Moody's: «Εύσημα» στην Αθήνα για δημοσιονομικά και τράπεζες

"Credit positive" χαρακτηρίζει η Moody's τη χαμηλότερη εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών από τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ, αλλά και τα στοιχεία που έδειξαν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα στο 5μηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2014 διαμορφώθηκε στα 711 εκατ. ευρώ, έναντι του στόχου των 208 εκατ. ευρώ.

Συγκεκριμένα, ο οίκος αναφέρει πως η συνεχιζόμενη μείωση της χρηματοδότησης από την κεντρική τράπεζα, η οποία είναι κυρίως αποτέλεσμα του ότι οι ελληνικές τράπεζες απέκτησαν, μετά από πέντε χρόνια, και πάλι πρόσβαση στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου, αμβλύνει τις πιέσεις που δέχονταν σε επίπεδο χρηματοδότησης και ρευστότητας, γεγονός που θεωρεί credit positive.

Όπως επισημαίνει, τα τελευταία τέσσερα χρόνια οι ελληνικές τράπεζες εξαρτώνταν σε μεγάλο βαθμό από τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ, λόγω της μειωμένης εμπιστοσύνης του ιδιωτικού τομέα και της συρρίκνωσης των καταθέσεων εν μέσω της ύφεσης. Ωστόσο, οι τράπεζες μπορούν από τον περασμένο Απρίλιο να έχουν πρόσβαση στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου και να χρησιμοποιούν ως collateral τα ομόλογα του EFSF στη διατραπεζική αγορά repo από τον Ιούνιο του 2013, μειώνοντας έτσι την εξάρτησή τους από τη χρηματοδότηση της κεντρικής τράπεζας.

Η μείωση 18,2% που κατέγραψε από τον Απρίλιο μέχρι τον Μάιο η χρηματοδότηση από την ΕΚΤ οφείλεται κυρίως στις πρόσφατες εκδόσεις ομολόγων της Πειραιώς (500 εκατ. ευρώ) και της Εθνικής (750 εκατ. ευρώ), αλλά και στην ανακεφαλαιοποίηση και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών τον Μάρτιο και τον Απρίλιο από ιδιώτες επενδυτές. Επιπλέον, η Alpha Bank ανακοίνωσε την περασμένη Πέμπτη την επιτυχή έκδοση τριετών ομολόγων ύψους 500 εκατ. ευρώ, ενώ η Eurobank μία ημέρα αργότερα ανακοίνωσε ότι και αυτή θα προχωρήσει σε έκδοση ομολόγων.

Αν και το κόστος των ομολόγων πρώτης εξασφάλισης είναι υψηλότερο από αυτό της χρηματοδότησης από την ΕΚΤ και τον ELA, παρέχει στις τράπεζες μια μακροπρόθεσμη πηγή χρηματοδότησης, κάτι που η Moody's αξιολογεί ως credit positive.

Ο οίκος εκτιμά πως τους τελευταίους τρεις μήνες οι τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες της Ελλάδας έχουν αντλήσει 10,1 δισ. ευρώ σε νέα κεφάλαια και ομόλογα πρώτης εξασφάλισης, κυρίως από ξένους επενδυτές και εξαιρώντας την επερχόμενη έκδοση ομολόγων της Eurobank. Αυτό έχει βοηθήσει τις τράπεζες να εξαλείψουν πλήρως την όποια χρηματοδότηση από τον ELA, που είναι πιο ακριβή από τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ, και θα βελτιώσει σταδιακά τα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια και τα έσοδά τους.

Αυτή η χρηματοδότηση έχει βελτιώσει το χρηματοδοτικό τους προφίλ αφού, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Moody's, η χρηματοδότηση από την ΕΚΤ αντιστοιχούσε περίπου στο 14% των συνολικών assets τον Μάιο του 2014, έναντι περίπου 40% τον Νοέμβριο του 2012. Σημειώνεται ότι η Διεύθυνση Γενικού Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία παρακολουθεί τις τράπεζες λόγω της κρατικής στήριξης που λαμβάνουν, έχει ορίσει πως μέχρι το 2017 ο στόχος για τις ελληνικές τράπεζες δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 15%.

Αν και η Moody's αναμένει σταδιακή βελτίωση του χρηματοδοτικού προφίλ των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων τα επόμενα δύο χρόνια, η αύξηση των καταθέσεων από τον ιδιωτικό τομέα είναι περιορισμένη αφού οι τράπεζες συνεχίζουν την απομόχλευση και επειδή η ελληνική οικονομία πιθανότατα θα εμφανίσει ανάπτυξη μόλις 0,4% το 2014, μετά από έξι χρόνια ύφεσης.

Ως αποτέλεσμα, οι ελληνικές τράπεζες θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν προκλήσεις στη χρηματοδότηση και τη ρευστότητά τους προκειμένου να επιτύχουν μια βιώσιμη ανάπτυξη των καταθέσεων και να επανέλθουν στα προ κρίσης επίπεδα. Η Moody's συνεχίζει επίσης να αναμένει ότι το τραπεζικό σύστημα θα παραμείνει ζημιογόνο φέτος λόγω των προβλέψεων για επισφάλεις, που παραμένουν σε υψηλό επίπεδο.

Ξεπεράστηκαν οι δημοσιονομικοί στόχοι στο 5μηνο

Σε ό,τι αφορά την ελληνική οικονομία, η Moody's αναφέρει πως αν και η Ελλάδα έχει κάνει σημαντική πρόοδο στη δημοσιονομική προσαρμογή τα τελευταία δύο χρόνια, το γεγονός ότι το πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώθηκε στα 711 εκατ. ευρώ το διάστημα Ιανουαρίου-Μαΐου 2014, έναντι του στόχου των 208 εκατ. ευρώ, είναι "credit positive" για τη χώρα διότι η δημοσιονομική υπεραπόδοση επιτεύχθηκε παρά το δυσμενές πολιτικό περιβάλλον εν μέσω των δημοτικών εκλογών και των ευρωεκλογών.

Η υπεραπόδοση έρχεται ως αποτέλεσμα της καλύτερης φορολογικής διοίκησης και του ελέγχου των δαπανών, σημειώνει ο οίκος. Η Ελλάδα έχει μακρύ ιστορικό φοροαποφυγής και τα φορολογικά έσοδα δεν αντανακλούν το γεγονός ότι η ανάπτυξη της οικονομίας στηρίζεται στην κατανάλωση. Αν και το ονομαστικό ΑΕΠ αυξήθηκε ετησίως κατά μέσο όρο 7,3% από το 2001 έως το 2007, τα φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν μόλις 5,7%. Επιπλέον, στους μήνες που προηγήθηκαν των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου του 2012, καθώς και των βουλευτικών εκλογών του 2009, η είσπραξη του ΦΠΑ εμφάνισε σοβαρές αστοχίες.

Αντιθέτως, τα φορολογικά έσοδα τους πρώτους πέντε μήνες του έτους υπεραπέδωσαν του στόχου κατά 1,6%, αποδεικνύοντας ότι οι τοπικές και οι ευρωπαϊκές εκλογές του Μαΐου δεν οδήγησαν σε παρόμοιες φορολογικές αστοχίες. Επιπλέον, σύμφωνα με το ΔΝΤ, βασικοί δείκτες επιδόσεων για τις μεταρρυθμίσεις της φορολογικής διοίκησης ήταν ξεκάθαρα βελτιωμένοι το 2013 σε σχέση με το 2012, ωστόσο η Ελλάδα εξακολουθεί να χρειάζεται μεγαλύτερη πρόοδο.

Η κυβέρνηση διατήρησε επίσης υπό έλεγχο τις δαπάνες καθώς την εξεταζόμενη περίοδο ήταν 642 εκατ. ευρώ χαμηλότερες από το αρχικώς σχεδιαζόμενο και οι δαπάνες για τόκους 2,5% χαμηλότερες από αυτό που προβλεπόταν. Ως αποτέλεσμα, το δημοσιονομικό έλλειμμα διαμορφώθηκε σε 1,99 δισ. ευρώ, σημαντικά κάτω του στόχου των 2,56 δισ. ευρώ.

Πέραν της ισχυρότερης είσπραξης φόρων και του ελέγχου των δαπανών, η ανάκαμψη της οικονομίας μετά από έξι χρόνια σοβαρής οικονομικής συρρίκνωσης επίσης στήριξε τη βελτίωση. Η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 0,9% το πρώτο τρίμηνο του 2014 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους, δείχνοντας σημαντική βελτίωση έναντι της ετήσιας ύφεσης 2,3% το δ' τρίμηνο του 2013. Τη βελτίωση των οικονομικών επιδόσεων στήριξε η ετήσια αύξηση του 5,4% που εμφάνισαν οι εξαγωγές, καθώς και η ανάκαμψη κατά 0,7% της ιδιωτικής κατανάλωσης σε σχέση με το προηγούμενο έτος και της δημόσιας κατανάλωσης κατά 1,2%.

Η Moody's εκτιμά πως οι εξαγωγές -κυρίως υπηρεσιών- θα συνεχίσουν να συμβάλλουν θετικά στην ανάπτυξη, κυρίως μέσω του τουρισμού. Επιπλέον, για πρώτη φορά μετά από έξι χρόνια, ο οίκος εκτιμά πως θα υπάρξει θετική συνεισφορά στην ανάπτυξη από τις ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, κυρίως λόγω της αυξημένης απορρόφησης των διαρθρωτικών πόρων της Ε.Ε. και της επανεκκίνησης μεγάλων projects όπως τα οδικά έργα. Λόγω των εκτιμήσεων αυτών, η Moody's αναθεωρεί την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας στο 0,4% για φέτος, έναντι 0% που ήταν η προηγούμενη εκτίμηση.