσταση των δεκάδων ΧΑΔΑ, χωματερών που ακόμα δυστυχώς υπάρχουν στη χώρα.

Επεξεργαζόμαστε παράλληλα προδιαγραφές των προϊόντων της επεξεργασίας, ώστε να διευκολύνουμε την αξιοποίηση όλων των σύγχρονων τεχνολογιών. Ανοίγουμε διάλογο με σημαντικούς βιομηχανικούς κλάδους που, είτε παράγουν απόβλητα, είτε μπορούν να τα αξιοποιήσουν.

Στο θέμα της διαχείρισης των επικινδύνων αποβλήτων - ένα ακόμα χρόνιο πρόβλημα που μας καθιστά μάλιστα και υπόλογους απέναντι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και βεβαίως δημιουργεί μεγάλα κόστη στις επιχειρήσεις και αθέμιτο ανταγωνισμό - έχουμε ήδη δρομολογήσει λύσεις.

Στο αμέσως επόμενο διάστημα αναμένουμε και την ενεργοποίηση της βιομηχανίας, η οποία πρέπει να αναλάβει τις υποχρεώσεις της με βάση την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».

Η προώθηση της χρήσης των απορριμμάτων ως δευτερεύουσας πηγής ενέργειας αποτελεί βασική επιλογή σε όλες τις χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου και ασφαλώς συνάδει απολύτως με τους περιβαλλοντικούς στόχους της Ε.Ε.
Επίσης, συμβάλλει στην αύξηση του ποσοστού της ενέργειας που παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), δεδομένου ότι η ενεργειακή αξιοποίηση του βιοαποδομήσιμου κλάσματος των αστικών αποβλήτων είναι ΑΠΕ. Ταυτόχρονα συμβάλλει στη μείωση του ενεργειακού κόστους ορισμένων βιομηχανικών κλάδων και στην ανάκτηση της ανταγωνιστικότητάς τους.

Ειδικά για το βιοαέριο και τη βιομάζα, πρέπει να σας πω ότι είναι όσο το δυνατόν μεγαλύτερο το ενδιαφέρον που έχουμε επιδείξει, αλλά δυστυχώς τα αποτελέσματα δεν είναι αυτά που όλοι θα θέλαμε. Θα ήθελα να τονίσω τις τεράστιες δυνατότητες που έχει ο κλάδος για θεαματική ανάπτυξη. Δυστυχώς, παρά τις προσπάθειες του ΥΠΕΚΑ, συμπεριλαμβανομένης και της έκδοσης ειδικής Υπουργικής Απόφασης για να αποσαφηνίσουμε ορισμένα περιβαλλοντικά αδειοδοτικά θέματα, προκειμένου να υλοποιηθούν μονάδες βιοαερίου, ακόμα η υλοποίηση μονάδων αυτών καθυστερεί, πάρα πολύ, λόγω είτε γραφειοκρατειών σε κάποιες περιπτώσεις, είτε αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών.
Κι εδώ επιτρέψτε μου να αναφέρω ένα παράδειγμα, που το γνωρίζετε όλοι, το παράδειγμα του Gussing στη Νοτιοανατολική Αυστρία, στα σύνορα με την Ουγγαρία. Μια περιοχή που στη διάρκεια του ψυχρού πολέμου ήταν εγκαταλελειμμένη και καμιά βιομηχανία δεν ήθελε να εγκατασταθεί εκεί, ώσπου η ίδια η κοινωνία, οι ίδιοι οι κάτοικοι αποφάσισαν με τη δημιουργία Δημοτικών, Κοινωνικών Συνεταιρισμών, ότι έχει νόημα να αξιοποιήσουν πρωτοποριακά και με καινοτόμο τρόπο τη βιομάζα, που παράγεται και από τα δάση και από τις αγροτικές καλλιέργειες της ευρύτερης περιοχής. Αυτό πριν από πολλά χρόνια, και πριν η Ε.Ε. συνειδητοποιήσει ότι η βιομάζα, το βιοαέριο αποτελούν Ανανεώσιμη Πηγή Ενέργειας. Σήμερα, η περιοχή είναι ευημερούσα, ξεπέρασε όλα τα αρνητικά της συμπτώματα και μπορεί να αποτελεί πανευρωπαϊκό παράδειγμα του πώς μπορούν κοινωνίες να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα της έλλειψης ανάπτυξης, αξιοποιώντας ως παραγωγικό πόρο την ίδια τη φύση και το περιβάλλον.

Με δεδομένο ότι η ορθολογική διαχείριση των πόρων αποτελεί δυναμικό για την ανάπτυξη και τη δημιουργία απασχόλησης στην Ελλάδα, εμείς θέλουμε εδώ στον τόπο μας να αξιοποιήσουμε το σύνολο των χρημάτων – σας προανέφερα τα 700 εκατ. ευρώ του νέου ΕΣΠΑ, εκκρεμεί όμως η συμμετοχή σε αυτή όλη την προσπάθεια και πολλών άλλων κονδυλίων, που μπορεί και πρέπει να προέλθουν από τον ιδιωτικό τομέα.

Είναι σαφές ότι σε κάθε περίπτωση, και σε κάθε χώρα, και σε κάθε τόπο, και σε κάθε χρονική στιγμή, δεν υπάρχει η άριστη, η βέλτιστη λύση. Οι λύσεις πάντα προκύπτουν από συνδυασμό των πλεονεκτημάτων των επιμέρους τεχνολογιών. Σε αυτήν την κατεύθυνση, δηλαδή της μη ύπαρξης μονοδιάστατων προσεγγίσεων, αλλά της ύπαρξης πολυδιάστατων, αξιοποιώντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της κάθε τεχνολογίας, πρέπει κι εμείς να προχωρήσουμε".