Οι start ups θέλουν καλό οικοσύστημα για να πετύχουν

Στο Βερολίνο ιδρύεται μία νέα start up κάθε 15 ώρες, στη Silicon Valley της Καλιφόρνιας επενδύονται δισ. δολάρια κάθε χρόνο σε start ups, στην επαρχία Wuhan της Κίνας 100 εταιρίες από τον δείκτη Fortune 500 έχουν ήδη επενδύσει σε νεοφυείς προσπάθειες. Το Ισραήλ αναγνωρίζεται πλέον ως start up nation παγκοσμίως.

Αυτές τις εντυπωσιακές επιδόσεις από την οικουμενική τάση δημιουργίας start up επιχειρήσεων μετέφεραν στην Αθήνα ομιλητές -επιχειρηματίες ή θεσμικοί φορείς εμπλεκόμενοι με τον ευρύτερο χώρο της νεοφυούς επιχειρηματικότητας- κατά τη διάρκεια του Πανοράματος Επιχειρηματικότητας και Σταδιοδρομίας που διεξήχθη το τριήμερο 28-30 Μαρτίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Κοινή επισήμανση όλων των συμμετεχόντων στην ειδική θεματική του συνεδρίου ήταν πως οι νεοφυείς επιχειρήσεις που τελικώς επιτυγχάνουν χρειάζονται πάνω από όλα ένα καλά οργανωμένο περιβάλλον, ένα οικοσύστημα προώθησης. Σε αυτόν τον άξονα εξάλλου επικεντρώθηκαν και οι παρουσιάσεις, οι οποίες μετέφεραν τις πρακτικές που ακολουθούνται σε διάφορα σημεία του πλανήτη με σκοπό τη δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων για την άνθηση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας, που αποδεικνύεται ότι παράγει διαρκώς περισσότερες θέσεις εργασίας σε σχέση με την «παλιά οικονομία». Αναγνώρισαν δε ότι τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται σημαντική κινητικότητα στην Ελλάδα όσον αφορά τη νεοφυή επιχειρηματικότητα.

Σύμφωνα με τους ομιλητές, οι βασικές προϋποθέσεις δημιουργίας ενός παραγωγικού οικοσυστήματος είναι η σύνδεση της εκπαίδευσης με την επιχειρηματικότητα, η ύπαρξη ενός ευέλικτου θεσμικού πλαισίου δραστηριότητας (με ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς και μειωμένη γραφειοκρατία), η χρηματοδοτική υποστήριξη (από το κράτος αλλά και από επενδυτές) και επίσης μια ανοιχτή κουλτούρα που να επιτρέπει την άσκηση της επιχειρηματικότητας.

H κ. Meirav Har Noy επικεφαλής μια πετυχημένης θερμοκοιτίδας μετέφερε την εμπειρία από το οικοσύστημα που μεθοδικά δημιουργείται εδώ και 30 χρόνια στο Ισραήλ, το οποίο φθάνει σήμερα να θεωρείται το δεύτερο σημαντικότερο στον πλανήτη μετά από εκείνο της Silicon Valley. Ανάφερε πως κατ' αρχάς υπήρξε η βούληση από την πολιτεία να δοθούν κίνητρα ανάπτυξης της καινοτομίας, αλλάζοντας πολύ γρήγορα (μέσα σε 1 μήνα) κάθε νομοθεσία που μπορεί να αποδεικνυόταν αντιπαραγωγική, ενώ καλλιεργήθηκε σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια (αλλά και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση) η επιχειρηματική κουλτούρα.

Επιπλέον το κράτος διαθέτει υψηλά κεφάλαια για την αρχική χρηματοδότηση νεοφυών επιχειρήσεων. Σήμερα στο Ισραήλ λειτουργούν 24 θερμοκοιτίδες, ενώ το κράτος το 2013 επένδυσε περίπου 3,5 δισ. δολάρια σε νεοφυείς επιχειρήσεις. Επιπλέον, το 2013 προσελκύστηκαν 2,3 δισ. δολάρια από ιδιωτικά κεφάλαια (εκ των οποίων το 76% προερχόταν από το εξωτερικό), ενώ την ίδια χρονιά τα ποσά για εξαγορές, συγχωνεύσεις και δημόσιες εγγραφές νεοφυών επιχειρήσεων ανήλθαν σε 7,6 δισ. δολάρια.

Στο αμερικανικό παράδειγμα της Silicon Valley επικεντρώθηκε ο κ. Θανάσης Καλέκος, μέλος του Odyssey Venture Partners, υπογραμμίζοντας ότι η συνταγή επιτυχίας του συγκεκριμένου οικοσυστήματος βασίστηκε στην καινοτομία (ενεργός ρόλος των πανεπιστημίων, spin off εταιρίες κ.ά.), στην ανεπτυγμένη κουλτούρα επιχειρηματικότητας και στην ευχερή χρηματοδότηση που λαμβάνουν νεοφυείς επιχειρήσεις στις ΗΠΑ όπου η επενδυτική συμπεριφορά είναι λιγότερο συντηρητική αλλά και εκπαιδευμένη να βλέπει ευκαιρίες σε εταιρίες που μπορούν να γίνουν μεγάλες. Σημείωσε ότι το μοντέλο θα μπορούσε να αντιγραφεί στην Ελλάδα, εφόσον η καινοτομία είναι έννοια υπερτοπική, ενώ με τις κατάλληλες κινήσεις θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν επενδυτικά κεφάλαια από το εξωτερικό.

Ο κ. Καλός πρώην ερευνητής και νυν επιχειρηματίας μέσω των start ups Metamaterial και Mediwise αναφέρθηκε στις συνθήκες του εκκολαπτόμενου οικοσυστήματος στον Καναδά αλλά και στην εμπειρία από την Κίνα όπου το οικοσύστημα άρχισε να δημιουργείται μόλις το 2007. Ανέφερε ότι ειδικά στην Κίνα πέρα από κρατική υποστήριξη κατά την αρχική χρηματοδότηση (seed funding) προσφέρονται σημαντικά φορολογικά κίνητρα έως και φορολογική ασυλία για 2 χρόνια, ενώ στον τομέα της γραφειοκρατίας έχει επιτευχθεί σημαντική απλούστευση διαδικασιών.

Τέλος, εκπρόσωποι της γερμανικής σκηνής των start ups παρουσίασαν το μοντέλο του Βερολίνου, τόπου όπου αναπτύσσεται ραγδαία ένα δυναμικό οικοσύστημα, παρά το γεγονός ότι η τάση των νεοφυών επιχειρήσεων είναι υπόθεση λίγων χρόνων. Σήμερα, η δυναμική του Βερολίνου ως ευρωπαϊκής πρωτεύουσας των start ups διαφημίζεται ακόμη και στο Διεθνές Αεροδρόμιο της πόλης, ενώ έχει δημιουργηθεί ένα δυναμικό λόμπι που επιχειρεί να διαμορφώσει την κρατική πολιτική.

Οι Γερμανοί ομιλητές ανέφεραν ότι υπάρχει σημαντική ενεργοποίηση των κρατικών Venture Capitals, προσθέτοντας ότι το 2013 η χρηματοδότηση στο Βερολίνο ανήλθε σε 133 εκατ. ευρώ από 34 εκατ. το 2009. Εκτίμησαν ότι ακόμη δεν έχει δημιουργηθεί επενδυτικό ρεύμα από ιδιωτικά κεφάλαια, αποδίδοντάς το στη ρηχή ακόμη αγορά αλλά και στην έλλειψη διάθεσης ανάληψης ρίσκου από business angels. Υπογράμμισαν ωστόσο ότι υπάρχει μεγάλη κινητικότητα, νέες πρωτοβουλίες, σημαντική δημοσιότητα και σταδιακή εδραίωση της νέας επιχειρηματικότητας τουλάχιστον στο Βερολίνο, ενώ σταδιακά στο παιχνίδι μπαίνουν και τα μεγάλα πανεπιστήμια της χώρας.