Μπλόκο σε μεταβιβάσεις ακινήτων χωρίς «Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ»

Μόνο εάν έχουν πληρωθεί οι φόροι ακίνητης περιουσίας της τελευταίες πενταετίας θα μπορεί κάποιος να πουλήσει το ακίνητό του, σύμφωνα με εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών.

Σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στην εγκύκλιο, ο ιδιοκτήτης ενός ακινήτου που θέλει να το πουλήσει, να το κάνει δωρεά ή γονική παροχή ή ακόμη και κληρονομιά θα πρέπει να λάβει από την εφορία, πιστοποιητικό φορολογικής ενημερότητας, για το ακίνητό του, το λεγόμενο «πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ».

Πρακτικά θα πρέπει να προσκομίσει στο συμβολαιογράφο το πιστοποιητικό φορολογικής ενημερότητας, με το οποίο αποδεικνύεται ότι έχουν πληρωθεί όλοι οι φόροι ακίνητης περιουσίας της τελευταίας πενταετίας ή ότι δεν είχε βεβαιωθεί κάποιο ποσό φόρου.

Οι μεταβιβάσεις ακινήτων που θα γίνονται χωρίς αυτές τις βεβαιώσεις θα θεωρούνται άκυρες και το ακίνητο δεν θα μπορεί να μετεγγραφεί στο Κτηματολόγιο ή να υποθηκευτεί.

Υπό αυτό το δεδομένο θα είναι πλέον αδύνατη κάθε μεταβίβαση ακινήτου ή οποιαδήποτε άλλη πράξη σχετική με ακίνητο, ακόμη και η άσκηση αγωγής εξώσεως, αν ο ιδιοκτήτης δεν έχει εξοφλήσει ή έχει τακτοποιήσει όλες τις οφειλές του από φόρους ακινήτων τουλάχιστον για την τελευταία πενταετία.

Το «πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ» εκδίδεται μέσω του taxisnet με τους προσωπικούς κωδικούς του φορολογούμενου. Για το 2014 χορηγείται πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ για τα έτη 2010-2013 και εκδίδεται για κάθε Αριθμό Ταυτότητας Ακινήτου (Α.Τ.ΑΚ.) χωριστά.

Τις επόμενες ημέρες η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ

Στην πληρωμή του νέου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων η εκκαθάριση του αναμένεται να ολοκληρωθεί τις επόμενες ημέρες. Αμέσως μετά η Γενική Γραμματεία Δημοσίων θα ξεκινήσει την αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων προκειμένου να ενημερώσει τους υπόχρεους ιδιοκτήτες ακινήτων ότι μπορούν να εκτυπώσουν το εκκαθαριστικό σημείωμα για την πληρωμή του φόρου, όπως φαίνεται σε πέντε δόσεις. Η πρώτη δόση θα πρέπει να καταβληθεί στο τέλος Αυγούστου και η τελευταία στις 31 Δεκεμβρίου. Σημειώνεται ότι παρέχεται η δυνατότητα συμπλήρωσης ή τροποποίησης των στοιχείων στη δήλωση ακινήτων μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2014.

Εφόσον δηλαδή κάποιος ιδιοκτήτης ακινήτων διαπιστώσει στο εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ ότι ο φόρος έχει υπολογιστεί με λανθασμένα στοιχεία θα πρέπει να υποβάλλει τροποποιητική δήλωση. Βέβαια, στο διάστημα αυτό θα πληρώνει το φόρο κανονικά που έχει υπολογιστεί και εκ των υστέρων θα τους επιστραφεί το επιπλέον ποσό που έχει καταβάλλει. Όμως σε περίπτωση που από τη διόρθωση προκύψει μείωση φόρου μεγαλύτερη των 300 ευρώ τότε οι υποθέσεις θα παραπέμπονται για φορολογικό έλεγχο.

Η εγκύκλιος για το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ

α) Με τις διατάξεις του ν.4223/2013 (ΦΕΚ 287 Α') θεσπίστηκε από 1.1.2014 ο Ενιαίος φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ). Με τις διατάξεις του νόμου αυτού ορίζονται το πεδίο εφαρμογής του φόρου επί των δικαιωμάτων σε ακίνητα των φυσικών και νομικών προσώπων καθώς και ο τρόπος υπολογισμού του, οι απαλλαγές και εκπτώσεις επ' αυτού.

Ο ΕΝ.φ.Ι.Α. επιβάλλεται, μεταξύ των άλλων, στα εμπράγματα δικαιώματα της πλήρους κυριότητας, της ψιλής κυριότητας, της επικαρπίας, της οίκησης και της επιφάνειας επί των ακινήτων που ανήκουν σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή κάθε είδους νομικές οντότητες την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους.

Στο άρθρο 9 του ανωτέρω νόμου, με το οποίο προστέθηκε άρθρο 54Α στο ν.4174/2013 (ΦΕΚ 170 Α'), και ειδικότερα στην παράγραφο 1 του άρθρου 54Α του ν. 4174/2013 ορίζεται ότι είναι αυτοδικαίως άκυρη κάθε υποσχετική ή εκποιητική δικαιοπραξία με την οποία συστήνονται, μεταβάλλονται, αλλοιώνονται ή μεταβιβάζονται από οποιαδήποτε αιτία δικαιώματα επί ακινήτου ή παρέχεται δικαίωμα προσημείωσης ή υποθήκης σε αυτό, αν δεν μνημονεύεται και δεν επισυνάπτεται από το συμβολαιογράφο στο συμβόλαιο που συντάσσει, πιστοποιητικό ΕΝ.φ.Ι.Α. για το συγκεκριμένο ακίνητο με τις ειδικότερες προϋποθέσεις που ο νόμος ορίζει. Το αυτό ισχύει και για τη σύνταξη κατακυρωτικής έκθεσης επί εκούσιου πλειστηριασμού.

Στην παράγραφο 2 του ιδίου άρθρου ορίζεται ότι οι φύλακες μεταγραφών και οι προϊστάμενοι των κτηματολογικών γραφείων υποχρεούνται να αρνηθούν τη μεταγραφή ή την καταχώρηση στα κτηματολογικά βιβλία συμβολαιογραφικού εγγράφου, με το οποίο συστήνονται, μεταβάλλονται, αλλοιώνονται ή μεταβιβάζονται από οποιαδήποτε αιτία δικαιώματα επί ακινήτου ή παρέχεται δικαίωμα προσημείωσης ή υποθήκης σε αυτό, αν δε μνημονεύεται και δεν επισυνάπτεται πιστοποιητικό ΕΝ.φ.Ι.Α.. Το αυτό ισχύει και για τη μεταγραφή ή καταχώρηση της κατακυρωτικής έκθεσης επί εκούσιου πλειστηριασμού, καθώς και για τη μεταγραφή ή καταχώρηση της αποδοχής κληρονομιάς.

Επιπρόσθετα, ορίζεται ότι είναι απαράδεκτη η συζήτηση ενώπιον δικαστηρίου εμπράγματης αγωγής επί ακινήτου, πλην της μονομερούς εγγραφής υποθήκης ή προσημείωσης υποθήκης ή της άρσης κατάσχεσης, αν δεν προσκομισθεί από τον υπόχρεο σε ΕΝ.φ.Ι.Α., το πιστοποιητικό των παραγράφων 1 και 3 του άρθρου 54Α του ν. 4174/2013.

β) Με την παρ.3 του άρθρου 5 του ν. 4178/2013 ορίζεται ότι συνιδιοκτήτες τουλάχιστο κατά 65% του γηπέδου, επί του οποίου έχουν ανεγερθεί αυτοτελή οικοδομήματα, με την επιφύλαξη της παρ. 1 του ιδίου άρθρου, δύνανται να ζητήσουν με αγωγή τη σύσταση διηρημένων ιδιοκτησιών κατά την έννοια του άρθρου 1 της παραγράφου 1 του ν.δ. 1024/1971 (Α' 232). Για αυτό το λόγο καταθέτουν για τη σύνταξη σχετικής πράξεως μεταξύ άλλων σχέδιο της συστάσεως διηρημένων ιδιοκτησιών και κανονισμού σχέσεως συνιδιοκτητών με περιγραφή των ιδιοκτησιών που θα δημιουργηθούν και σχέδιο διανομής των διηρημένων ιδιοκτησιών, στο οποίο θα προβλέπεται η εις ένα έκαστον των συνιδιοκτητών, συμπεριλαμβανομένων και των υπολειπομένων, περιερχόμενη διηρημένη ιδιοκτησία. Η αγωγή εγείρεται ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου της τοποθεσίας του γηπέδου και εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του ν. 1562/1985 (Α' 150) και ειδικότερα των άρθρων 4, 5 και 6 αυτού.

Με τα άρθρα 4 και 5 του ν. 1562/1985 ορίζεται ότι αντίγραφα όλων των εγγράφων και σχεδιαγραμμάτων που έχουν κατατεθεί στο συμβολαιογράφο προσκομίζονται από τους διαδίκους στο δικαστήριο κατά τη συζήτηση. Αν η αγωγή γίνει δεκτή, η δικαστική απόφαση καθορίζει, με βάση τα στοιχεία της προδικασίας και τα αποδεικτικά μέσα που προσάγουν οι διάδικοι κατά τη συζήτηση, τις λεπτομέρειες της σύστασης των διηρημένων ιδιοκτησιών. Σύμφωνα δε με το άρθρο 6 του ιδίου νόμου, η ισχύς της απόφασης αυτής τελεί υπό την αίρεση της αποδοχής της μεταβιβαστικής δήλωσης με συμβολαιογραφικό έγγραφο, καταβολής του τιμήματος και μεταγραφής, που πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέσα σε 6 μήνες αφότου η δικαστική απόφαση έγινε αμετάκλητη.

γ) Από τα προεκτεθέντα προκύπτει πως, δεδομένου ότι ο συμβολαιογράφος κατά τη διαδικασία εφαρμογής του άρθρου 5 του ν. 4178/2013 και των άρθρων 4, 5 και 6 του ν.1562/1985, υποχρεούται να συντάξει σχέδιο συμβολαιογραφικού εγγράφου, το σχέδιο θα πρέπει να περιέχει όλα τα στοιχεία που απαιτούνται, δηλαδή θα πρέπει να μνημονεύεται το πιστοποιητικό ΕΝ.φ.Ι.Α., χωρίς βέβαια την αναγραφή του συγκεκριμένου πιστοποιητικού και την επισύναψη αυτού, ώστε, κατά τη σύνταξη του οριστικού συμβολαίου να συμπληρωθεί μόνο ο αριθμός αυτού και να επισυναφθεί τούτο.

Βεβαίως, η προσκόμιση του πιστοποιητικού ΕΝ.φ.Ι.Α. του άρθρου 54Α του ν.4174/2013 (φΕΚ 170 Α') είναι απαραίτητη από το δικηγόρο στο δικαστήριο κατά τη συζήτηση της αγωγής.

Η ανακοίνωση του ΥΠΟΙΚ

Με αφορμή σημερινά δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία δήθεν η κυβέρνηση θέτει «μπλόκο στις μεταβιβάσεις ακινήτων όσων χρωστούν ΕΝΦΙΑ» και ότι απαράβατος όρος για να προχωρήσουν οι μεταβιβάσεις ακινήτων είναι να έχουν καταβληθεί οι φόροι των τελευταίων πέντε ετών, η κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν τα ακόλουθα:

Τα συγκεκριμένα δημοσιεύματα βασίζονται σε μία ατομική απάντηση, η οποία δόθηκε από υπάλληλο στο πλαίσιο ερωτήματος που υποβλήθηκε σχετικά. Σε καμία περίπτωση δεν αφορά στο γενικότερο ζήτημα της δυνατότητας μεταβίβασης ακινήτου χωρίς προηγούμενη πληρωμή του ΕΝΦΙΑ.

Η συγκεκριμένη απάντηση της ανωτέρω υπαλλήλου βασίστηκε σε αποσπασματική ερμηνεία μεμονωμένων διατάξεων, παραλείποντας οποιαδήποτε αναφορά σε σχετική διάταξη που αφορά τον ΕΝΦΙΑ (άρθρο 54Α παρ.3 του Ν. 4174/2013), σύμφωνα με την οποία επιτρέπεται η σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου ακόμη και αν οφείλεται φόρος ακινήτων. Τον φόρο στην περίπτωση αυτή υποχρεούται να εισπράξει από τον πωλητή ο συμβολαιογράφος, κατά τον χρόνο σύνταξης του συμβολαίου και εν συνεχεία να τον αποδώσει στη Φορολογική Διοίκηση.

Επομένως κανένα μπλόκο στις μεταβιβάσεις ακινήτων δεν έχει θέσει η κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών.
Αντίθετα η κυβέρνηση αναγνωρίζοντας την ευθύνη της έναντι του πολίτη, όποτε υπάρχει πρόβλημα οφειλόμενο σε αστοχία της Διοίκησης, αναλαμβάνει να δώσει λύση.