Μισθοί – Συντάξεις: Oλες οι αλλαγές του Ιουλίου

Μια σειρά κρίσιμων ζητημάτων που οδηγούν σε αυξομειώσεις μισθών – συντάξεων και θέτουν υπό επαναδιαπραγμάτευση δύσκολα θέματα όπως τα έσοδα των ταμείων σε σχέση με το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών ή την περικοπή των συντάξεων, αναμένεται να βρεθούν στο προσκήνιο από την 1η Ιουλίου. Πρόκειται για θέματα που έχουν συμφωνηθεί με την τρόικα, έχουν νομοθετηθεί από την κυβέρνηση και εφαρμόζονται για πρώτη φορά από την ερχόμενη Τρίτη.

 

Τέτοια είναι, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες, η μείωση των επικουρικών συντάξεων και το νέο σύστημα παρακράτησης φόρου στις συντάξεις.

 

Υπάρχουν βέβαια και μια σειρά ζητημάτων, που είτε μπαίνουν στην «τελική ευθεία», ενόψει των φθινοπωρινών διαπραγματεύσεων με την τρόικα, είτε βάζουν …υποψηφιότητα για να συζητηθούν τον επόμενο χρόνο, ως συνέπειες όλων των προηγούμενων. Τέτοια είναι για παράδειγμα η συζήτηση για αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο (πιέζει η τρόικα και θα τεθεί μετ’ επιτάσεως το επόμενο διάστημα)  και την κατάργηση των κοινωνικών πόρων, αλλά και το έλλειμμα στα ασφαλιστικά ταμεία που δημιουργεί η μείωση των εισφορών, που θα φανεί στα πρώτα δείγματα των αναλογιστικών μελετών, οι οποίες πρέπει μέχρι τον Σεπτέμβριο να κατατεθούν από όλα τα ταμεία στην Τρόικα. 

Ήδη οι συνταξιούχοι είδαν την Παρασκευή την επικουρική σύνταξη του Ιουλίου μειωμένη κατά 5,2%. Η μείωση αφορά 1.168.541 συνταξιούχους. Κατά μέσο όρο οι περικοπές  είναι της τάξης των 10 ευρώ ανά σύνταξη, καθώς η μέση επικουρική δεν υπερβαίνει τα 200 ευρώ.

 

Το μεγάλο κόλπο με τις επικουρικές συντάξεις, που αφορά στην επιλογή των εσόδων του πρώτου τετραμήνου του 2014 αντί του συνόλου των εσόδων του προηγούμενου έτους, στον υπολογισμό του συντελεστή βιωσιμότητας του ταμείου, καθιστά σίγουρη και νέα μείωση στις συντάξεις, πιθανότατα και μέσα στο τρέχον έτος. Είναι ενδεικτικός ο πίνακας που παρουσιάζονται οι μειώσεις των επικουρικών συντάξεων του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) από το 2011 έως την 1η Ιουλίου 2014:

 

 

 -Από την 1η Ιουλίου θα εφαρμοστεί, επίσης, η μείωση των εισφορών κατά 3,9 μονάδες (2,9 για τους εργοδότες και μια μονάδα για τους εργαζόμενους). Θα επιφέρει σημαντική ελάφρυνση στις επιχειρήσεις και μια μικρή αύξηση των αποδοχών σε όλους τους μισθωτούς που ασφαλίζονται στο ΙΚΑ. Θα επιφέρει όμως και απώλειες εσόδων περί τα 800 εκατ. ευρώ στο ταμείο αλλά και τον ΟΑΕΔ. Το οικογενειακό επίδομα θα μειωθεί εντός του έτους το κατά 50% και θα κοπεί από το 2015 και μετά, ενώ ο ΟΑΕΔ θα παρουσιάσει σημαντικό έλλειμμα. Η τρόικα και κυρίως η πλευρά του ΔΝΤ πιέζει για νέα μείωση των εργοδοτικών εισφορών κατά 1% από τα μέσα του 2015 και μετά. 

 

-Μέσα στον Ιούλιο θα πρέπει να τεθεί σε  εφαρμογή το νέο σύστημα παρακράτησης φόρου εισοδήματος επί των συντάξεων, που θα μειώσει το καθαρό πόσο που εισπράττουν οι συνταξιούχοι. Το νέο σύστημα προκαλεί μείωση των καθαρών συντάξεων 2,8% έως και 7,5% (ήτοι από 27 έως και 200 ευρώ τον μήνα) και όταν εφαρμοστεί θα έχει αναδρομική ισχύ από την 1.1.2014. Το σύστημα αυτό προβλέπει τον υπολογισμό της μηνιαίας παρακράτησης φόρου εισοδήματος με ενιαίο τρόπο για το άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων βάσει της ισχύουσας φορολογικής κλίμακας για μισθωτούς και συνταξιούχους. Έτσι, οι κρατήσεις φόρου επί των κύριων και των επικουρικών συντάξεων θα αυξηθούν σημαντικά, μειώνοντας αντίστοιχα τα καθαρά ποσά που λαμβάνουν οι συνταξιούχοι.  

 

 

-Στο τέλος Ιουλίου αναμένεται η παράδοση της έκθεσης από το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ). Με την ολοκλήρωσή της θα δοθεί το έναυσμα για να ξεκινήσει το επόμενο μεγάλο στοίχημα του υπουργείου Εργασίας για ενοποίηση των  ασφαλιστικών ταμείων. Το ΚΕΠΕ με την έκθεσή του θα προσφέρει την αναγκαία επιστημονική βοήθεια, προκειμένου να προχωρήσει ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Στόχος είναι το νέο ασφαλιστικό μοντέλο να νομοθετηθεί το αργότερο έως τον ερχόμενο Νοέμβριο με 3 ή 4 ταμεία αντί των 60 φορέων και λογαριασμών που λειτουργούν σήμερα.

 

-Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Εντός του Ιουλίου θα πρέπει να επιλεγούν οι τελικοί όροι και οι δήμοι στους οποίους θα εφαρμοστεί πιλοτικά. Σύμφωνα με τον υφυπουργό Εργασίας Βασίλη Κεγκέρογλου, έχει προεπιλεγεί  ένα σύνολο 45 δήμων, και από αυτούς, θα επιλεγούν τελικά αυτοί που θα εφαρμοστεί το πιλοτικό πρόγραμμα. Στόχος του υπουργείου, όχι για το πιλοτικό αλλά για το γενικευμένο πρόγραμμα που θα εφαρμοστεί από το 2015, και μετά, είναι η δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού που θα δίνει οικονομική στήριξη στους πλέον αδύναμους παράλληλα με τη δυνατότητα πρόσβασης σε υπηρεσίες και κυρίως εργασιακή επανένταξη.  

 

-Έως την 1η Ιουλίου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ο διάλογος για την αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου. Το θέμα αποτελεί «καυτή πατάτα» για την κυβέρνηση. Κυρίως δε για το ΠΑΣΟΚ που μετέχει στον κυβερνητικό σχηματισμό, η αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου αποτελεί ένα από τα βασικά θέματα που θεωρεί πως πρέπει να τεθούν υπό επαναδιαπραγμάτευση. Οι εκπρόσωποι των δανειστών πάντως, πιέζουν ώστε να επανεξεταστούν οι ρυθμίσεις για την συλλογική δράση, ώστε «να αποφευχθεί οποιαδήποτε αδικαιολόγητη διαταραχή στη λειτουργία των επιχειρήσεων, και η συνδικαλιστικές αποφάσεις να είναι ώριμες και να ευθυγραμμίζονται με τις διεθνείς συμβάσεις».  

 

 

Εντός του Ιουλίου, με την επίσκεψη της τρόικας των δανειστών στο υπουργείο Εργασίας αναμένεται να ανοίξει και ο νέος γύρος διαπραγματεύσεων με αιχμή τα έσοδα των ταμείων. Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών θα είναι το πρώτο κρίσιμο τεστ, ενώ το τέλος του έτους, το στίγμα όλων των αλλαγών θα δώσουν τα αποτελέσματα των αναλογιστικών μελετών. Και μπορεί για το τέλος του 2014 το ταμειακό έλλειμμα των ταμείων να εκτιμάται σε περίπου 2 δισ. ευρώ, όμως το αναλογιστικό έλλειμμα στο τέλος της 10ετίας είναι σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις άκρως ανησυχητικό.