Ενέργεια: Μόνο με «μικρή ΔΕΗ» άνοιγμα της αγοράς

Μόνο ως μία μεταβατική διαδικασία έως τη διαμόρφωση συνθηκών πραγματικού ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρισμού γίνονται αποδεκτές οι δημοπρασίες τύπου ΝΟΜΕ από τους ανεξάρτητους ηλεκτροπαραγωγούς.

Όπως επισημαίνει σχετικά ο Σύνδεσμος τους ΕΣΑΗ, στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης, η πρόσβαση τρίτων μέσω δημοπρασιών στο προϊόν της λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής παραγωγής, «δεν συνιστά βελτίωση των συνθηκών ανταγωνισμού στην παραγωγή ηλεκτρισμού. Ο πραγματικός ανταγωνισμός στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας δημιουργείται μόνο όταν οι συμμετέχοντες στην αγορά έχουν απευθείας πρόσβαση τους λιγνίτες και τα υδροηλεκτρικά με έλεγχο του κόστους παραγωγής».

Ως γνωστόν η εφαρμογή διαδικασίας διαγωνισμών για πώληση «πακέτων» ηλεκτρικής ενέργειας εκ μέρους της ΔΕΗ, η οποία διαθέτει την αποκλειστική πρόσβαση σε φθηνή ηλεκτρική ενέργεια, υιοθετήθηκε ως μεταβατική φάση προς την εφαρμογή του ενιαίου μοντέλου της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, σε συνδυασμό με την μεταβίβαση σε ιδιωτικά κεφάλαια του 30% του παραγωγικού δυναμικού της ΔΕΗ και του πελατολόγιού της («Μικρή ΔΕΗ»), ώστε έτσι να αρχίσει να αναπτύσσεται ο ανταγωνισμός.

Ο ΕΣΑΗ στον οποίο συμμετέχουν οι όμιλοι Μότορ Όιλ, Μυτιληναίου, ΕΛ.ΠΕ., ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, υποστηρίζει ότι ένα ολοκληρωμένο άνοιγμα αγοράς για να πετύχει τους μακροχρόνιους στόχους προϋποθέτει να έχουν και άλλες εταιρείες έλεγχο της παραγωγικής διαδικασίας, άρα και του κόστους παραγωγής, σε λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές μονάδας και όχι μόνο την πρόσβαση τους στο παραγόμενο προϊόν (ηλεκτρισμός από λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές μονάδες) σε τιμή που δεν ελέγχεται από τις ίδιες. Συνεπώς, τονίζει ο ΕΣΑΗ, «πραγματικός ανταγωνισμός μπορεί να υπάρξει μόνο με την υλοποίηση του σχεδιασμού για την διάθεση και σε τρίτες επιχειρήσεις παραγωγικών στοιχείων χαμηλού κόστους που σήμερα ανήκουν μόνο στη ΔΕΗ».

Σύμφωνα με το Σύνδεσμο, η εφαρμογή του μοντέλου δημοπρασιών τύπου ΝΟΜΕ θα πρέπει να είναι μια μεταβατική διαδικασία για το άνοιγμα της λιανικής αγοράς ηλεκτρισμού. Το τελικό στάδιο της διαδικασίας, το οποίο θα πρέπει χρονικά να σχεδιαστεί έτσι ώστε να συμπίπτει με τον χρονικό προγραμματισμό της κατάργησης των διαδικασιών τύπου ΝΟΜΕ, θα είναι η δημιουργία καθετοποιημένων εταιρειών ηλεκτρισμού (δραστηριότητα σε παραγωγή και προμήθεια) με συγκεκριμένα χαρτοφυλάκια ενέργειας οι οποίες θα ανταγωνίζονται τόσο μεταξύ τους όσο και με άλλους προμηθευτές για την προμήθεια ηλεκτρισμού στους καταναλωτές.

Ως προς τις λεπτομέρειες για τη διενέργεια των δημοπρασιών, ο ΕΣΑΗ σημειώνει μεταξύ άλλων ότι η τελική διάθεση των «πακέτων ηλεκτρικής ενέργειας» (προϊόντα ΝΟΜΕ) θα πρέπει να γίνει μόνο προς τους εγχώριους τελικούς καταναλωτές και να μην χρησιμοποιείται για εξασφάλιση βραχυχρόνιου κέρδους στον ημερήσιο ενεργειακό προγραμματισμό ή για εξαγωγές. Επίσης ότι η τιμή διάθεσης των προϊόντων αυτών, θα πρέπει να είναι ρυθμιζόμενη και κοστοστρεφής καθότι σε αντίθετη περίπτωση δεν θα υπάρχει δυνατότητα σχηματισμού συγκρίσιμων από πλευράς κόστους χαρτοφυλακίων ενέργειας από τρίτους προμηθευτές που θα αποκτήσουν τα προϊόντα ΝΟΜΕ.

Τέλος να σημειωθεί ότι για το θέμα των δημοπρασιών έχει ήδη τοποθετηθεί η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας –ΕΒΙΚΕΝ. Σύμφωνα με αυτήν, ο προτεινόμενος μηχανισμός έχει σημαντικές αποκλίσεις έναντι του γαλλικού προτύπου.

Έτσι προτείνει μεταξύ άλλων οι ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που θα διατίθενται μέσω του ΝΟΜΕ, να τιμολογούνται με διοικητικά καθοριζόμενες τιμές και όχι με τιμές που θα διαμορφώνονται από τις δημοπρασίες, όπως προτείνει η ΡΑΕ. Επίσης οι διοικητικά οριζόμενες τιμές να μην επιβαρύνονται με τις χρεώσεις που ισχύουν σήμερα όπως τέλος ΑΠΕ κλπ.