Χρέος: Στην Ουάσιγκτον το κλειδί της λύσης

Πιέζει μέχρι και την τελευταία στιγμή η ελληνική κυβέρνηση για να αποσπάσει μια σαφή και περιεκτική δήλωση από το σημερινό Eurogroup για την έναρξη, έστω, των τεχνικών συζητήσεων σχετικά με την αναδιάρθρωση του χρέους.

Ο Γιάννης Στουρνάρας ετοιμάζεται να καταθέσει τη δική του αναλυτική πρόταση με διάφορα σενάρια στα οποία μπορεί να βρίσκεται η λύση του προβλήματος. Οι προτάσεις περιέχουν επιμήκυνση δανείων στα 50, τα 60 ή και τα 70 χρόνια η οποία όμως από μόνη της δεν μπορεί να καθησυχάσει το ΔΝΤ ότι το χρέος είναι βιώσιμο σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Για αυτόν τον λόγο κατατίθεται στην ελληνική πρόταση και η λύση της μετατροπής του επιτοκίου ορισμένων δανείων από κυμαινόμενο σε σταθερό.

Αυτό, όμως, σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του Euro2day.gr, το Eurogroup δεν επιθυμεί να αναδειχθεί καθώς βρισκόμαστε τρεις μόνο εβδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές και οποιαδήποτε συζήτηση η οποία θα οδηγεί σε χασούρα των φορολογούμενων πολιτών της ευρωζώνης (με άλλα λόγια σε απώλεια κερδών) για τα... μάτια τη Ελλάδας είναι πολιτικά απαγορευμένη. Άλλωστε η συμφωνία του Eurogroup του 2012 δεν αναφέρει ρητά ότι μια αναδιάρθρωση του χρέους θα περιλαμβάνει και μειώσεις επιτοκίων των υπαρχόντων δανείων.

Ήδη έχουμε αναφέρει επανειλημμένως ότι αρκετές χώρες -και ιδιαίτερα οι περισσότερο «φτωχές» από την Ελλάδα- δεν επιθυμούν αλλαγή των επιτοκίων. Έτσι προς το παρόν αναμένεται να μείνουμε με τις προτάσεις που καταθέτει η χώρα μας και τις τεχνικές επεξεργασίες για τα διάφορα σενάρια της ομάδας του Τόμας Βίζερ μέχρι τις αρχές του 2015.

Βεβαίως, σφήνα μπαίνει, όπως πάντα άλλωστε, το εκάστοτε «test balloon» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι στην έκθεση του ΔΝΤ που θα δημοσιευθεί εντός του Μαΐου θα υπάρχουν σαφώς σκληρότερες προβλέψεις σε ό,τι αφορά την αποκλιμάκωση του δημοσίου χρέους, η οποία θα τοποθετείται στο 130% του ΑΕΠ το 2020 από 120% που ήταν η πρόβλεψη της Κομισιόν. Κοινώς, δεν θα είναι βιώσιμο. Για άλλη μία φορά ξεκινούν οι γκρίνιες ότι ακόμα και με την όποια συμφωνία στο πλαίσιο της Ε.Ε. το ελληνικό χρέος θα συνεχίζει να κινείται στην κόψη του ξυραφιού. Οι σκληροπυρηνικοί του Ταμείου επιμένουν ότι χρειάζεται κούρεμα των δανείων του επίσημου τομέα και η υπόγεια αντιπαράθεση μεταξύ της Ε.Ε. και του ΔΝΤ για το θέμα παραμένει.

Υψηλά ιστάμενος αξιωματούχος της ευρωζώνης ανέφερε ότι τελικά το Ταμείο θα συναινέσει σε όποια πρόταση καταθέσει η Ε.Ε. Η συναίνεση αυτή όμως έχει ημερομηνία λήξης το 2016. Τη συγκεκριμένη χρονιά λήγει η άτυπη διορία που ζήτησε η Μέρκελ από τη Λαγκάρντ ώστε να βρει η Ε.Ε. βιώσιμη λύση για την ελληνική υπόθεση χωρίς να θέσει το Ταμείο ζήτημα κουρέματος του επίσημου χρέους.

Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι για να υπογράψει η Κρ. Λαγκάρντ την απόφαση του Eurogroup του 2012 είχε πει ξεκάθαρα ότι η διορία της Ε.Ε. να θέσει το ελληνικό χρέος εντός ελέγχου λήγει το 2016. Από εκεί και πέρα όλα είναι ανοικτά...

Οι ελληνικές προτάσεις

Εμείς κάναμε το χρέος μας, τώρα είναι η σειρά της ευρωζώνης να κάνει το δικό της. Κάπως έτσι ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας θα θέσει στη σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup το ζήτημα της διευθέτησης του δημοσίου χρέους. Παρότι οι αποφάσεις όπως όλα δείχνουν θα απαιτήσουν χρόνο, το οικονομικό επιτελείο της συγκυβέρνησης έχει έτοιμα όλα τα εναλλακτικά σενάρια που θα προτείνει διαδοχικά, ξεκινώντας τη διαπραγμάτευση μαξιμαλιστικά. Σε αυτό το πλαίσιο η συζήτηση από την ελληνική πλευρά θα αρχίσει με επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής όλων των δανείων που έχει λάβει η Ελλάδα από την ευρωζώνη και τον EFSF στα 60-70 χρόνια και κλείδωμα όλων των επιτοκίων σε σταθερά.

Αναλόγως με την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων οι θέσεις αυτές μπορούν να προσαρμοστούν. Σε κάθε περίπτωση όμως ο στόχος συμπυκνώνεται στο τρίπτυχο επιμήκυνση, σταθερά επιτόκια και περίοδος χάριτος.

Στη σημερινή συνεδρίαση το Eurogroup αναμένεται να εξουσιοδοτήσει το EuroWorking Group να διαμορφώσει τα σενάρια τα οποία θα εξετάσουν αναλυτικά στις επόμενες συναντήσεις τους οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης.

Από την ελληνική πλευρά, τα σενάρια διευθέτησης του χρέους είναι ήδη έτοιμα και στις βασικές τους γραμμές, σύμφωνα με πληροφορίες , προβλέπουν τα εξής:

1. Επιμήκυνση. Στο τραπέζι των συζητήσεων θα τεθεί η επιμήκυνση όλων των δανείων από τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης (δάνεια GLF) και από τον EFSF στα 60-70 χρόνια. Πιθανότερη όμως θεωρείται η επιμήκυνση στα 50 χρόνια. Μέχρι σήμερα η Ελλάδα έχει λάβει δάνεια 52,9 δισ. ευρώ από τα κράτη-μέλη (GLF δάνεια), με μέση διάρκεια 17 χρόνια και πρώτη δόση αποπληρωμής το 2020, και 139,9 δισ. ευρώ από τον EFSF με μέση διάρκεια στα 30 χρόνια και πρώτη δόση αποπληρωμής το 2023.

2. Επιτόκια. Στα GLF δάνεια, το επιτόκιο σήμερα είναι κυμαινόμενο και ίσο με Εuribor τριμήνου συν 0,5% (0,83% στην παρούσα συγκυρία). Επειδή όμως η οικονομία της ευρωζώνης σταδιακά θα περάσει στην ανοδική φάση του κύκλου, είναι σαφές πως το Euribor τα επόμενα χρόνια θα κινηθεί ανοδικά και επομένως θα αυξηθεί το κόστος εξυπηρέτησης των συγκεκριμένων δανείων. Με αυτό το σκεπτικό, πρώτος στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να κλειδώσει το επιτόκιο από κυμαινόμενο σε σταθερό. Επιτόκιο της τάξεως του 1% σταθερό (σε συνδυασμό με επιμήκυνση στα 50 χρόνια) κρίνεται συμφέρον για την ελληνική πλευρά, η οποία εκτιμά πως μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγήσει σε μείωση τόκων κατά 25 δισ. ευρώ. Εναλλακτικά, αν απορριφθεί μια τέτοια πρόταση, εκτιμάται πως η συζήτηση θα περάσει σε ενδεχόμενο σταθερό επιτόκιο για διάρκεια 10-15 έτη (χαμηλότερο όμως από το 1%), με επανεξέταση των δεδομένων στη συνέχεια.

Στη συζήτηση μπορεί να τεθεί και τρίτο εναλλακτικό σενάριο για τα επιτόκια, με βάση το οποίο παραμένει ως έχει για τα επόμενα πέντε χρόνια το σημερινό καθεστώς (euribor+0,5%) και μετά κλειδώνει σε σταθερό.

3. Περίοδος χάριτος. Για τα επόμενα 20 ή έστω για τα επόμενα 10 χρόνια θα δοθεί περίοδος χάριτος στην πληρωμή τόκων για τα GLF δάνεια, στο πρότυπο της αντίστοιχης περιόδου χάριτος που ισχύει σήμερα για τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί από τον EFSF.

Παράλληλα ο Γ. Στουρνάρας στη σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup αναμένεται να παρουσιάσει το σχέδιο για το νέο αναπτυξιακό μοντέλο της οικονομίας «Ελλάδα 2021». Το σχέδιο στηρίζεται σε εννέα τομείς αιχμής: τουρισμός, πρωτογενής παραγωγή - μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, έρευνα-τεχνολογία, ενέργεια, διαμετακομιστικό εμπόριο-μεταφορές, βιομηχανία μετάλλων- δομικών υλικών, βιομηχανία φαρμάκων, εμπορεύσιμες υπηρεσίες και ναυτιλία.