Τι κρύβει η σιωπή του Βερολίνου

Ένα πλάνο που επεξεργάζεται το Βερολίνο αναφορικά με την κρίση στην Ευρώπη, αλλά και τα αιτήματα χαλάρωσης από διάφορες χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, βρίσκονται πίσω από τη στάση σιωπής που επέλεξε η Γερμανίδα καγκελάριος μετά τη συνάντηση με τον Α. Σαμαρά, αλλά και τις δηλώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού για την απεμπλοκή της τρόικας από την Ελλάδα και ένα... επιτυχημένο για όλους «τέλος» της συμβίωσης με το ΔΝΤ.

Τα ερωτήματα που προέκυψαν στα διεθνή φόρα μετά την ανακοίνωση της συνάντησης των δύο ηγετών ήταν πολλά: αρκετοί στη Γερμανία, όσο και στις Βρυξέλλες διερωτήθηκαν ποιοι είναι οι λόγοι του ραντεβού του πρωθυπουργού με την καγκελάριο, δεδομένου ότι είχαν βρεθεί προ λίγων ημερών στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ.

Η ελληνική κυβέρνηση, άλλωστε, γνωρίζει καλά ότι χωρίς την αξιολόγηση της τρόικας στα χέρια, η Α. Μέρκελ δεν θα είχε τίποτα να πει δημοσίως. Άλλωστε απέφυγε να πάρει θέση και για τη Γαλλία, όταν συναντήθηκε με τον Γάλλο πρωθυπουργό μία μόλις μέρα πριν από τη συνάντηση με τον Α. Σαμαρά, και παρέπεμψε στα πορίσματα της Κομισιόν.

Οι ελληνικές προσδοκίες

Ας πάρουμε τα πράγματα από την ελληνική πλευρά. Ο Αντώνης Σαμαράς δήλωσε για πρώτη φορά επισήμως ότι σκοπεύει να ακολουθήσει την ιρλανδική γραμμή και να απεμπλακεί γρήγορα από τα δάνεια του ΔΝΤ. Και το έκανε δίπλα στην καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ. Δεν ήταν τυχαίο, καθώς την απάντηση σε σχετική ερώτηση ο κ. Σαμαράς τη διάβαζε από τα χαρτιά που είχε μπροστά του. Συνεπώς την ανέμενε.

Είναι προφανές ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός παίρνει τη διαπραγμάτευση στα χέρια του. Γι' αυτό έστειλε τον έμπιστο σύμβουλό του Σταύρο Παπασταύρου στις Βρυξέλλες την προηγούμενη εβδομάδα, όταν, όπως αποκάλυψε το Euro2day.gr, ζητήθηκε η αναβολή της άφιξης της τρόικας (κάτι που διέψευσε το υπουργείο Οικονομικών), καθώς δεν μπορεί να υπάρχει ουσιαστική διαπραγμάτευση πριν από τα αποτελέσματα των στρες τεστ των τραπεζών, όπως άλλωστε έχουν δηλώσει επισήμως και όλοι οι αξιωματούχοι της Ε.Ε. και του ΔΝΤ.

Παράλληλα, ζητείται φόρμουλα ώστε να προσπεραστεί η μεταβατική εποπτεία του κ. Κατάινεν αφού όλοι περιμένουν το νέο πλάνο Γιούνκερ για τη λειτουργία της τρόικας. Ένα πλάνο που δεν αναμένεται να συμπεριλαμβάνει το ΔΝΤ, όπως άλλωστε ο ίδιος ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν ξεκαθάρισε σε συνέντευξή του στο Euro2day.gr.

Επιπλέον, παρά το γεγονός ότι το τελικό πόρισμα των στρες τεστ για τις ελληνικές τράπεζες θα είναι ομαλότερο απ' ό,τι αναμενόταν στις αρχές του καλοκαιριού, η κυβέρνηση δεν πρέπει να αποκλείσει το ενδεχόμενο ξαφνικής παρέμβασης Ντράγκι ότι τα 11 δισ. ευρώ του ΤΧΣ θα πρέπει να παραμείνουν ως εγγύηση (retainer) για πιθανές μελλοντικές ανάγκες των πιστωτικών μας ιδρυμάτων έως το 2018.

Περιπλέκεται το παιχνίδι

Οι πληροφορίες λένε ότι το Βερολίνο κρατά σιγή ιχθύος αυτήν την περίοδο περιμένοντας να δει το ακριβές πλάνο της νέας Κομισιόν. Σύμφωνα, όμως, με καλά πληροφορημένες πηγές, μπορεί να μην έχει αντίρρηση στην αλλαγή του τρόπου λειτουργίας της τρόικας ή της πρόωρης αποπληρωμής των δανείων της Ιρλανδίας, όμως θέλει να κρίνει τις εξελίξεις case by case. Κάθε περίπτωση, δηλαδή, ξεχωριστά.

Με άλλα λόγια η Ελλάδα, κατά τους Γερμανούς, δεν είναι Ιρλανδία. Εάν μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα μόνοι μας, «καλώς». Όμως στο Βερολίνο το σενάριο αυτό θεωρείται υπεραισιόδοξο.

Οι διαρροές συνεργατών του πρωθυπουργού για το ότι η χώρα μας δεν χρειάζεται τα 12 δισ. ευρώ του ΔΝΤ είναι η μία όψη του νομίσματος. Τόσο στην Ε.Ε. όσο και στο ΔΝΤ υπάρχουν κύκλοι που υποστηρίζουν ότι δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ότι για να αποπληρωθούν τα ελληνικά δάνεια από το Ταμείο θα πρέπει να εξαγοραστούν «εφάπαξ» από τον μηχανισμό ESM. Κι αυτό γιατί ήδη τρέχει χρηματοδοτικό κενό, άσχετα εάν δεν το παραδέχεται επισήμως κανείς.

Με δεδομένο ότι το ΔΝΤ έχει στο καταστατικό του τον όρο του 12μήνου στη διασφάλιση της χρηματοδότησης, η Ε.Ε. ίσως αναγκαστεί να δράσει μέσω του ESM. Κάτι τέτοιο όμως, με τη σειρά του, απαιτεί έγκριση από τη γερμανική βουλή, σε μια περίοδο όπου η κ. Μέρκελ βλέπει την άνοδο των ευρωσκεπτικιστών στη Γερμανία και προσαρμόζει ανάλογα τη στρατηγική της.

Συνεπώς, μπορεί η πιθανότητα να μη λάβουμε τρίτο δάνειο να ακούγεται θετικά στις βόρειες πρωτεύουσες, όμως ας μην ξεχνάμε ότι πιθανή εμπλοκή του ESM θα πρέπει να περάσει από κοινοβούλια όπως της Γερμανίας και της Φινλανδίας.

Έτσι, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, το Βερολίνο και ο κ. Σόιμπλε προσωπικά επεξεργάζονται μια νέα πρόταση, την οποία αναμένεται να καταθέσουν στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου. Η πρόταση θα έχει να κάνει με ένα νέο τύπο επιτήρησης «διμερούς συμβολαίου» μεταξύ μιας χώρας με δημοσιονομικά προβλήματα και της Κομισιόν.

Εάν αυτή γίνει δεκτή, τότε η Ελλάδα θα είναι από τις πρώτες που θα υπογράψουν, καθώς με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τόσο το Βερολίνο, όσο και η Φρανκφούρτη έχουν διαμηνύσει ότι η χώρα μας θα πρέπει να επιτηρείται. Ακόμα και αν αυτή η επιτήρηση δεν έχει τον μανδύα μνημονίου, που η κυβέρνηση διακαώς επιθυμεί να αποτινάξει.

Μέσα σε όλα αυτά, δεν θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ένα ακόμα ζήτημα: τα ενεργειακά θέματα, τα οποία ανέδειξε ο πρωθυπουργός στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση. Η γερμανική πλευρά βλέπει θετικά πιθανές ευκαιρίες για ενεργειακά συμβόλαια και ιδιωτικοποιήσεις, που παρουσιάζονται ενθέρμως τον τελευταίο καιρό από την Ελλάδα, δεδομένης της κρίσης στην Ουκρανία και της νέας κτάστασης που δημιουργείται...