Economist: Στήνεται νέο πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα

Οι πιθανότητες ανάκαμψης της Ελλάδας, μετά από έξι χρόνια μιζέριας, βελτιώνονται. Η πρώτη έκδοση ομολόγων της μετά από τέσσερα χρόνια, που θεωρείται τεστ εμπιστοσύνης, απέφερε πολύ καλύτερα αποτελέσματα από το αναμενόμενο. Οι τουρίστες συνέρρευσαν στη χώρα για το Πάσχα, ενώ οι ξενοδόχοι προβλέπουν ρεκόρ 19 εκατ. επισκεπτών φέτος. Ένα τουριστικό project στην Κρήτη, που είχε μπλοκαριστεί για πολύ καιρό, φαίνεται έτοιμο να αρχίσει, αυξάνοντας τις ελπίδες ότι μπορεί να εισρεύσουν ξένες επενδύσεις και σε άλλους τομείς, όπως η ηλεκτρική ενέργεια και τα λιμάνια. Η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, πολύ συχνά ένας από τους μεγαλύτερους επικριτές της Ελλάδας, μίλησε ενθαρρυντικά σε νέους Έλληνες επιχειρηματίες κατά τη διάρκεια της σύντομης επίσκεψής της στην Αθήνα στις 11 Απριλίου.

Ωστόσο, η νέα αισιοδοξία δεν φαίνεται να φτάνει στους περισσότερους ψηφοφόρους. Η ανεργία υποχώρησε λίγο τον Ιανουάριο, αλλά διαμορφώθηκε στο 26,7%. Το δίχτυ κοινωνικής προστασίας έχει αποδυναμωθεί τόσο πολύ που μόνον ένας στους δέκα ανέργους παίρνει κάποιο επίδομα. Οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα διαμαρτύρονται ότι πληρώνονται με πολύμηνες καθυστερήσεις. Υπολογίζεται πως το 35% των Ελλήνων ζει πλέον στη φτώχεια, σύμφωνα με κοινωνικούς λειτουργούς και φιλανθρωπικές οργανώσεις.

Έτσι, δεν είναι απορίας άξιον που το πελατειακό πολιτικό σύστημα της Ελλάδας έχει γίνει κουρέλι. Κάποτε ήταν ευθύνη του πολιτικού να βρει δουλειά στο Δημόσιο για τον εκλογέα του. Φιλόδοξοι βουλευτές διεύρυναν την «πατρωνία» τους και στον ιδιωτικό τομέα. «Η αίτησή μου για μια θέση βοηθού manager σε σούπερ μάρκετ έγινε δεκτή λόγω προσόντων, όμως δεν εγκρίθηκε από τον τοπικό βουλευτή - ήθελε κάποιον άλλον», λέει ο Σίμος, 28χρονος απόφοιτος οικονομικής σχολής που σήμερα εργάζεται στη Γερμανία.

Εξοργισμένοι ψηφοφόροι κάποτε φώναζαν «κλέφτες, προδότες» έξω από τη Βουλή την ώρα που οι βουλευτές περνούσαν μια σειρά μη δημοφιλών μεταρρυθμίσεων που είχαν απαιτήσει οι πιστωτές της Ελλάδας. Η κεντροδεξιά Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, εταίροι σε έναν συνασπισμό με πλειοψηφία μόλις δύο εδρών στη Βουλή, κατηγορούνται πλέον ευρέως για την κατάρρευση του πελατειακού συστήματος που έχτισαν κατά τη διάρκεια των 30 ετών που εναλλάσσονταν στην εξουσία.

Ορισμένοι ψηφοφόροι έχουν στραφεί σε «αντισυστημικά» ακραία κόμματα που τάσσονται υπέρ ακραίων λύσεων για τα προβλήματα της Ελλάδας. Στις ευρωεκλογές του επόμενου μήνα, που πραγματοποιούνται ταυτόχρονα με τις δημοτικές εκλογές, δύο νέα μετριοπαθή κεντροαριστερά κόμματα, η Ελιά, της οποίας ηγούνται ακαδημαϊκοί και πρώην υπουργοί, και Το Ποτάμι, του οποίου ηγείται ο δημοσιογράφος Σταύρος Θεοδωράκης, προσπαθούν να καλύψουν το κενό που άνοιξε η πτώση του ΠΑΣΟΚ.

Πολλοί από την αριστερά στηρίζουν πλέον τον ΣΥΡΙΖΑ, το ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα του οποίου ηγείται ο Αλέξης Τσίπρας, ένας φλογερός 39χρονος που τρομάζει τους επιχειρηματίες της Ελλάδας καθώς μιλά για επιβολή φόρου πλούτου και για στάση πληρωμών. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο ηγέτης του ΠΑΣΟΚ (και υπουργός Εξωτερικών), αγωνίζεται να αντικρούσει τις προσπάθειες του Γιώργου Παπανδρέου, πρώην πρωθυπουργού, να αναλάβει ξανά την εξουσία στο κόμμα που ίδρυσε ο πατέρας του Ανδρέας, ο πρώτος σοσιαλιστής πρωθυπουργός της Ελλάδας. Ο κ. Βενιζέλος στηρίζει την Ελιά, όμως ο κ. Παπανδρέου αρνείται να κάνει το ίδιο, δημιουργώντας έτσι εικασίες ότι επιχειρεί πολιτική επάνοδο για να αποτρέψει την εξαφάνιση του δυναστικού κόμματός του.

Η Ν.Δ. έχει αποδειχθεί το κόμμα με τις μεγαλύτερες αντοχές, καθώς επιβίωσε από αρκετές αλλαγές στην ηγεσία του. Ωστόσο οι ψηφοφόροι του δίνουν μεγάλη στήριξη στο νεοναζιστικο κόμμα της Χρυσής Αυγής, ένα ομοφοβικό, αντιμεταναστευτικό κόμμα οι 18 βουλευτές του οποίου κατηγορούνται για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης. Σε μια ντροπιαστική στιγμή για τον Αντώνη Σαμαρά, τον πρωθυπουργό της Ελλάδας και αρχηγό της Ν.Δ., βίντεο που διέρρευσε έδειξε τον γενικό γραμματέα Τάκη Μπαλτάκο να λέει στον εκπρόσωπο της Χρυσής Αυγής, Ηλία Κασιδιάρη, ότι ο εισαγγελέας δεν είχε κανένα στοιχείο εναντίον του. ο κ. Μπαλτάκος παραιτήθηκε και το περιστατικό είχε μικρή επίπτωση δημοσκοπικά στη Ν.Δ. Ο κ. Σαμαράς προηγείται κατά πολύ έναντι του κ. Τσίπρα ως «καταλληλότερος πρωθυπουργός».

Οι δημοσκοπήσεις, ωστόσο, δίνουν οριακό προβάδισμα στο ΣΥΡΙΖΑ έναντι της Ν.Δ., και τα δύο κόμματα συγκεντρώνουν διαρκώς γύρω στο 18-20%. Το ΠΑΣΟΚ έχει βουλιάξει γύρω στο 3,5% και θα μπορούσε να μην εξασφαλίσει καμία θέση στο ευρωκοινοβούλιο. Περισσότερο από τρία τέταρτα των Ελλήνων ψηφοφόρων θα ήθελαν ο κ. Παπανδρέου να αποσυρθεί από την πολιτική. Η Χρυσή Αυγή έχει υποχωρήσει στο 8% περίπου από το 11%, όμως θα μπορούσε να ανακάμψει με μία ψήφο συμπόνιας εάν ο κ. Κασιδιάρης, ο οποίος κατεβαίνει ως υποψήφιος της Χρυσής Αυγής για δήμαρχος της Αθήνας, συλληφθεί πριν από τις εκλογές της 25ης Μαΐου.

Η Ελιά συγκεντρώνει γύρω στο 5%, όμως θεωρείται από πολλούς ανιαρή και ξεπερασμένη ανασύσταση του ΠΑΣΟΚ. Όμως Το Ποτάμι έχει μαζέψει ψηφοφόρους με ιλιγγιώδη ταχύτητα, φθάνοντας στην τρίτη θέση με ποσοστό 11-15%, μέσα σε τρεις εβδομάδες από τη σύστασή του. Ο 50χρονος κ. Θεοδωράκης, φορώντας t-shirt και αθλητικά παπούτσια και κουβαλώντας το σακίδιό του (που είναι σήμα κατατεθέν του), περιοδεύει στη χώρα κάνοντας χαμηλών τόνων ομιλίες για την πάταξη της φοροδιαφυγής, την προώθηση της αξιοκρατίας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας για τους νέους Έλληνες. Αυτές είναι καθησυχαστικές φωνές για τους ψηφοφόρους που έχουν απαυδήσει με τους παραδοσιακούς πολιτικούς.

Ορισμένοι αναλυτές ισχυρίζονται ότι Το Ποτάμι στηρίζεται από ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα που είναι αποφασισμένα να σταματήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ και, ίσως, αναγκάσουν τον κ. Σαμαρά να κηρύξει πρόωρες εκλογές αργότερα φέτος. Ο κ. Θεοδωράκης επιμένει πως το κόμμα του χρηματοδοτείται από μικρές συνεισφορές. Ερωτηθείς από βουλευτή του ΠΑΣΟΚ για τα οικονομικά του, απάντησε πως «πρέπει να έχεις πολύ θράσος για να θέτεις ερωτήματα για τη χαμηλού κόστους προεκλογική καμπάνια του Ποταμιού, όταν το κόμμα σου έχει φεσώσει τον ελληνικό λαό με 140 εκατομμύρια». Αναφερόταν στα απλήρωτα δάνεια του ΠΑΣΟΚ επί αρχηγίας Γ. Παπανδρέου.

Το πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας αλλάζει - ίσως προς το καλύτερο.