Τράπεζες: Πώς «κλειδώνει» το stress test

Ανοικτά παραμένουν κρίσιμα ζητήματα για τις ελληνικές τράπεζες ως προς τη μεθοδολογία της πανευρωπαϊκής άσκησης προσομοίωσης και τι θα συμπεριληφθεί στις δράσεις μετριασμού των τυχόν κεφαλαιακών αναγκών, έναν περίπου μήνα πριν από την ανακοίνωση των ευρημάτων.

Τις προηγούμενες ημέρες στελέχη των εγχώριων τραπεζών είχαν την ευκαιρία, σε δύο διαφορετικά κλιμάκια, να επισκεφθούν την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στο πλαίσιο του εποπτικού διαλόγου, ο οποίος περιλαμβάνει έλεγχο στοιχείων και δεδομένων, καθώς και συζήτηση επί μεθοδολογικών θεμάτων.

Από τις συναντήσεις έγινε για ακόμη μία φορά σαφής η πρόθεση της ΕΚΤ να διατηρήσει το δικαίωμα καθορισμού κρίσιμων λεπτομερειών της άσκησης στο παρά πέντε ολοκλήρωσης της διαδικασίας, αφήνοντας μέχρι τότε τις ελεγχόμενες τράπεζες στο ημίφως παροχής αποσπασματικών στοιχείων.

Όπως αποκάλυψε το Euro2day.gr ήδη από τον περασμένο Αύγουστο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποδέχθηκε το ελληνικό αίτημα να αξιολογηθούν 7 χιλιάδες φάκελοι επιχειρηματικών δανείων και με δυναμικό μοντέλο.

Για όσες επιχειρήσεις κριθούν βιώσιμες, έχουν δηλαδή καθαρό δανεισμό που δεν ξεπερνά τις 5 φορές τα EBITDA του 2013, ο έλεγχος θα διενεργηθεί με τη μέθοδο προεξόφλησης χρηματοροών. Σε όσες ο δανεισμός ξεπερνά την παραπάνω σχέση η ΕΚΤ θα αξιολογήσει απλώς το ύψος της ενδεχόμενης πρόσθετης απομείωσης.

Αυτή ήταν η πρώτη μικρή «νίκη» που κατέγραψε η ελληνική πλευρά στο αίτημά της να αξιολογηθούν οι ελληνικές τράπεζες και με δυναμικό μοντέλο, λόγω της ιδιαιτερότητας που δημιουργεί η βαθιά ύφεση της προηγούμενης εξαετίας, τα αποτελέσματα της οποίας συμπυκνώθηκαν στους ισολογισμούς της 31ης Δεκεμβρίου 2013.

Στον αντίποδα, η ΕΚΤ απέρριψε κάθε συζήτηση για συνυπολογισμό δυναμικών παραμέτρων αναφορικά με την αποτίμηση ενυπόθηκων κατοικιών κατά την αξιολόγηση ποιότητας στοιχείων ενεργητικού (AQR). Οι εξασφαλίσεις επί κατοικιών που είχαν στο τέλος του 2013 οι τράπεζες από χορηγήσεις στεγαστικών, καταναλωτικών και επιχειρηματικών δανείων θα αποτιμηθούν mark to market ώστε να βρεθούν στον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Αυτή είναι η επίσημη θέση της ΕΚΤ, χωρίς να έχει γίνει, προς το παρόν, γνωστό το συνεπαγόμενο ύψος κουρέματος που θα επέλθει στις αποτιμήσεις των ενεχυριασμένων κατοικιών.

Η άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων θα διενεργηθεί με την παραδοχή ότι ο ισολογισμός της 31ης Δεκεμβρίου 2013 παραμένει στατικός. Η παραπάνω παραδοχή της μηδενικής ανάπτυξης και της σταθερής σύνθεσης των δραστηριοτήτων εφαρμόζεται τόσο στο βασικό, όσο και στο δυσμενές σενάριο, με εξαίρεση όπως αναφέρθηκε στο θέμα της αξιολόγησης του χαρτοφυλακίου εταιρικών χορηγήσεων.

Στοπ, αλλά και ελπίδες για τα πλάνα αναδιάρθρωσης

Ωστόσο, η επίδραση των σχεδίων αναδιάρθρωσης, που έχουν ήδη εγκριθεί από την DG Comp καθώς και οι πραγματοποιηθείσες ενέργειες κεφαλαιακής ενίσχυσης και η προ προβλέψεων κερδοφορία του 2014 θα ληφθούν υπ' όψιν στα σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης, τα οποία θα υποβληθούν μετά τη γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων της άσκησης.

Στο θέμα έχει αναφερθεί το Euro2day.gr όταν δημοσιοποιήθηκε από την EBA το τελικό υπόδειγμα αναφοράς των ευρημάτων της άσκησης.

Παρότι η ΕΚΤ έχει αποδεχθεί να αξιολογηθούν οι ενέργειες των πλάνων αναδιάρθρωσης και με δυναμικό μοντέλο, δεν έχει συμφωνήσει, προς το παρόν, να συμπεριληφθεί η τυχόν θετική διαφορά μεταξύ στατικής και δυναμικής αξιολόγησης στις δράσεις μετριασμού των κεφαλαιακών αναγκών.

«Η κεντρική τράπεζα διατηρεί το δικαίωμα να αξιολογήσει η ίδια αν η παραπάνω διαφορά θα συνυπολογισθεί τελικώς στις δράσεις μετριασμού ή όχι» αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, εκτιμώντας ότι τις τελικές αποφάσεις θα τις μάθουν τα πιστωτικά ιδρύματα λίγο πριν από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.

Σε υψηλόβαθμο πάντως επίπεδο οι τράπεζες αισιοδοξούν ότι στο τέλος της διαδικασίας η ΕΚΤ θα αναγνωρίσει τη θετική διαφορά, εξ ου και επιταχύνουν κινήσεις πώλησης θυγατρικών ή αυξήσεων κεφαλαίου.

Οι δράσεις του πλάνου αναδιάρθρωσης που θα έχουν ολοκληρωθεί ως το τέλος του τρέχοντος μήνα θα μετρήσουν στην κεφαλαιακή ενίσχυση κατά 100%, ενώ τα πιστωτικά ιδρύματα δήλωσαν και ποιες ενέργειες εκτιμούν ότι θα έχουν ολοκληρώσει ως τον Ιούλιο του 2015 (λήγει το 9μηνο για κάλυψη κεφαλαιακών αναγκών με το δυσμενές σενάριο).

Στα capital plans και το πρόσθετο μαξιλάρι από το tax credit

Στα πλάνα κεφαλαιακής ενίσχυσης θα συμπεριληφθεί και το πρόσθετο κεφαλαιακό μαξιλάρι που θα επέλθει για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες από την επικείμενη μετατροπή του αναβαλλόμενου φόρου σε φορολογική απαίτηση.

Το Δημόσιο θα εγγυηθεί ότι θα αποδώσει στα πιστωτικά ιδρύματα μετρητοίς ή με ομόλογα το μέρος του αναβαλλόμενου φόρου που δεν θα συμψηφισθεί με κέρδη εντός της επόμενης 30ετίας.

Αν η ρύθμιση ψηφισθεί άμεσα όπως σχεδιάζει η κυβέρνηση, τότε ο αναβαλλόμενος φόρος που έχει αναγνωρισθεί λογιστικά από τις τράπεζες θα προσμετρηθεί κατά 100% στα βασικά εποπτικά κεφάλαια από την ΕΚΤ και την EBA στην άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων.

Mε τα υφιστάμενα δεδομένα η ΕΚΤ αναγνωρίζει ως εποπτικά κεφάλαια στο stress test το 100% του αναβαλλόμενου φέτος, το 90% το 2015 και το 80% το 2016. Αν ο αναβαλλόμενος φόρος μετατραπεί σε απαίτηση, θα αναγνωρισθεί στο σύνολό του χωρίς απομείωση στα εποπτικά κεφάλαια.

Πώς θα καλυφθούν οι κεφαλαιακές ανάγκες

Οι κεφαλαιακές ανάγκες που θα προκύψουν υπό το βασικό σενάριο θα πρέπει να καλυφθούν με αυξήσεις κεφαλαίου ή με άλλους τρόπους ενίσχυσης του Common Equity Tier I. Οι τυχόν κεφαλαιακές ανάγκες που θα προκύψουν υπό το δυσμενές σενάριο μπορούν να καλυφθούν και με άλλους τρόπους, όμως τίθενται ανώτατα όρια στη χρήση μετατρέψιμων κεφαλαιακών μέσων.

Για παράδειγμα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν CoCos, αλλά με την προϋπόθεση ότι θα μετατρέπονται υποχρεωτικά σε μετοχές εφόσον το Core Tier I υποχωρήσει κατ' ελάχιστον στο 7%. Το ύψος, δε, των μετατρέψιμων κεφαλαιακών μέσων δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1% του σταθμισμένου ενεργητικού για να γίνει αποδεκτό από την ΕΚΤ ως κατάλληλη ενέργεια κάλυψης των κεφαλαιακών αναγκών.