Εξαγωγείς Βορείου Ελλάδος: Πώς θα ανακάμψουν οι εξαγωγές

Έρευνα του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ) σχετικά με τις επιδόσεις των εξαγωγών από το 2009, οπότε και ξεκίνησε η αντεπίθεση των εξαγωγών έως σήμερα, δείχνει την πτώση που παρουσιάζεται το 2014, μετά το «μικρό θαύμα» των προηγούμενων χρόνων.

Όπως επεσήμανε ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ, Δρ. Κυριάκος Λουφάκης το διάστημα 2009-2013 η συνολική αύξηση των εξαγωγών ανήλθε σε 57,1% (συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών), με τους Έλληνες εξαγωγείς να επενδύουν στη διαφοροποίηση των αγορών – στόχων. Και αυτό, όταν στο ίδιο διάστημα η ύφεση στην Ευρωζώνη – που αποτελεί τον βασικότερο εμπορικό εταίρο της χώρας – δεν έδειχνε σημάδια βελτίωσης.

Ακόμα όμως και σε αυτή την περίοδο της έντονης κρίσης, οι εξωστρεφείς επιχειρήσεις ξεχωρίζουν ως το πιο υγιές και δυναμικό κομμάτι του εταιρικού τομέα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΤΕ, το 48% των εξωστρεφών ΜμΕ έχει στόχο ανάπτυξης για τα επόμενα έτη έναντι 34% για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις. Χαρακτηριστικό επίσης είναι το γεγονός ότι στην Ελλάδα, οι Μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) με λιγότερους από 50 εργαζόμενους, συνεισφέρουν το 35% των εξαγωγών, έναντι 24% για τις ευρωπαϊκές ΜμΕ.

Ο Πρόεδρος του ΣΕΒΕ ωστόσο, τόνισε ότι από τον Δεκέμβριο 2012 κι έπειτα ξεκίνησε μια κάμψη της ανοδικής πορείας των ελληνικών εξαγωγών με μικρές διακυμάνσεις, ενώ από τον Οκτώβριο 2013 μέχρι και τον Μάρτιο 2014 η πορεία των εξαγωγών είναι καθοδική.

Η πτωτική αυτή τάση των εξαγωγών, σε συνδυασμό με την εκ νέου άνοδο των εισαγωγών είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του εμπορικού ελλείμματος κατά 3,4% το α' τρίμηνο 2014 σε ετήσια βάση και σε αξία υπολογίζεται σε 5,4 δισ. ευρώ.

Παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της ανάλυσης του Ινστιτούτου Εξαγωγικών Ερευνών & Σπουδών (ΙΕΕΣ) του ΣΕΒΕ, ο Δρ. Λουφάκης ανέφερε ότι στο διάστημα 2009-13 η Ελλάδα «κέρδισε» σημαντικές τρίτες αγορές – στόχους, όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Τουρκία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ενισχύοντας το μερίδιό της, ενώ παράλληλα ισχυροποίησε τη θέση της σε παραδοσιακούς ευρωπαϊκούς εταίρους, όπως το Ην. Βασίλειο, η Ιταλία, η Βουλγαρία.

Αντίστοιχα, στην ανάλυση των κλάδων (πλην των πετρελαιοειδών), μέσα στην κρίση ενισχύθηκαν σημαντικά οι βιομηχανικές εξαγωγές της χώρας μας σε μηχ/κο εξοπλισμό, καθώς και τα χημικά-πλαστικά, τα μέταλλα και τα μη μεταλλικά ορυκτά. Από τα τρόφιμα, δυναμικά κινήθηκαν οι παραδοσιακά ελληνικοί εξαγωγικοί κλάδοι των παρασκευασμένων λαχανικών και φρούτων, με παγκόσμια εξαγωγική πρωτιά της κονσέρβας ροδάκινου, των νωπών καρπών και φρούτων και του ελαιολάδου.

Χάνουν έδαφος το 2014

Ωστόσο, το έδαφος που κέρδισαν τα ελληνικά προϊόντα σε αγορές – «κλειδιά» για τη χώρα μέσα στην κρίση δείχνει να υποχωρεί το 2014. Συγκεκριμένα, το α' τρίμηνο 2014 καταγράφεται έντονη πτώση των εξαγωγών (χωρίς πετρελαιοειδή) σε ετήσια βάση στην Ρωσία (24%), στην Κίνα (20%), στα ΗΑΕ (19%), την Ιταλία (26%), την Ισπανία (21%), ενώ αντίστοιχα πτωτικά κινούνται οι βασικοί εξαγωγικοί κλάδοι της Ελλάδος: αλουμίνιο & τεχν/τα (2%), μηχανές-συσκευές (2%), νωποί καρποί – φρούτα (13%), λίπη-έλαια (72%), χαλκός & τεχν/τα (23%), καπνά (8%), γουναρικά (26%).

Το πρόβλημα της έλλειψης ρευστότητας

Η κόπωση των δυναμικών αυτών κλάδων οφείλεται σε πλήθος παραγόντων και προβλημάτων, όπως το μη μισθολογικό κόστος το οποίο παρά την πρόσφατη μείωση παραμένει σε υψηλά επίπεδα, το ενεργειακό κόστος, τη γραφειοκρατία, την έλλειψη κρίσιμων υποδομών κ.α. Μεγαλύτερο πρόβλημα ωστόσο, σύμφωνα με τον ΣΕΒΕ ήταν και παραμένει αυτό της έλλειψης ρευστότητας και κεφαλαίων κίνησης στις επιχειρήσεις. Μάλιστα, σε ό,τι αφορά θέματα χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, ο Δρ. Λουφάκης τόνισε ότι υπάρχει σημαντικό κενό χρηματοδότησης των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και ότι μόλις το 5% της άντλησης επιχειρηματικών κεφαλαίων προέρχεται από εξωτραπεζικό δανεισμό. Συμπλήρωσε επίσης ότι υπάρχει πλέον απογοήτευση και από την πλευρά των επιχειρήσεων σε σχέση με τον τραπεζικό δανεισμό.

Ο Πρόεδρος του ΣΕΒΕ ανέφερε ότι η συζήτηση που γίνεται το τελευταίο διάστημα για εξεύρεση εναλλακτικών μορφών και πηγών χρηματοδότησης, εξωτραπεζικού χαρακτήρα κατά βάση, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, σημείωσε ωστόσο ότι θα χρειαστεί χρόνος ο οποίος όμως, δεν υπάρχει στην κατάσταση που βρίσκονται σήμερα οι επιχειρήσεις.

Πρόταση ΣΕΒΕ – ΕΤΕ

Ο ΣΕΒΕ σε συνεργασία με την Εθνική Τράπεζα Ελλάδος ανέπτυξε δύο χρηματοοικονομικά προϊόντα για την ενίσχυση της ρευστότητας των εξαγωγικών επιχειρήσεων. Η πρόταση έχει υποβληθεί στο υπουργείο Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας και είναι υπό εξέταση.

Α. Προχρηματοδότηση Εξαγωγικών επιχειρήσεων με Εγγυοδοσία του Ελληνικού Δημοσίου
Στόχος του προγράμματος είναι η παροχή προς τις εξαγωγικές επιχειρήσεις των απαραίτητων κεφαλαίων με μειωμένο χρηματοοικονομικό κόστος λόγω παροχής εγγυοδοσίας από το Ελληνικό Δημόσιο με σκοπό: την αγορά πρώτων υλών από το εσωτερικό η εξωτερικό, τη στήριξη της παραγωγικής διαδικασίας, την αποθήκευση των εξαγώγιμων αγαθών και πρώτων υλών, τη συσκευασία, το κόστος αποστολής στους αγοραστές, την κάλυψη της εμπορικής πίστωσης προς τους αγοραστές και άλλα κόστη για την στήριξη της εξαγωγικής δραστηριότητας (διαφήμιση, δίκτυο εξωτερικού, έρευνα κλπ).

Β. Χρηματοδότηση εφοδιαστικής αλυσίδας με Εγγυοδοσία του Ελληνικού Δημοσίου
Στόχος του Προγράμματος είναι η στήριξη των εξαγωγέων και των προμηθευτών τους, χρηματοδοτώντας τις επιχειρηματικές απαιτήσεις. Με αυτό τον τρόπο θα διοχετευθεί ρευστότητα στην αγορά, και θα προσφέρει στους Έλληνες προμηθευτές εξαγωγικών επιχειρήσεων και ιδιαιτέρως σε Μικρές και Μεσαίες επιχειρήσεις πρόσβαση σε κεφάλαια με ανταγωνιστικό κόστος.