Τι αλλάζει στο «χάρτη» των ελληνικών εξαγωγών

Υποχώρηση του συνόλου των εξαγωγών, αλλά και θετικά μηνύματα από σημαντικούς κλάδους παραγωγής, καθώς και αγορές με αυξημένη ζήτηση για ελληνικά προϊόντα καταγράφει η εξαμηνιαία ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ) και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), για την περίοδο Ιανουάριος-Ιουνίου 2014.

Με βάση την ανάλυση επί των προσωρινών στοιχείων της Εθνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), οι ελληνικές εξαγωγές, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, μειώθηκαν κατά 4,8% στο εξάμηνο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2014 σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2013 και η αξία τους διαμορφώθηκε σε 12,98 δισ. ευρώ από 13,64 δισ. την ίδια περίοδο του 2013.

Αν ωστόσο εξαιρεθούν στον υπολογισμό τα πετρελαιοειδή, η μείωση των εξαγωγών για το α' εξάμηνο του τρέχοντος έτους είναι μικρότερη και διαμορφώνεται στο 3,5%.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα της ανάλυσης, η πρόεδρος του ΠΣΕ Χριστίνα Σακελλαρίδη τόνισε: «Αν και φέτος τον Σεπτέμβριο συμπληρώνεται ένας χρόνος κόπωσης των ελληνικών εξαγωγών, τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Οι Έλληνες εξαγωγείς αναζητούν νέες αγορές ως διέξοδο της κρίσης που πλήττει πολλούς παραδοσιακούς εμπορικούς εταίρους, ενώ νέα προϊόντα αναδεικνύονται στις καταγραφές των πιο εξαγώγιμων ελληνικών προϊόντων.

Για το λόγο αυτό, απαιτείται η ενεργοποίηση της Β' Φάσης της Εθνικής Στρατηγικής Εξωστρέφειας, που να αφορά τα πιο ποιοτικά χαρακτηριστικά, μιας στοχευμένης και διαρκούς εκστρατείας με καινοτόμους τρόπους προώθησης και προβολής των παραδοσιακών και νέων ελληνικών προϊόντων στις ξένες αγορές. Η διείσδυση και επέκταση σε νέες αγορές, ή η αντιμετώπιση κρίσεων όπως πρόσφατα με τη Ρωσία, προϋποθέτει εμπειρία, γρήγορα αντανακλαστικά και αποτελεσματικότητα σε όρους πραγματικής οικονομίας. Απαιτείται δηλαδή η ακόμη στενότερη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, για την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και πλήρη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και υλικοτεχνικής υποδομής.

Ωστόσο, για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων και των προοπτικών της ελληνικής οικονομίας, θα πρέπει παράλληλα, να υπάρξουν συνεκτικές δράσεις που να αφορούν:

1. Την ανακούφιση νοικοκυριών και επιχειρήσεων: από τα φορολογικά βάρη, τις εισφορές, τον ιδιωτικό δανεισμό, τα υψηλά κόστη παραγωγής, ενέργειας και μεταφορών, τον περιορισμό της γραφειοκρατίας.

2. Τη δημιουργία νέων γραμμών χρηματοδότησης, θέσεων εργασίας, ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, πολιτικής σταθερότητας και προϋποθέσεων για επενδύσεις, εγχώριες και ξένες.

3. Την ανάπτυξη του παραγωγικού ιστού της χώρας: με προοπτική και σχέδιο, με επίκεντρο την εξωστρέφεια, για τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος και την υποκατάσταση εισαγωγών».

Ο χάρτης των εξαγωγών

Σύμφωνα με την ανάλυση του ΠΣΕ και του ΚΕΕΜ, στο α' εξάμηνο του 2014 οι μεταβολές ως προς τους κυριότερους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών είναι πολύ περιορισμένες. Ωστόσο, προκύπτουν νέες αγορές-στόχοι για τα ελληνικά προϊόντα, οι οποίες κερδίζουν έδαφος.

Έτσι, ενώ η Τουρκία εξακολουθεί να βρίσκεται στην πρώτη θέση σε ό,τι αφορά τους προορισμούς των ελληνικών εξαγώγιμων προϊόντων, ακολουθούμενη κατά σειρά από τις Ιταλία, Γερμανία, Βουλγαρία και Κύπρο, αξιοσημείωτη είναι η άνοδος της Αιγύπτου στην 6η θέση (από τη 12η στο εξάμηνο του 2013) και η διατήρηση στην 7η θέση βρίσκεται του Εφοδιασμού Πλοίων από Τρίτες Χώρες.

Στην υψηλή 8η θέση (από την 6η πέρυσι) είναι το Γιβραλτάρ (που αποτελεί έδρα off shore ξένων εμπορικών επιχειρήσεων), ενώ την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (υποχώρηση από την 8η θέση του 2013).

Χαρακτηριστική είναι επίσης, η άνοδος της Σ. Αραβίας (στην 11η θέση από την 21η), της Αλβανίας (στη 17η από την 25η) και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (στη 19η θέση από την 26η). Στον αντίποδα, η Ρωσία για πρώτη φορά δε συγκαταλέγεται στις 20 πρώτες αγορές για τα ελληνικά προϊόντα (υποχώρησε στην 22η θέση), ενώ μεγάλη είναι και η πτώση για τη Λιβύη (στην 27η θέση από τη 10η), την Αλγερία (26η από 17η) και το Ισραήλ (28ο από 21ο), ενδεικτικό της ρευστότητας των εμπορικών σχέσεων σε περιοχές με πολιτική αστάθεια και γεωπολιτικές εξελίξεις.

Ειδικότερα, οι εξαγωγές της Ελλάδας προς την Ε.Ε. (27) εμφανίζουν μείωση (3,7%) και συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών καταλαμβάνουν το 44,8% των συνολικών εξαγωγών. Πτωτική πορεία καταγράφεται για τις εξαγωγές προς τη Β. Αμερική κατά 16,7%, προς τη Μ. Ανατολή και Β.Αφρική (11,6%), προς τη Λατινική Αμερική (55,8%) κυρίως λόγω μεγάλης μείωσης των εξαγωγών προς τη Βραζιλία και για τις εξαγωγές προς την Κίνα κατά 12,6%. Οριακές μειώσεις καταγράφονται προς τις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ (Ισλανδία, Νορβηγία, Ελβετία, Τουρκία, 0,3%) και προς τη ΝΑ. Ασία κατά 1,8%.

Αντίθετα, αύξηση καταγράφεται στις εξαγωγές προς τις Άλλες Ανεπτυγμένες Χώρες (6,5%), προς την Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών (ΚΑΚ) (23%), προς τις Χώρες της Αφρικής (εκτός Β. Αφρικής) (19,4%) και προς την Ινδία (6,7%).
Στάσιμες, με ελαφρά αυξητική τάση, εμφανίζονται οι εξαγωγές προς τα Βαλκάνια κατά 0,5%.

Οι 20 κυριότερες αγορές για ελληνικά προϊόντα - Α' Εξάμηνο 2014

Σε ό,τι αφορά νέες εισόδους στην κατάταξη των 100 κυριότερων αγορών-στόχων, ξεχωρίζουν: Παναμάς (67η θέση), Μαλαισία (71η θέση), Δομινικανή Δημοκρατία (84η θέση), Αιθιοπία (86η θέση), Παραγουάη (91η θέση), Αφγανιστάν (92η θέση), Κένυα (95η θέση), Βιετνάμ (97η θέση).

Ανοδική αντίδραση της ελληνικής βιομηχανίας

Ως προς τη σύνθεση των εξαγωγών κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, η συνολική μείωση οφείλεται στη σημαντική πτώση των αποστολών αγροτικών προϊόντων (κατά 13,4%), αλλά και στη μείωση των εξαγωγών καυσίμων (κατά 6,9%). Παρά το γεγονός της υποχώρησης στις δύο προαναφερθείσες κατηγορίες, αθροιστικά και οι δύο καλύπτουν το 56% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών.

Αντίθετα, ελαφρά αυξημένες εμφανίζονται οι εξαγωγές των βιομηχανικών προϊόντων κατά 1,1%. Οριακή αύξηση παρουσιάζουν οι εξαγωγές των πρώτων υλών κατά 0,2%, αλλά και οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας Είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένα κατά 0,3%.

Τα 20 πιο εξαγώγιμα ελληνικά προϊόντα - Α' εξάμηνο 2014

Σε ό,τι αφορά τις νέες εισόδους στην κατάταξη των 100 πιο εξαγώγιμων προϊόντων της χώρας, ξεχωρίζουν: μηχανές επεξεργασίας πληροφοριών (12η θέση), σιτάρι σκληρό-ανάλεστο (59η θέση), μετρητές αερίων και υγρών (70ή θέση), χάρτινα είδη υγιεινής (73η θέση), ράβδοι από κράματα χαλκού-αλουμινίου (74η θέση), δίχτυα αλιείας (83η θέση), ψεκαστικά γεωργίας και κηπουρικής (89η θέση), ψάρια καπνιστά (93η θέση), υφάσματα ακατέργαστα (98η θέση), είδη υγιεινής από σίδηρο, χάλυβα, χαλκό ή αργίλιο (99η θέση).

Οι εισαγωγές

Σε ό,τι αφορά τις εισαγωγές στο α' εξάμηνο του 2014, καταγράφεται αντιστροφή της τάσης των τελευταίων ετών και ελαφρά άνοδός τους (0,6%). Η αξία τους διαμορφώθηκε σε 23.258,8 εκατ. € έναντι 23.119,2 εκατ. € στο αντίστοιχο εξάμηνο του 2013. Σε μεγάλο βαθμό η αύξηση των εισαγωγών αποδίδεται στην αύξηση παραλαβών πλοίων, η αξία των οποίων άγγιξε το 1 δισ. ευρώ τους πρώτους μήνες του 2014.

Οι πτωτικές τάσεις (-4,8%) των εξαγωγών και η μικρή αύξηση (0,6%) των εισαγωγών οδηγούν σε μια σημαντική αύξηση του εμπορικού ελλείμματος σε -10.274 εκατ. € από -9.474,5 εκατ. € στο εξάμηνο του 2013, ήτοι σε άνοδο 8,4%.

* Δείτε τα αναλυτικά στοιχεία του ΠΣΕ για τις 100 χώρες - προορισμούς και τα 100 πλέον εξαγώγιμα προϊόντα της χώρας στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".