Τι συμβαίνει με τα μη συνταγογραφούμενα

Ήταν 17 Νοέμβρη 2013 όταν έγινε το... τρομοκρατικό χτύπημα στον κλάδο των φαρμακοποιών. Τη συγκεκριμένη μέρα διέρρευσε το πόρισμα του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για την απελευθέρωση διαφόρων τομέων της αγοράς.

Μεταξύ αυτών περιλαμβανόταν και εκείνος των μη υποχρεωτικώς συνταγογραφούμενων φαρμάκων (ΜΥΣΥΦΑ).
Οι εμπειρογνώμονες του Οργανισμού πρότειναν -μεταξύ άλλων- την απελευθέρωση των τιμών τους (σήμερα είναι διατιμημένα) και των σημείων διάθεσής τους (σήμερα πωλούνται μόνο από τα φαρμακεία).

Από τότε, τονίζει ρεπορτάζ του iatronet.gr, τα ΜΥΣΥΦΑ μπήκαν για τα καλά στην καθημερινότητα των ΜΜΕ.
Προκάλεσαν ακόμη και τριγμούς στην κυβέρνηση, καθώς οι υπουργοί Ανάπτυξης και Υγείας Κ. Χατζηδάκης και Α. Γεωργιάδης εμφανίζονταν να εκφράζουν εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις...

Τι συνέβη στην πραγματικότητα;

Οι παίκτες

Γύρω από το... τραπέζι των ΜΥΣΥΦΑ κάθονται τέσσερις «παίκτες»: ο υπουργός Ανάπτυξης, ως υπεύθυνος για τα θέματα της αγοράς, ο υπουργός Υγείας, ως υπεύθυνος για τα θέματα της δημόσιας υγείας, οι 12.000 φαρμακοποιοί όλης της χώρας, οι οποίοι διαθέτουν σήμερα μονοπωλιακά τα εν λόγω σκευάσματα, κι οι ιδιοκτήτες μεγάλων αλυσίδων λιανικής πώλησης, όπως τα σούπερ μάρκετ.

Το διακύβευμα

Πάνω στο τραπέζι βρίσκεται το... διακύβευμα: 372 εκατ. ευρώ, τα οποία αποτελούν τον ετήσιο τζίρο των ΜΥΣΥΦΑ. Από αυτά, το 67,3% καταλήγει στις εταιρείες που τα παράγουν. Το 23,5% πηγαίνει στους φαρμακοποιούς, το 4,9% στις φαρμακαποθήκες και το 4,37% στο κράτος (ΦΠΑ).

Οι κινήσεις

Από τον περασμένο Νοέμβριο, όπου δημοσιοποιήθηκε η έκθεση του ΟΟΣΑ, όλοι οι παίκτες άρχισαν να κάνουν τις κινήσεις τους: Ο υπουργός Ανάπτυξης έσυρε τον χορό, λέγοντας ότι θα προχωρήσει σε απελευθέρωση της αγοράς. Στόχος του είναι να μειωθούν οι τιμές -μέσω του ανταγωνισμού- καθώς σήμερα τα ΜΥΣΥΦΑ πωλούνται στην Ελλάδα κατά 27,6% ακριβότερα από ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Ο υπουργός Υγείας εμφανίστηκε να στηρίζει τους φαρμακοποιούς (στην παρούσα φάση, τουλάχιστον). Το κύριο επιχείρημά του ήταν ότι ο κλάδος έχει υποστεί διαδοχικές μειώσεις στα ποσοστά κέρδους και ένα νέο πλήγμα θα οδηγήσει σε κλείσιμο χιλιάδων φαρμακείων.

Οι φαρμακοποιοί αιφνιδιάστηκαν πλήρως και άρχισαν να αντιδρούν σπασμωδικά. Μόνο τις τελευταίες εβδομάδες διαμόρφωσαν μία συγκροτημένη απάντηση, η οποία φαίνεται ότι τους οδηγεί σε αξιοπρεπή ήττα (απελευθέρωση τιμής, αλλά με τα ΜΥΣΥΦΑ στα φαρμακεία). Έκαναν και πολιτικό «lobbying», καθώς οι μεγαλύτεροι σύλλογοι είναι προσκείμενοι στη Ν.Δ.

Την ίδια ώρα, ιδιοκτήτες μεγάλων αλυσίδων καταστημάτων λιανικής πιέζουν να πάρουν μερίδιο της πίτας.
Ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου (ΠΦΣ) Κυριάκος Θεοδοσιάδης προσπάθησε να τους φωτογραφήσει, κάνοντας λόγο για σούπερ μάρκετ και παιχνιδάδικα...

Δικηγόρος του διαβόλου

Για να καταλάβουμε τι γίνεται στο παρασκήνιο, αλλά και για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε όσα συμβαίνουν στο προσκήνιο, σκηνοθετούμε έναν φανταστικό διάλογο.

Κάνουμε την παραδοχή ότι η λειτουργία των νόμων της αγοράς (προσφορά - ζήτηση) μπορεί να οδηγήσει τις τιμές των ΜΥΣΥΦΑ προς τα κάτω, εάν λειτουργεί ο ανταγωνισμός.

Ερώτημα 1ο: Λειτουργεί ο ανταγωνισμός στην Ελλάδα;

Απάντηση υπουργείου Ανάπτυξης: Με τα γάλατα της πρώτης βρεφικής ηλικίας λειτούργησε. Όταν έφυγαν από τα φαρμακεία και πήγαν στα σούπερ μάρκετ, η τιμή τους μειώθηκε 20%.

Αντίλογος: Ναι, μειώθηκε αρχικά, αλλά σήμερα η τιμή τους είναι ίδια σε φαρμακεία και σούπερ μάρκετ (στοιχεία φαρμακοποιών).

Ερώτημα 2ο: Τι έχουμε να χάσουμε εάν μπουν κι άλλοι παίκτες στην αγορά; Το πολύ-πολύ να μειωθούν οι τιμές τους, έστω και λίγο.

Απάντηση: Εάν τα στοιχεία σου δείχνουν ότι τα ΜΥΣΥΦΑ είναι 27,6% πιο ακριβά στην Ελλάδα, γιατί δεν μειώνεις την τιμή τους; Πρόκειται, εξάλλου, για διατιμημένο είδος. Μπορείς να τη μειώσεις και 40% ή 50% και να τη φτάσεις στα κατώτερα επίπεδα διεθνώς...

Αντίλογος 1: Ναι, αλλά η Ελλάδα είναι μία από τις πέντε εναπομείνασες χώρες στην Ευρώπη που κρατούν τα ΜΥΣΥΦΑ διατιμημένα.

Αντίλογος 2: Οι φαρμακοποιοί εμφανίζουν συγκριτικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία τα ΜΥΣΥΦΑ είναι τρεις έως πέντε φορές πιο ακριβά σε ευρωπαϊκές χώρες, όπου δεν ισχύουν περιορισμοί τιμής και διάθεσης.

Ερώτημα 3ο: Τι ενοχλεί να αυξηθούν τα σημεία διάθεσης; Θα εξυπηρετείται καλύτερα ο πολίτης.

Απάντηση: Αυτό ισχύει απόλυτα.

Αντίλογος 1: Ναι, αλλά η Ελλάδα έχει αναλογικά τα περισσότερα φαρμακεία στην Ευρώπη, ίσως και στον κόσμο. Δεν αρκούν 12.000 σημεία πώλησης;

Αντίλογος 2: Δεν μπορούν να μπουν τα φάρμακα σε καθεστώς εμπορικού ανταγωνισμού. Δεν μπορούν, δηλαδή, να διαφημίζονται ή να προωθούνται εμπορικά (προσφορές) προκειμένου να αυξηθεί ο όγκος των πωλήσεων. Εάν ήταν τηλεοράσεις ή απορρυπαντικά, δεν θα ενοχλούσε σε τίποτε (ίσως τους οικολόγους).

Τα φάρμακα, όμως; Την ώρα που οι Έλληνες κατηγορούμαστε για πολυφαρμακία, θα διευκολυνθεί ακόμη περισσότερο η πρόσβασή μας σε αυτά;