Λύση σε πέντε άξονες για τα «κόκκινα δάνεια»

Η αλλαγή του Πτωχευτικού Δικαίου, με στόχο τη διευκόλυνση του εξωδικαστικού συμβιβασμού, η ριζική αναμόρφωση του νόμου Κατσέλη, η εξυγίανση μέσω μίας σειράς λύσεων των κόκκινων στεγαστικών δανείων, η αλλαγή στα αυστηρά κριτήρια του Τειρεσία και η άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών -από την 1η Ιανουαρίου 2015- αποτελούν τις βασικές πτυχές του σχεδίου που ετοιμάζει η κυβέρνηση με στόχο την ενεργή διαχείριση των κόκκινων επιχειρηματικών και στεγαστικών δανείων.

Η κυβέρνηση, οι τράπεζες και η τρόικα κατανοούν ότι «η αύξηση της ρευστότητας δεν πρόκειται να γίνει εάν δεν ξεκαθαρίσει το τοπίο στις επιχειρήσεις. Ποιες είναι βιώσιμες και με ρύθμιση των δανείων τους θα μπορούν να συνεχίσουν και ποιες ήρθε η ώρα να κλείσουν καθώς αποτελούν πλέον νεκρό και παρασιτικό κομμάτι του συστήματος», αναφέρει στέλεχος του οικονομικού επιτελείου.

Το θέμα, όπως είναι φυσικό, καίει τον επιχειρηματικό κόσμο και όχι μόνο όσους έχουν κόκκινα δάνεια. Χαρακτηριστική ήταν η τοποθέτηση του επικεφαλής του ΣΕΒ κ. Φέσσα, ο οποίος χθες στο Γενικό Συμβούλιο του ΣΕΒ δήλωσε πως «για τις υγιείς επιχειρήσεις αποτελεί σημαντικό θέμα να μη βρεθούν χαμένες μέσα από τη διαδικασία εξυγίανσης των υπολοίπων. Πρέπει να προστατευτούμε από τη νόθευση του ανταγωνισμού που μπορεί να προκληθεί από παρόμοιες ρυθμίσεις, σε όσους κατάφεραν να επιζήσουν μέχρι σήμερα ανταποκρινόμενοι στις υποχρεώσεις τους».

Από την πλευρά του και ο υπουργός Οικονομικών φωτογράφησε «συνέπειες» για τους μετόχους των εταιρειών που θα έχουν στήριξη. «Οι επιχειρηματίες θα πρέπει να είναι ανοιχτόμυαλοι, να μην επιμείνουν σώνει και καλά να κρατήσουν την επιχείρησή τους 100%».

1. Τα δάνεια γίνονται μετοχές

Η αλλαγή του Πτωχευτικού Δικαίου αναμένεται να δώσει τη δυνατότητα στους πιστωτές να παρεμβαίνουν δυναμικά στη λειτουργία μιας προβληματικής επιχείρησης. Οι τράπεζες θα μπορούν στο πλαίσιο της λειτουργικής αναδιάρθρωσης να αλλάζουν τη διοίκησή της, υπό την προϋπόθεση ότι αυτή θα κριθεί βιώσιμη. Η παρέμβαση των τραπεζών, όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές, θα γίνεται στις περιπτώσεις όπου η υφιστάμενη διοίκηση «δεν συνεργάζεται προς την κατεύθυνση ρύθμισης του δανεισμού και εξυγίανσης της εταιρείας». Το επόμενο βήμα θα προβλέπει την ανταλλαγή του χρέους -προς τις τράπεζες- με μετοχικό κεφάλαιο της επιχείρησης, δηλαδή η τράπεζα θα γίνει μέτοχος αυτής.

Το τελευταίο και ίσως κρίσιμο βήμα στην εξυγίανση των προβληματικών με υπέρογκα κόκκινα δάνεια επιχειρήσεων θα είναι, με βάση το σχέδιο, η είσοδος στο μετοχικό κεφάλαιο της εξυγιασμένης πλέον εταιρείας νέων επενδυτών, ξένων ή Ελλήνων.

2. Εξωδικαστική διευθέτηση

Επίσπευση της αντιμετώπισης υπερχρεωμένων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων αλλά και φυσικών προσώπων αναμένεται να επιφέρουν οι αλλαγές που προωθούνται στον νόμο Κατσέλη. «Τόσο το υπουργείο Ανάπτυξης όσο και το υπουργείο Δικαιοσύνης κατανόησαν ότι πρέπει να δίνεται η δυνατότητα στις τράπεζες και στον δανειολήπτη να τα βρουν εξωδικαστικά», αναφέρει στέλεχος τράπεζας και συμπληρώνει: «Οι περισσότερες περιπτώσεις που έχουν ενταχθεί στον νόμο Κατσέλη έχουν πάρει ημερομηνία εκδίκασης για το 2018. Γι' αυτό το υπουργείο Δικαιοσύνης προωθεί αλλαγές τόσο στον χρόνο όσο και στη δυνατότητα εξωδικαστικής διευθέτησης».

3. Αλλαγές στον Τειρεσία

Συνδυαστικά με την εξυγίανση επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων, η κυβέρνηση προωθεί και αλλαγές στα αυστηρά κριτήρια του Τειρεσία. Όσες επιχειρήσεις κριθούν βιώσιμες και ενταχθούν σε ρύθμιση δανείων θα διαγράφονται από τη μαύρη λίστα του Τειρεσία προκειμένου να αποκτήσουν εκ νέου δυνατότητα πίστωσης. Το ίδιο θα ισχύσει και για τους δανειολήπτες στεγαστικών και καταναλωτικών.

4. Οξυγόνο στα στεγαστικά

Συναγερμός έχει σημάνει στις τράπεζες και στην κυβέρνηση για τα 10 δισ. ευρώ κόκκινα και 15 δισ. ευρώ προβληματικά (καθυστερούμενα) στεγαστικά δάνεια. Το ζήτημα αναμένεται να πάρει μεγαλύτερες κοινωνικές διαστάσεις καθώς στις 31 Δεκεμβρίου 2014 σταματά η παύση των πλειστηριασμών και οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η τρόικα δεν συζητά καν την ανανέωση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών. Στο σχέδιο της κυβέρνησης θα προβλέπεται η ενοικίαση του ακινήτου στην περίπτωση των «κόκκινων στεγαστικών» για περίπου 5 χρόνια και εν συνεχεία ανάλογα με την κατάσταση του δανειολήπτη-ενοικιαστή θα γίνονται τα επόμενα βήματα.

Στην περίπτωση των προβληματικών στεγαστικών δανείων (αυτών που είναι σε καθυστέρηση) η πολιτική που θα εφαρμοσθεί προβλέπει την καταβολή μικρής δόσης εφ' όρου ζωής του δανείου, μείωση του περιθωρίου του επιτοκίου και επιλεκτικό «κούρεμα» του δανείου, καθώς σήμερα τόσο η εμπορική, όσο και η αντικειμενική αξία απέχουν σημαντικά από ό,τι ίσχυε όταν ελήφθη το στεγαστικό και αγοράστηκε το σπίτι.

5. Πλειστηριασμοί

Οι τράπεζες και η κυβέρνηση γνωρίζουν καλά ότι απομένει λίγος χρόνος μέχρι το τέλος του 2014 όταν και θα ανοίξει εκ νέου η... αγορά των πλειστηριασμών. Η τρόικα, με βάση πηγές, επιμένει στην άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών, καθώς εκτιμά πως η ομπρέλα προστασίας κρύβει τους strategic defaulters (στρατηγικοί κακοπληρωτές) εις βάρος των συνεπών και πραγματικά επιβαρυμένων οικονομικά δανειοληπτών.