Τράπεζες: Εγγύηση Δημοσίου για τον αναβαλλόμενο

Κατατέθηκε στη Βουλή η τροπολογία για τη χορήγηση φορολογικής πίστωσης (tax credit) στις τράπεζες καθώς και σε θυγατρικές τους που δραστηριοποιούνται στους τομείς του factoring και leasing, η οποία πρέπει να έχει ψηφισθεί ως τις 30 Σεπτεμβρίου για να τη λάβει υπ' όψιν της η EBA στο πανευρωπαϊκό stress test.

Με την τροπολογία το Δημόσιο εγγυάται ότι θα χορηγήσει στις τράπεζες ομόλογα για το μέρος του αναβαλλόμενου φόρου που δεν θα συμψηφισθεί με κέρδη εντός της επόμενης 30ετίας. Τα ομόλογα θα μετατρέπονται αυτόματα σε ισόποσης αξίας μετοχές των πιστωτικών ιδρυμάτων κυριότητας Δημοσίου.

Για τον υπολογισμό της αξίας θα λαμβάνεται υπ' όψιν ο μέσος όρος της χρηματιστηριακής τιμής κατά τις προηγούμενες 30 συνεδριάσεις για τις εισηγμένες τράπεζες και η εσωτερική λογιστική αξία για τις μη εισηγμένες.

Η κυβέρνηση εκτιμά ότι είναι πολύ περιορισμένος ο κίνδυνος χρήσης της εγγύησης καθώς τα πλάνα αναδιάρθρωσης που κατέθεσαν οι τράπεζες προβλέπουν κέρδη από τη χρήση 2015 και ως εκ τούτου η φορολογική απαίτηση θα συμψηφισθεί με φόρο εισοδήματος στην επόμενη τριακονταετία.

Με την παροχή της εγγύησης, ο αναβαλλόμενος φόρος από τις ζημίες του PSI+, αλλά και αυτός που θα προκύψει από την ενεργητική αναδιάρθρωση δανείων αναγνωρίζονται στα εποπτικά κεφάλαια ακόμη και με το αυστηρότερο καθεστώς της Βασιλείας ΙΙΙ.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η εισηγητική έκθεση του υπουργείου Οικονομικών στόχος της τροπολογίας είναι η θωράκιση του τραπεζικού συστήματος και ο περιορισμός της πιθανότητας ανάγκης ανακεφαλαιοποίησης εν όψει της πανευρωπαϊκής άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων.

Aν οι τράπεζες κλείνουν την οικονομική χρήση με ζημίες σε επίπεδο προ φόρων και επομένως δεν μπορούν να συμψηφίσουν αναβαλλόμενο φόρο τότε θα μετατρέπεται σε φορολογική απαίτηση. Το ύψος της απαίτησης θα προσδιορίζεται διά του πολλαπλασιασμού του συνολικού ποσού του αναβαλλόμενου φόρου με το ποσοστό που αντιπροσωπεύει η λογιστική μετά από φόρους ζημία χρήσης στο σύνολο των ιδίων κεφαλαίων.

Σημειώνεται ότι η δυνατότητα φορολογικής απαίτησης δεν δίνεται μόνο για τις αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις που προέκυψαν από τη ζημία του PSI αλλά και για αυτές που προκύπτουν από τον σχηματισμό προβλέψεων και διαγραφών στις 31.12.2014.

Πρόσθετο μαξιλάρι 2,5 δισ. ευρώ για το stress test

Αν η ρύθμιση ψηφισθεί ως τις 30 Σεπτεμβρίου, τότε στις δράσεις μετριασμού των κεφαλαιακών αναγκών θα συνυπολογισθεί και η θετική διαφορά λόγω της μετατροπής του αναβαλλόμενου φόρου σε απαίτηση.

Mε τα υφιστάμενα δεδομένα η ΕΚΤ αναγνωρίζει ως εποπτικά κεφάλαια στο stress test το 100% του αναβαλλόμενου φέτος, το 90% το 2015 και το 80% το 2016. Με τη νέα ρύθμιση δεν θα επέλθει απομείωση της τάξης του 10% για το 2015 και 2016. Επομένως προκύπτει θετική διαφορά της τάξης των 2,5 δισ. ευρώ.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι τράπεζες έσπευσαν στο β΄ τρίμηνο να αναγνωρίσουν λογιστικά πρόσθετο αναβαλλόμενο φόρο εν όψει της ψήφισης της ρύθμισης και βεβαίως της άσκησης προσομοίωσης.

Η Alpha αναγνώρισε πρόσθετο αναβαλλόμενο φόρο 422 εκατ. ευρώ στο β΄ τρίμηνο ανεβάζοντας το συνολικό ποσό στα 3,2 δισ., η Εθνική 994 εκατ. φθάνοντας συνολικά στα 3,4 δισ. (3,58 δισ. σε επίπεδο ομίλου) και η Πειραιώς 200 εκατ., ανεβάζοντας το σύνολο του αναβαλλόμενου φόρου στα 3 δισ. ευρώ. Στον αντίποδα η Eurobank παρέμεινε στα 3,2 δισ. ευρώ.

Η αισιοδοξία των τραπεζιτών για διαχειρίσιμες κεφαλαιακές ανάγκες

Το σύνολο των λογιστικοποιημένων φορολογικών απαιτήσεων των τεσσάρων τραπεζών ανέρχεται σε 12,8 δισ. και το πρόσθετο κεφαλαιακό μαξιλάρι εν όψει του stress test διαμορφώνεται με τα υφιστάμενα δεδομένα σε περίπου 2,5 δισ. ευρώ.

Με δεδομένο όμως ότι δίνεται δυνατότητα στις τράπεζες να εκπίπτει και η ζημία από την αναδιάρθρωση μη εξυπηρετούμενων δανείων, το κεφαλαιακό μαξιλάρι μπορεί να διαμορφωθεί σε σημαντικά ανώτερα επίπεδα.

Οι ακραίες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για πρόσθετο κεφαλαιακό μαξιλάρι της τάξης των 7 - 7,5 δισ. ευρώ. Αυτό όμως προϋποθέτει ότι οι τράπεζες θα γράψουν ζημία της τάξης των 28 - 29 δισ. ευρώ από την αναδιάρθρωση επιχειρηματικών δανείων.  Είναι περισσότερο πιθανόν σύμφωνα με ορκωτούς ελεγκτές οι τράπεζες να προχωρήσουν σε πρόσθετες προβλέψεις και διαγραφές ύψους 15 δισ. ευρώ και επομένως να εγγράψουν στην πενταετία επιπλέον αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις ύψους περίπου 4 δισ. ευρώ.

Τραπεζικά στελέχη διατυπώνουν την εκτίμηση ότι το πρόσθετο κεφαλαιακό μαξιλάρι θα συμβάλει στο να παραμείνουν σε διατηρήσιμα επίπεδα οι κεφαλαιακές ανάγκες  ακόμη με το ακραία δυσμενές σενάριο της πανευρωπαϊκής άσκησης, καθιστώντας εφικτή την προσφυγή στις αγορές για αυξήσεις κεφαλαίου. Έτσι θα μείνει αλώβητο και το κεφαλαιακό μαξιλάρι των 11 δισ. ευρώ που διατηρεί το ΤΧΣ. 

* Δείτε όλη την τροπολογία στη στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".