Την άποψη ότι είναι η κατάλληλη στιγμή να αναληφθούν δυναμικές δράσεις όπως η ενίσχυση του ιδιωτικού χαρακτήρα των τραπεζών και η θεσμοθέτηση λύσεων και εργαλείων που να υποβοηθούν την αναδιάρθρωση επιχειρήσεων διατύπωσε ο πρόεδρος της Πειραιώς Μιχάλης Σάλλας
Μιλώντας σε ημερίδα του ΣΕΒ με θέμα τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων ο πρόεδρος της Πειραιώς ανέπτυξε έξι προτάσεις- δράσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επανεκκίνηση της οικονομίας.
Η πρώτη εξ αυτών είναι η έγκαιρη αξιοποίηση του υψηλού ενδιαφέροντος ξένων επενδυτών για την είσοδό τους στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών. « Δεν εννοώ την απλή συμμετοχή τους μέσω του Χρηματιστηρίου, που μπορεί να είναι συγκυριακού χαρακτήρα, αλλά κεφάλαια μονιμότερου χαρακτήρα που επιθυμούν να συμμετάσχουν στα κεφάλαια των τραπεζών και να αναλάβουν επιχειρηματικούς κινδύνους» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Σάλλας στην πρώτη επίσημη αντίδραση τραπεζίτη μετά τη μετάθεση της κατάθεσης του σχεδίου νόμου για την ανακεφαλαιοποίηση- ιδιωτικοποίηση τραπεζών που ελέγχονται από το Τ.Χ.Σ
Αν το παραπάνω ενδιαφέρον των ξένων αξιοποιηθεί εγκαίρως, πέρα από το άμεσο οικονομικό όφελος θα έχει πολύ ευρύτερες θετικές συνέπειες, γιατί θα πείσει Έλληνες και ξένους, επενδυτές ή καταθέτες, για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
Ταυτόχρονα, θα επιταχύνει τις διεργασίες αναβάθμισης του τραπεζικού συστήματος και εξασφάλισης ευκολότερου και φθηνότερου funding προς όφελος όλης της οικονομίας.
Εναλλακτική αγορά για ομόλογα μικρομεσαίων επιχειρήσεων
Ο πρόεδρος της Πειραιώς υπογράμμισε ότι, το μοντέλο της τυφλής χρηματοδότησης μόνο με τη δικαιολογία της διατήρησης στη ζωή μιας μη ανταγωνιστικής επιχείρησης έχει τελειώσει και αναφέρθηκε στις εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης όπως τα εταιρικά ομόλογα.
Πρότεινε δε να αναζητηθούν νέα εργαλεία για τη διευκόλυνση της μακροχρόνιας χρηματοδότησης μεσαίων κυρίως επιχειρήσεων με φθηνότερους όρους ρίχνοντας στο τραπέζι την ιδέα δημιουργία Εναλλακτικής Αγοράς Σταθερού Εισοδήματος, όπως αυτή που δημιουργήθηκε πρόσφατα στην Ισπανία.
Στην αγορά αυτή η οποία είναι ανεπίσημη (unofficial) και, συνεπώς, οι απαιτήσεις εισόδου είναι πιο ευέλικτες και οι διαδικασίες ταχύτερες, διαπραγματεύονται εταιρικά ομόλογα μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες παρουσιάζουν καλές προοπτικές ανάπτυξης και ανάλογη διαβάθμιση της πιστοληπτικής τους ικανότητας
Τρεις προτάσεις για αναδιάρθρωση επιχειρήσεων
Στο ίδιο μήκος κύματος με το διοικητή της ΤτΕ κ. Προβόπουλο ο πρόεδρος της Πειραιώς επισήμανε ότι χρειάζεται επειγόντως να ληφθούν ριζικά μέτρα εξυγίανσης των υπερδανεισμένων επιχειρήσεων, ώστε να διασωθεί ένα μεγάλο μέρος του παραγωγικού δυναμικού της χώρας.
Αναφέρθηκε δε σε συγκεκριμένους κλάδους όπως η ακτοπλοΐα, η κλωστοϋφαντουργία, οι ιχθυοκαλλιέργειες σημειώνοντας ότι χρειάζονται επειγόντως αναδιάρθρωση και οι επιχειρήσεις διοικητική, διαχειριστική ή επιχειρησιακή ανασυγκρότηση και, ασφαλώς, φρέσκα κεφάλαια.
Οι λύσεις σύμφωνα με τον κ. Σάλλα μπορούν να δοθούν μόνο μέσω τραπεζών και θα μπορούσαν να είναι η μετοχοποίηση μέρους του δανεισμού, η συγχώνευση ή εξαγορά μεταξύ εταιρειών του κλάδου που θα έδινε συνέργειες ικανές να αποκαταστήσουν τους δείκτες, η αναζήτηση άμεσης χρηματοδότησης από επενδυτικά σχήματα που εξειδικεύονται σε τέτοιου είδους συμμετοχές, κ.λ.π.
Επισήμανε όμως ότι το θεσμικό πλαίσιο δεν είναι επαρκές για να δοθούν λύσεις σε επιχειρήσεις που μπορούν και πρέπει να επιβιώσουν.
Ειδικότερα ο κ Σάλλας έριξε στο τραπέζι τις εξής λύσεις:
- Να θεσμοθετηθούν σύγχρονες διαδικασίες και μέθοδοι αναδιάρθρωσης/εξυγίανσης μεγάλων και μεσαίων κυρίως επιχειρήσεων με πρωτοβουλία των τραπεζών σε περίπτωση ληξιπρόθεσμων οφειλών μακράς περιόδου. Αν δοθεί η δυνατότητα στις τράπεζες, υπό προϋποθέσεις βέβαια, να προχωρούν σε αποκατάσταση ή και αναδιαρθρώσεις/εξυγιάνσεις αυτών των επιχειρήσεων μπορεί και οι επιχειρήσεις να αναζωογονηθούν, ώστε και να διασωθούν δραστηριότητες και θέσεις απασχόλησης, αλλά και οι τράπεζες να βελτιώσουν τους δείκτες τους και την ποιότητα του ενεργητικού τους.
- Να βελτιωθεί το φορολογικό καθεστώς που διέπει τη συγκέντρωση κεφαλαίου των επιχειρήσεων, όπως στην περίπτωση εξαγορών, συγχωνεύσεων, απόσχισης κλάδων κλπ, ώστε να γίνουν ιδιαίτερα ελκυστικές και να βοηθήσουν την ενεργητική διαχείριση επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν προβλήματα.
- Να θεσπισθεί ειδικό φορολογικό καθεστώς για εταιρείες χαρτοφυλακίου εισηγμένες σε οργανωμένες αγορές που χρηματοδοτούν μεσομακροπρόθεσμα ή εξυγιαίνουν με κεφάλαιά τους επιχειρήσεις.
Μια τέτοια ρύθμιση, που υπάρχει σε όλες τις σύγχρονες οικονομίες, θα διευκόλυνε την άντληση κεφαλαίων για άμεση χρηματοδότηση επιχειρήσεων που τους λείπει ρευστότητα και που θα πρέπει να προκύψει αυτή όχι μέσω νέου δανεισμού, αλλά από μετοχικό κεφάλαιο.
Η πρόταση για μείωση του χρέους
Στο σκέλος των δημοσιονομικών ο πρόεδρος της Πειραιώς επισήμανε ότι θα πρέπει να συνεχισθεί με συνέπεια η δημιουργία όλο και μεγαλύτερων πρωτογενών πλεονασμάτων, με σκοπό να καλύψουν σταδιακά το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, καθιστώντας το βιώσιμο.
Πρότεινε δε ως ρεαλιστικό σενάριο για να καταστεί το δημόσιο χρέος βιώσιμο τα εξής:
(ι) τη μείωση του επιτοκίου δανεισμού κατά 50% στο «κρατικό χρέος» (των €210 δις) καθώς και την εξασφάλιση σταθερών επιτοκίων μέχρι το 2020,
(ιι) τη μετακύληση των €17,5 δις (που αφορούν την ECB και άλλες κεντρικές τράπεζες) από τα €41 δις χρέους που λήγουν το 2014 και 2015 για τουλάχιστον 15 έτη, και
(ιιι) τη μεταφορά στον ESM (European Stability Mechanism) χρέους €25 δις, ποσό με το οποίο το ΤΧΣ χρηματοδότησε τα κεφάλαια των 4 συστημικών τραπεζών. Άλλωστε, η αξία των μετοχών, που ουσιαστικά θα κατέχει, αντισταθμίζει ήδη τον κίνδυνο για το ESM, αλλά θα μπορούσε να προβλεφθεί και κάποιου ειδικού τύπου "margin call". Ακόμα και στην περίπτωση που το επιτόκιο δανεισμού δεν αλλάξει, το χρέος περιορίζεται στο 110% του ΑΕΠ.
Αν γίνουν τα παραπάνω το χρέος θα περιορισθεί μέχρι το 2020 κάτω του 100% του ΑΕΠ.
Η διαμόρφωση με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνθηκών βιωσιμότητας του χρέους και αναβάθμισης του αξιόχρεου της χώρας, θα οδηγήσουν στην αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας και την αποκατάσταση αξιοπιστίας των ελληνικών τραπεζών, ανοίγοντας το δρόμο για την εξασφάλιση ρευστότητας και με πιο ανταγωνιστικούς όρους.
Να υπάρξει φορολογική περαίωση περιουσίας
Οι επενδύσεις που έχει ανάγκη η ανάπτυξη χρειάζονται ένα ευρύτερο ανταγωνιστικό περιβάλλον σημείωσε ο κ. Σάλλας υπογραμμίζοντας ότι χρειάζονται κατ' αρχήν έναν σταθερό αξιόπιστο φορολογικό νόμο που να δίνει τη βεβαιότητα στον επενδυτή για τα επόμενα 15 τουλάχιστον χρόνια ότι το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται δεν είναι αβέβαιο.
Ο κ. Σάλλας πρότεινε μάλιστα να υπάρξει άμεσα οριστική φορολογική περαίωση περιουσίας, για εταιρείες και ιδιώτες, έναντι καταβολής ενός περιορισμένου ποσού. Αυτό δημιουργεί την κατάλληλη ηρεμία που απαιτείται για το επενδυτικό περιβάλλον και επιπλέον οδηγεί στην άνετη κάλυψη του όποιου δημοσιονομικού κενού της επόμενης διετίας σημείωσε.
Επικέντρωση επενδύσεων σε στρατηγικούς τομείς
Σύμφωνα με τον κ. Σάλλα θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα επενδύσεων, σε τομείς που μπορούν να δημιουργήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην Ελλάδα και εκεί να στραφούν τα έργα υποδομής και τα προγράμματα στήριξης για την προετοιμασία της υλοποίησης αυτών των προτεραιοτήτων.
«Θα βοηθούσε πολύ ένας αναπτυξιακού χαρακτήρα φορολογικός νόμος με χαμηλούς συντελεστές φόρου. Γνωρίζω ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει άμεσα, θα μπορούσε όμως να νομοθετηθεί άμεσα η δυνατότητα απόσβεσης από την πρώτη κερδοφορία της επιχείρησης, μετά την επένδυση, για το σύνολο των νέων παραγωγικών επενδύσεων» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σχέδιο για την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους
Πέραν της φορολογικής μεταρρύθμισης, τεράστιο θέμα αποτελεί και το κόστος της ενέργειας επισήμανε ο κ. Σάλλας χαρακτηρίζοντάς την ως βασική παράμετρο για τη διαμόρφωση ανταγωνιστικών συνθηκών, ελκυστικών για παραγωγικές επενδύσεις καθώς οι μεταρρυθμίσεις στο εργασιακό και το ασφαλιστικό, βαθμιαία ωριμάζουν και ήδη απεικονίζονται στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.
Το θέμα εξορθολογισμού του ενεργειακού κόστους θα πρέπει να αντιμετωπισθεί ολοκληρωμένα, στο πλαίσιο ενός ενιαίου ενεργειακού σχεδίου.