Ενέργεια: «Μπόνους» στην ευελιξία ζητούν οι ανεξάρτητοι παραγωγοί

Η μεγάλη αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος μονάδων ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα με κύριο χαρακτηριστικό την κυμαινόμενη παραγωγή (αιολικά, φωτοβολταϊκά) καθιστά απαραίτητη τη διατήρηση και την επικαιροποίηση του μηχανισμού με τον οποίο αμείβονται οι μονάδες που παρέχουν στο ηλεκτρικό σύστημα υπηρεσίες επάρκειας ισχύος. Μάλιστα θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη ώστε να αμείβεται η παροχή ευελιξίας, κάτι που είναι απαραίτητο για το άμεσο μέλλον και όσο θα αυξάνεται η διείσδυση των ΑΠΕ στο σύστημα της χώρας.

Τα παραπάνω επισημαίνει ο Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Ηλεκτροπαραγωγών (ΕΣΑΗ) στην τοποθέτησή του στη δημόσια διαβούλευση της ΡΑΕ για την αναδιοργάνωση του Μηχανισμού Διασφάλισης Επαρκούς Ισχύος. Υποστηρίζει, δε, ότι βασικοί δικαιούχοι αποζημίωσης, τόσο για την παροχή ευελιξίας, όσο και για την παροχή επάρκειας θα πρέπει να είναι οι θερμικές μονάδες με χαρακτηριστικά ευελιξίας, που μπορούν να καλύπτουν τη διακύμανση στην παραγωγή των ΑΠΕ.

Ειδικότερα, και σε ό,τι αφορά τη σημερινή εικόνα του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας, ο ΕΣΑΗ παρατηρεί ότι με βάση την Οδηγία 2009/28/ΕΚ, η Ελλάδα δεσμεύτηκε να καλύπτει το 2020 το 18% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές. Η ίδια η Ελλάδα με νόμο το 2010 αύξησε το ποσοστό-στόχο για το 2020 στο 20%. Για να καλύψει επομένως αυτούς τους στόχους, έχει προχωρήσει σε ταχεία εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ οπότε και σήμερα έχουμε συνολική εγκατεστημένη ισχύ ΑΠΕ στο διασυνδεδεμένο σύστημα περίπου 4.500 μεγαβάτ.

Ωστόσο, παρά την αυξημένη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, η χώρα απέχει ακόμα από τον στόχο του 18% (ή 20%) για το 2020. Αυτό σημαίνει ότι τα αμέσως προσεχή χρόνια θα συνεχιστεί η αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος μονάδων ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα (και κυρίως ΑΠΕ κυμαινόμενης παραγωγής).

Ταυτόχρονα, επισημαίνει ο ΕΣΑΗ, τα αμέσως επόμενα χρόνια και με ορίζοντα το 2020 προγραμματίζεται απόσυρση σημαντικής ισχύος λιγνιτικών μονάδων, λόγω τόσο παλαιότητας, όσο και μη συμμόρφωσης με τα νέα (σε ισχύ από το 2016) ευρωπαϊκά όρια εκπομπών. Επιπλέον, παρά τη μείωση της ζήτησης λόγω της ύφεσης, η ανάκαμψη της οικονομίας αναμένεται να αυξήσει εκ νέου τη ζήτηση για ηλεκτρισμό, ενώ σημαντική αύξηση της ζήτησης στο διασυνδεδεμένο σύστημα θα προέλθει κι από τη διασύνδεση των Κυκλάδων και κατόπιν της Κρήτης. Έτσι, ο συνδυασμός αύξησης της ζήτησης και απόσυρσης λιγνιτικών μονάδων θα οδηγήσει σε αυξημένες απαιτήσεις για επαρκή διαθέσιμη ισχύ, τονίζει ο ΕΣΑΗ.

Με δεδομένες τις σημαντικές αυτές αλλαγές τόσο στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο επανασχεδιασμός του μηχανισμού διασφάλισης επαρκούς ισχύος θα πρέπει να αξιοποιήσει την υπάρχουσα ήδη σημαντική εμπειρία από την εφαρμογή του επί οχτώ χρόνια και να θωρακίσει την ομαλή λειτουργία της αγοράς και την ασφάλεια εφοδιασμού, επισημαίνει ο ΕΣΑΗ.

Τα νέα δεδομένα και οι νέες ανάγκες που δημιουργεί η διείσδυση των ΑΠΕ και η επικείμενη αύξηση της απαιτούμενης ισχύος στο σύστημα λόγω της διασύνδεσης των Κυκλάδων και της Κρήτης (συνολικά περίπου 900 μεγαβάτ) επιβάλλουν σύμφωνα με τον ΕΣΑΗ την ανάγκη παροχής αμοιβής για τις υπηρεσίες που προσφέρουν στο σύστημα οι ευέλικτες μονάδες (κυρίως φυσικού αερίου συνδυασμένου και ανοικτού κύκλου), κάτι που έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια σε όλες τις ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρισμού.

Η υιοθέτηση μηχανισμών ισχύος, τονίζει με έμφαση ο ΕΣΑΗ, οφείλει ακριβώς να εξυπηρετήσει τη διασφάλιση του διπλού στόχου της επάρκειας σε ισχύ και σε ευελιξία. Παράλληλα δηλαδή με την αποδοχή των μηχανισμών διασφάλισης ισχύος ως βασικού δομικού λίθου των αγορών ηλεκτρισμού στην Ευρώπη με σκοπό την ασφάλεια εφοδιασμού, επεκτείνεται και η έννοια της επάρκειας ισχύος όχι μόνο στην κλασική διάσταση της κάλυψης των αιχμών ζήτησης, αλλά και σε αυτήν της επαρκούς κάλυψης των αναγκών σε ευέλικτη ισχύ για την εξισορρόπηση της κυμαινόμενης παραγωγής ΑΠΕ.

Τέλος, σημειώνεται στο κείμενο παρατηρήσεων του Συνδέσμου, αναγνωρίζοντας αυτή ακριβώς τη νέα πραγματικότητα ο ENTSO-E (Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρισμού) προχωρεί ήδη σε αναθεώρηση της μεθοδολογίας του για την εκτίμηση επάρκειας ισχύος, έτσι ώστε να γίνεται από εδώ και στο εξής συνεκτίμηση των μακροχρόνιων αναγκών ευελιξίας στα ευρωπαϊκά ηλεκτρικά συστήματα.