Ενέργεια: Αλλάζει ο μηχανισμός διασφάλισης ισχύος της χώρας

Τη δημιουργία και στην Ελλάδα της αγοράς μέσω της οποίας θα διασφαλίζεται η επάρκεια ισχύος του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας σηματοδοτεί το κείμενο για την αναδιοργάνωση του Μηχανισμού Διασφάλισης Επαρκούς Ισχύος.

Με τη λειτουργία του θα αντικατασταθούν τα Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος, τα οποία εισπράττουν οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας και χορηγούνται οριζόντια ως αμοιβή για κάθε διαθέσιμο μεγαβάτ (σήμερα 45.000 ευρώ το μεγαβάτ για έναν χρόνο) ανεξάρτητα από τον τύπο και τις δυνατότητες της μονάδας στην οποία αντιστοιχεί.

Με τον νέο μηχανισμό που θέτει σε διαβούλευση η ΡΑΕ, παρέχεται ιδιαίτερη ενίσχυση στις μονάδες που προσφέρουν ευελιξία στο σύστημα. Μπορούν δηλαδή να ξεκινήσουν ή να διακόψουν την παραγωγή τους σε μικρό χρόνο, ανάλογα με τις ανάγκες της ζήτησης και με το μικρότερο δυνατό κόστος.

Η δυνατότητα αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία για την οικονομική λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος, ιδιαίτερα μετά τη μεγάλη αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, το χαρακτηριστικό των οποίων είναι οι μεγάλες και απότομες διακυμάνσεις στην παραγωγή τους, η οποία επηρεάζεται από τις καιρικές συνθήκες.

Ο νέος μηχανισμός διασφάλισης ισχύος που προτείνει η ΡΑΕ λαμβάνει υπόψη όλες τις τελευταίες εξελίξεις, αποφάσεις και δεσμεύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και εξυπηρετεί τον στόχο της επάρκειας ισχύος επιδιώκοντας ταυτόχρονα να αντιμετωπίσει βασικές αδυναμίες της αγοράς. Οδηγός για τις επερχόμενες αλλαγές, οι οποίες έχουν συζητηθεί και με τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας, είναι η ενσωμάτωση των κατευθυντηρίων γραμμών που διατύπωσαν πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Ρυθμιστική Αρχή (ACER).

Κεντρική γραμμή είναι η δημιουργία ενός μηχανισμού μακροχρόνιας διασφάλισης επαρκούς ισχύος. Σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε μέχρι τώρα (μαζί με την ασφάλεια εφοδιασμού ο μηχανισμός μεριμνούσε και για τη βιωσιμότητα των υφιστάμενων επενδύσεων), μοναδικό κριτήριο πλέον είναι η μακροχρόνια επάρκεια ισχύος, η οποία υπηρετείται από τέσσερις πυλώνες.

Αυτοί περιλαμβάνουν:

1) τη διαθεσιμότητα ισχύος: στόχος η κάλυψη της ζήτησης φορτίου με ένα επαρκές περιθώριο εφεδρείας και με καθορισμένο ελάχιστο επίπεδο τιμών των κατάλληλων δεικτών αξιοπιστίας. Η υπηρεσία θα αμείβεται με βάση την πραγματικά διαθέσιμη ισχύ των κατανεμόμενων μονάδων.

2) την ευελιξία: στόχος η διαχείριση αναγκών γρήγορης μεταβολής της παραγωγής, ανοδικής ή καθοδικής π.χ. λόγω περικοπής της παραγωγής από ΑΠΕ. Η αμοιβή (σταθερή και μεταβλητή) θα δίδεται σε κατάλληλες μονάδες που μπορούν να μεταβάλλουν ανάλογα την παραγωγή τους.

3) τα στρατηγικά αποθέματα: για την κάλυψη των ετήσιων αιχμών σε σπάνιες περιπτώσεις ακραίων συνθηκών όπου υπάρχει υψηλή ζήτηση και πλήρης έλλειψη ΑΠΕ ή περιορισμοί στην τροφοδοσία καυσίμων. Θα συνάπτονται συμβάσεις ψυχρής εφεδρείας με διαγωνισμό.

4) την απόκριση της ζήτησης: στόχος η κάλυψη φορτίου σε συνθήκες υψηλής ζήτησης, σε ημερήσιο ή εποχικό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη τις ελλείψεις ή τη μη διαθεσιμότητα μονάδων, μέσω της διακοψιμότητας φορτίου μεγάλων καταναλωτών ή ομάδων καταναλωτών. Η αμοιβή θα δίδεται βάσει της οριακής τιμής του συστήματος ή μετά από διαγωνισμό για υπηρεσίες διακοψιμότητας σε περιόδους υψηλής ζήτησης.

Σύμφωνα με την πρόταση της ΡΑΕ, αρχικά θα πρέπει να τυποποιηθούν οι διάφορες υπηρεσίες και να οριστούν οι τύποι ισχύος που θα μπορούν να τις παράσχουν, ενώ στη συνέχεια ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής (ΑΔΜΗΕ) θα προχωρήσει με μελέτη στην ποσοτικοποίηση και προδιαγραφή του επιπέδου των υπηρεσιών που θα πρέπει να προσφέρονται. Τέλος θα υπάρξει μελέτη για τον υπολογισμό του συνολικού κόστους και την κατανομή του στους διάφορους τύπους ισχύος. Με τη σύζευξη των αγορών και την εφαρμογή του target model, ο μηχανισμός θα περιοριστεί σταδιακά και θα καλύπτει μόνο την ευελιξία και τα στρατηγικά αποθέματα.