Τράπεζες: Γιατί οι ξένοι «σκουπίζουν» τις ΑΜΚ

Μέσα σε λιγότερο από δύο μήνες οι τέσσερις μεγάλες ελληνικές τράπεζες άντλησαν ή σκοπεύουν να αντλήσουν από τις αγορές κεφάλαια ύψους 8,3 δισ. ευρώ, με τους ξένους να «σκουπίζουν» την προσφορά, βάζοντας στις αυξήσεις κεφαλαίου περίπου 7,8 δισ. ευρώ.

Τα νούμερα είναι κάτι παραπάνω από εντυπωσιακά και αποτυπώνουν αφενός την υψηλή ρευστότητα και διάθεση ανάληψης ρίσκου που επικρατεί παγκοσμίως, αφετέρου την αλλαγή σελίδας για την ελληνική οικονομία και τις τράπεζες, στην οποία ποντάρουν οι επενδυτές.

Alpha και Πειραιώς άντλησαν, ήδη, από ξένους 1,2 δισ. και 1,52 δισ. ευρώ αντίστοιχα. Η Eurobank ολοκλήρωσε την συνδυασμένη προσφορά τίτλων, αντλώντας από ξένους επενδυτές (ομάδα βασικών επενδυτών και ειδικούς επενδυτές) 2,57 δισ. Την σκυτάλη ετοιμάζεται να λάβει στις 7 Μαίου η Εθνική η οποία επιδιώκει να συγκεντρώσει από ξένα, θεσμικά κυρίως χαρτοφυλάκια, κεφάλαια 2,5 δισ. ευρώ.

Αν στα παραπάνω προστεθούν οι εκδόσεις ομολόγων 1,25 δισ. ευρώ από Εθνική και Πειραιώς και η επικείμενη έκδοση της Alpha Bank γίνεται αντιληπτό ότι το κλίμα στο εξωτερικό για τις ελληνικές τράπεζες είναι κάτι παραπάνω από ευνοϊκό.

Χαρακτηριστικό της υψηλής ζήτησης είναι ότι παρά την κρίση στην Ουκρανία και το ορόσημο των Ευρωεκλογών, οι προμήθειες που πήραν οι ξένες επενδυτικές τράπεζες για να αναλάβουν τις αναδοχές μειώθηκαν μέσα σε ένα μήνα από 3,75% σε 3% (σ.σ Εθνική), ενώ πτωτική ήταν και η πορεία στις εκδόσεις ομολόγων.

Οι ξένοι «σκουπίζουν» την προσφορά μετοχών των ελληνικών τραπεζών γιατί ποντάρουν, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, ότι δεν θα χρειασθούν νέα κεφάλαια για την επόμενη τριετία και τα προ προβλέψεων κέρδη τους θα συνεχίσουν να ενισχύονται, υπερκαλύπτοντας από το 2015 τις προβλέψεις.

Ακόμη και στην περίπτωση της Eurobank που δεν είναι απίθανο να χρειασθεί νέα κεφάλαια για την εξόφληση των προνομιούχων μετοχών, ο κίνδυνος έχει ενσωματωθεί για τους νέους επενδυτές στην χαμηλή τιμή διάθεσης.

Που αγόρασε το φρέσκο χρήμα τις τράπεζες

H Eurobank παρείχε τη δυνατότητα στους ξένους επενδυτές να αγοράσουν μετοχές σε discount της τάξης του 22% σε σχέση με την καθαρή ενσώματη αξία της στις 31/12/2013 και σε τιμή που αντιστοιχεί, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg, σε 6 φορές τα εκτιμώμενα κέρδη του 2016, επίπεδα στα οποία διαπραγματεύονται σήμερα μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες.

Με αντίστοιχο πολλαπλασιαστή με αυτό της Eurobank αναμένεται να βγει στις αγορές και η Εθνική, ενώ Alpha και Πειραιώς διαπραγματεύονται ήδη σε αποτίμηση που αντιστοιχεί σε 11 φορές τα εκτιμώμενα κέρδη του 2016.

Το πάρτυ δεν τελείωσε ακόμη… 

Σύμφωνα με στέλεχος ξένου επενδυτικού οργανισμού, που διατηρεί θέσεις στις τράπεζες, το πάρτυ δεν τέλειωσε ακόμη αν οι προβλέψεις κυβέρνησης και Κομισιόν για την οικονομία επιβεβαιωθούν (άνοδος ΑΕΠ κατά 0,6% φέτος, 2,9% το 2015 και 3,7% το 2016).

Με βάση το παραπάνω σενάριο οι διοικήσεις των τραπεζών εκτιμούν ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα κορυφωθούν εντός της φετινής χρονιάς ή το αργότερο στις αρχές του 2015 και αυτό σε συνδυασμό με την οριστική αποφυγή του Grexit δημιουργεί τις προϋποθέσεις για αποδόσεις κεφαλαίου της τάξης του 12% με 15% ετησίως.

Μετά την ανακεφαλαιοποίησή τους Alpha, Πειραιώς, Eurobank και Εθνική θα διαθέτουν καθαρή ενσώματη αξία (tangible book value) σε αθροιστική βάση 29,6 δισ. ευρώ, που αποτελούν ιστορικά υψηλά επίπεδα.

Ταυτόχρονα, η άσκηση προσομοίωσης υιοθέτησε πολύ αυστηρά φίλτρα ως προς την εκτιμώμενη κερδοφορία των τραπεζών, θέτοντας τόσο χαμηλά τη βάση, ώστε να δημιουργείται σύμφωνα με αναλυτές «μαξιλάρι» ασφαλείας.

Συγκεκριμένα, προσμετρήθηκαν για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες προ προβλέψεων κέρδη ως το τέλος του 2016 μόλις 10,26 δισ. ευρώ. Κατά μέσο όρο δηλαδή προ προβλέψεων κέρδη ετησίως μόλις 730 εκατ. ευρώ ανά τράπεζα.

Πρόκειται για νούμερο πολύ χαμηλό με βάση τη σημερινή τάση.

Σύμφωνα με αναλυτές οι τέσσερις συστημικές τράπεζες αναμένεται να εμφανίσουν φέτος προ προβλέψεων κέρδη της τάξης των 4,5 με 4,7 δισ. ευρώ σε αθροιστική βάση. Η σχέση αποτίμησης προς τα προ προβλέψεων κέρδη διαμορφώνεται με βάση τις παραπάνω εκτιμήσεις κοντά στις 4 φορές για Eurobank και Εθνική και στο 9 για Alpha και Πειραιώς.

Ωστόσο οι αναλυτές εκτιμούν ότι ως το 2016 η προ προβλέψεων κερδοφορία των τεσσάρων τραπεζών θα φθάσει στα 6,7 δισ. ευρώ, όσα δηλαδή έβγαζαν οι 18 τράπεζες το 2008, στην κορύφωση της φούσκας για την ελληνική οικονομία και το τραπεζικό σύστημα!

Υπό τις παραπάνω εκτιμήσεις η σχέση τρέχουσας κεφαλαιοποίησης με προ προβλέψεων κέρδη διαμορφώνεται, σύμφωνα με στέλεχος hedge fund, στο 3 για Εθνική και Eurobank και στο 6 για Alpha, Πειραιώς.

Κλειδί η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων

Για να βγει το στοίχημα των ελληνικών τραπεζών θα πρέπει αφενός η ανάκαμψη της οικονομίας να είναι διατηρήσιμη και να ενισχυθεί τα επόμενα χρόνια αφετέρου οι τράπεζες να αξιοποιήσουν την κεφαλαιακή τους υπερεπάρκεια προχωρώντας σε ενεργητική διαχείριση δανείων.

Η δραστική μείωση του κινδύνου εξόδου της χώρας από τη Ζώνη του Ευρώ, κλειδώνει ένα καλό καθαρό επιτοκιακό περιθώριο για να βγουν όμως αποδόσεις κεφαλαίου (RoE) από τις τράπεζες της τάξης του 12% με 15% θα πρέπει να υπάρξει μείωση και των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που θα επιτρέψει και μερική ανάκτηση προβλέψεων, όπως επισήμανε σε έκθεσή της πρόσφατα η BofA.

Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με βάση τις συντηρητικές παραδοχές του πρόσφατου stress test εξασφαλίζει τα απαραίτητα κεφάλαια για ενεργητική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ενώ η αύξηση του ποσοστού των ιδιωτών προσφέρει ένα πρόσθετο κίνητρο στις διοικήσεις των τραπεζών να αναλάβουν δράση.

Τρόικα και DG Comp έχουν θέσει ως προτεραιότητα αλλαγές που να διευκολύνουν την αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων (προπτωχευτική διαδικασία και πτωχευτικό δίκαιο, ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης, μείωση της τιμής εκκίνησης για πλειστηριασμούς κάτω της αντικειμενικής τιμής) αλλά προς το παρόν οι εξελίξεις καθυστερούν.

Και η καθυστέρηση στην αναδιάρθρωση δανείων και επιχειρήσεων αποτελεί μαζί με την πολιτική αστάθεια τους μεγαλύτερους κινδύνους για την οικονομία και την αγορά.