Τουρισμός: Γιατί σκάει η ρωσική «φούσκα»

Σε θεαματική «βουτιά» αντιστρόφως ανάλογη της εντυπωσιακής αύξησης που κατέγραφε τα τελευταία χρόνια η τουριστική κίνηση από τη Ρωσία προς την Ελλάδα φαίνεται πως οδηγεί το λουκέτο σε τέσσερις ρωσικούς τουρ οπερέιτορ που διακινούσαν πελάτες τους στη χώρα μας.

Η πτώχευση των Neva, Labirint, Intaer και, μόλις χθες του Solvex αποτελεί μέρος των ραγδαίων ανακατατάξεων στη ρωσική ταξιδιωτική αγορά οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα να έχουν αναστείλει, μέχρι στιγμής, τη λειτουργία τους συνολικά έντεκα τουρ οπερέιτορ.

Ο κύκλος πτωχεύσεων, ωστόσο, ενδέχεται να μην έχει κλείσει καθώς στη ρωσική και ελληνική αγορά οργιάζουν οι φήμες πως απειλούνται άμεσα με κατάρρευση δύο τουλάχιστον τουριστικά πρακτορεία. Ένα της Αγίας Πετρούπολης κι ένα της Μόσχας.

Ο πρώτος τουρ οπερέιτορ που εδρεύει στην Αγ. Πετρούπολη βρίσκεται από ασφυκτική πίεση το τελευταίο διάστημα και η κατάστασή του έγινε δυσχερέστερη μετά την πτώχευση του Solvex. Ο λόγος είναι ότι διακινούσε πελάτες του στην Ελλάδα μέσω των αεροπορικών δρομολογίων του Solvex ο οποίος χρεοκόπησε.

Η απειλή του λουκέτου επικρέμεται πάνω και από έναν ακόμη τουρ οπερέιτορ που εδρεύει στη ρωσική πρωτεύουσα και αποτελεί ένα από τα ηχηρά ονόματα της ρωσικής αγοράς, παρ' ότι τα τελευταία χρόνια αποδυναμώθηκε. Ο συγκεκριμένος τουρ οπερέιτορ βρέθηκε στο επίκεντρο έντονης φημολογίας την περασμένη Παρασκευή και το Σάββατο όταν ακυρώθηκαν αρχικά πτήσεις του προς την Ελλάδα και την Κίνα, αλλά στη συνέχεια τα δρομολόγια προς τη χώρα μας πραγματοποιήθηκαν κανονικά. Όχι όμως κι εκείνα προς την Κίνα.

Ο ιδιοκτήτης του γνωστού ρωσικού τουρ οπερέιτορ φέρεται να προχώρησε στην υποθήκευση ακινήτων της οικογένειάς του σε μεγαλοαστική συνοικία της Μόσχας προκειμένου να εξασφαλίσει τραπεζική στήριξη για να πληρώσει την αεροπορική εταιρεία με την οποία συνεργάζεται.

Η οριακή κατάστασή του συγκεκριμένου ρωσικού τουρ οπερέιτορ έχει θορυβήσει την ξενοδοχειακή αγορά, καθώς το εδικό του βάρος στον ελληνικό τουρισμό θεωρείται σημαντικό. Ομάδα ισχυρών Ελλήνων ξενοδόχων, μάλιστα, φέρονται να έχουν συντονίσει τις κινήσεις τους προσφέροντάς του έκπτωση στην καταβολή των οφειλόμενων προκειμένου εκείνος να εξασφαλίσει τραπεζική στήριξη για τη συνέχιση της λειτουργίας του.

Οι φόβοι για το 2015 

Η αβεβαιότητα που επικρατεί στη ρωσική αγορά για την οικονομική κατάσταση των ρωσικών τουρ οπερέιτορ έχει προκαλέσει πάγωμα των πωλήσεων, σύμφωνα με στελέχη ρωσικών τουριστικών πρακτορείων.

Εκτιμήσεις στελεχών ρωσικών τουρ οπερέιτορ κάνουν, ήδη, λόγο πως αν καταρρεύσουν και οι δύο προαναφερόμενοι τουρ οπερέιτορ, τότε ο αριθμός των Ρώσων επισκεπτών στη χώρα μας φέτος ενδέχεται να μειωθεί κατά 30%, στα επίπεδα των 950.000 τουριστών (έναντι 1.388.000 επισκεπτών το 2013).

Το ακόμα χειρότερο σενάριο κάνει λόγο για ορατό κίνδυνο μείωσης των Ρώσων τουριστών στη χώρα μας το 2015 στα επίπεδα των 750.000 επισκεπτών, αν δεν αναληφθούν πρωτοβουλίες αναστροφής της κατάστασης.

Οι ευθύνες των ξενοδόχων

Πηγές της ρωσικής αγοράς εκτιμούν πως οι πραγματικές οφειλές των τεσσάρων τουρ οπερέιτορ που πτώχευσαν, προς ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις, υπολογίζονται σε περίπου 6-7 εκατ. ευρώ.

Επισημαίνουν, ωστόσο, το γεγονός πως η πτώχευση ρωσικών ταξιδιωτικών γραφείων δεν είχε την ίδια επίπτωση σε άλλους γνωστούς προορισμούς όπως η Ισπανία. Αποδίδουν, μάλιστα, το γεγονός στη τακτική χαμηλού ρίσκου που ακολούθησαν οι τουριστικές επιχειρήσεις χωρών όπως η Ισπανία.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, λένε, διαμορφώθηκε μια "αρρωστημένη" κατάσταση η οποία προκλήθηκε από τη συμπεριφορά τόσο των ρώσων τουρ οπερέιτορ όσο και αρκετών Ελλήνων ξενοδόχων.

Όπως εξηγούν, οι Ρώσοι τουρ οπερέιτορ πόνταραν σε υψηλή ζήτηση για την Ελλάδα και οι ισχυρότεροι από αυτούς αποφάσισαν να πωλούν ακόμα και κάτω του κόστους προκειμένου να θέσουν εκτός μάχης τους ανταγωνιστές τους, αποσπώντας μεγάλα μερίδια αγοράς.

Έτσι, λένε, πλειοδοτούσαν έναντι των ανταγωνιστών τους προσφέροντας υψηλά συμβόλαια σε Έλληνες ξενοδόχους προκειμένου οι τελευταίοι να τους προτιμήσουν έναντι των αντιπάλων τους. Αρκετοί Ελληνες ξενοδόχοι από την πλευρά τους δέχονταν ευχαρίστως τα παχυλά συμβόλαια, καθώς βρίσκονται υπό ασφυκτική οικονομική πίεση τα τελευταία χρόνια.

Ωστόσο τα συμβόλαια αυτά, συχνά δεν ήταν διασφαλισμένα. Κι όταν ο σκληρός ανταγωνισμός υποχρέωσε τους Ρώσους τουρ οπερέιτορ να πουλάνε κάτω του κόστους, άρχισαν να «γράφουν» ζημίες. «Κι όσο οι ζημιές ανέρχονται στα επίπεδα των 2-3 εκατ. ευρώ ή ακόμα και 6-7 εκατ. ευρώ μπορούν να καλυφθούν από τα συσσωρευμένα κέρδη προηγούμενων ετών ή από τα έσοδα άλλων αγορών (όπως αυτά που προέρχονται από την τουρκική αγορά)» εξηγούν. Αν, όμως, οι πωλήσεις πραγματοποιούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα σε τιμές κάτω του κόστους η κατάσταση ξεφεύγει από τον έλεγχο και το λουκέτο είναι το επόμενο βήμα.

Κάτι τέτοιο συνέβη με τον τουρ οπερέιτορ Labirint ο οποίος βαρέθηκε να μετράει άνοιγμα της τάξης των 65-70 εκατ. ευρώ.

Το ντόμινο πτωχεύσεων στη ρωσική αγορά, ωστόσο, ίσως αποδειχθεί πως έχει και άλλες παραμέτρους. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, πως πέντε φάκελοι πτωχεύσεων ρώσων τουρ οπερέιτορ εξετάζονται από τον Εισαγγελέα της Μόσχας.