Τράπεζες: Νέο «μαξιλάρι» για stress tests

Μαξιλάρι 5 δισ. ευρώ προσφέρει στις τράπεζες, η απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος να καταργήσει το πλαφόν στην αναγνώριση του αναβαλλόμενου φόρου στα βασικά εποπτικά κεφάλαια χωρίς προς το παρόν να είναι βέβαιο ότι θα μετρήσει στο σύνολό του και στον τελικό προσδιορισμό των κεφαλαιακών αναγκών, καθώς απαιτείται η συμφωνία και της Τρόικας.

Με την από 23/12/2013 πράξη της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΤτΕ (πράξη 36) καταργείται το ανώτατο όριο 20% με το οποίο προσμετρούνταν στα βασικά εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών ο αναβαλλόμενος φόρος για τη ζημιά από το PSI+. Ταυτόχρονα ενσωματώνεται στο ελληνικό δίκαιο η κοινοτική οδηγία ( CRD 4) για τους κανόνες μετάβασης στη Βασιλεία ΙΙΙ.

Η κοινοτική οδηγία προβλέπει την πλήρη αναγνώριση του αναβαλλόμενου φόρου άμεσα και τη σταδιακή απόσβεσή του κατά 10% ετησίως, ώστε το 2023 να φθάσει να αναγνωρίζεται μόλις το 10% του αναβαλλόμενου φόρου στα εποπτικά κεφάλαια, όπως ίσχυε πριν την ευρωκρίση. Η απόφαση επιβεβαιώνει πλήρως επιβεβαιώνει πλήρως το πρόσφατο δημοσίευμα του Euro2day.

Μετά το PSI+ η κυβέρνηση νομοθέτησε τη δυνατότητα συμψηφισμού από τις τράπεζες των δυσθεώρητων ζημιών με τα κέρδη της επόμενης 30ετίας. Από το σύνολο του αναβαλλόμενου φόρου, όμως, προσμετρούνταν με βάση απόφαση της ΤτΕ που ίσχυε ως και την 31/12/2013, στα βασικά εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών μόνο ένα μέρος (σ.σ. ο αναβαλλόμενος φόρος δεν ήταν δυνατό να ξεπερνά το 20% του κεφαλαίου που αντιστοιχεί σε κοινές μετοχές).

Το σύνολο του αναβαλλόμενου φόρου από το PSI για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες ανέρχεται σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες στα 9 δισ. ευρώ, εκ των οποίων έχουν ήδη προσμετρηθεί στα βασικά εποπτικά κεφάλαια περίπου 4 δισ. ευρώ. Επομένως με την απόφαση της ΤτΕ δημιουργείται ένα μαξιλάρι 5 δισ. ευρώ που αφορά κυρίως στην Eurobank (2 δισ.).

Πρόκειται για κίνηση με διπλάσιο αντίκτυπο στην κεφαλαιακή βάση των τραπεζών από αυτόν που θα δημιουργούσε η αποδοχή του αιτήματος μείωσης του ελάχιστου Core Tier I στο 8% από 9% που ισχύει σήμερα. Η ΤτΕ ήταν υποχρεωμένη να ενσωματώσει την ευρωπαϊκή οδηγία.

Ωστόσο το τελικό ύψος του κεφαλαιακού οφέλους θα το κρίνει η Τρόικα καθώς θα πρέπει να συμφωνήσει στην αναγνώριση του συνόλου του αναβαλλόμενου φόρου στον επικείμενο προσδιορισμό των τελικών κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών. Υπενθυμίζεται ότι η Τρόικα έχει εγείρει εκ των υστέρων ενστάσεις για ζητήματα στα οποία είχε είτε συμφωνήσει είτε δώσει οδηγίες που τηρήθηκαν, βάσει των οποίων προέκυπτε επιδείνωση των κεφαλαιακών αναγκών.

Το τελευταίο διάστημα υπήρξε σύγκλιση στη μεθοδολογία προσδιορισμού αλλά το τυπικό οk δεν έχει δοθεί και αποτελεί μέρος της συνολικής διαπραγμάτευσης της χώρας με την Τρόικα.

Πόσο αυξάνεται ο δείκτης Core Tier I

Με την κατάργηση του παραπάνω ανώτατου ορίου οι τράπεζες μπορούν να προσμετρούν το σύνολο του αναβαλλόμενου φόρου στα εποπτικά τους κεφάλαια, κάτι που έχει ήδη κάνει η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ) πρόσφατα όταν και υπολόγισε τον EBA Core Tier I για το σύνολο των 64 ευρωπαϊκών τραπεζών που θα υποβληθούν στο stress test του 2014 μεταξύ των οποίων και τις τέσσερις ελληνικές συστημικές.

Με βάση τα στοιχεία της EBA ο δείκτης EBA Core Tier I της Alpha Bank διαμορφώνοταν, στις 30/6 στο 14,4%, της Πειραιώς στο 15%, της Εθνικής στο 8,6% ( pro forma 9,2%) και της Eurobank στο 12,4%. Στην περίπτωση όμως της Εθνικής δεν συμπεριλαμβανόταν το όφελος από τη μετάβαση της Finansbank σε IRB.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνουν μεγάλες ελεγκτικές εταιρείες το όφελος ανά τράπεζα από την πλήρη αναγνώριση του αναβαλλόμενου φόρου διαμορφώνεται ως εξής:

- Η Πειραιώς έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει τα εποπτικά της κεφάλαια κατά περίπου 0,9 με 1 δισ. ευρώ καθώς έχει λογιστικοποιήσει ήδη το σύνολο του φόρου (2,7 δισ. ευρώ) και είχε αναγνωρίσει 1,6 δισ.

- Η Alpha έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίσει άλλα 520 εκατ. ευρώ καθώς έχουν ήδη προσμετρηθεί στα εποπτικά της κεφάλαια 1,5 δισ. ευρώ από το σύνολο του αναβαλλόμενου φόρου ύψους 2 δισ.

- Η Εθνική έχει την ιδιαιτερότητα ότι δεν λογιστικοποίησε παρά μόνο 1,5 δισ. ευρώ από το σύνολο του αναβαλλόμενου φόρου ύψους 4,5 δισ. ευρώ. Με βάση τα παραπάνω το άμεσο κεφαλαιαακό όφελος είναι 260 εκατ. ευρώ. Με δεδομένο όμως ότι μπορεί να λογιστικοποιήσει περαιτέρω φόρο, η κεφαλαιακή ενίσχυση μπορεί να αυξηθεί. Αναλυτές εκτιμούν ότι τα κεφάλαια της Ενικής θα ενισχυθούν κατά περίπου 80 μονάδες βάσης ήτοι γύρω στα 500 εκατ. ευρώ.

- Η Eurobank έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει τα κεφάλαιά της κατά 2 δισ. ευρώ καθώς έχει λογιστικοποιήσει 3 δισ. αναβαλλόμενο και έχει προς το παρόν αναγνωρίσει μόλις 1 δισ.

Η μεγάλη απόκλιση στις εκτιμήσεις για την Εθνική εξηγείται από το γεγονός ότι η τράπεζα δεν έχει αναγνωρίσει λογιστικά μέρος (3,1 δισ.) του αναβαλλόμενου φόρου με βάση την αρχή της συντηρητικότητας.

Τι σηματοδοτεί η απόφαση της ΤτΕ για την Eurobank

Υπό το παραπάνω πρίσμα η απόφαση της ΤτΕ δεν φαίνεται να αλλάζει σημαντικά το σχεδιασμό της Eurobank για αύξηση κεφαλαίου. Παρ ότι η τράπεζα έχει αναβαλλόμενο φόρο 3 δισ. ευρώ, που προσμετράται πλέον στο σύνολό του στα βασικά εποπτικά κεφάλαια ο σχεδιασμός για αύξηση κεφαλαίου 2,5 δισ. ευρώ δεν μεταβάλλεται.

Η αναγνώριση του συνόλου του αναβαλλόμενου φόρου ενισχύει κεφαλαιακά την τράπεζα εν όψει των αποτελεσμάτων των stress tests και επομένως αποτελεί «μαξιλάρι» ώστε το Core Tier I να διατηρηθεί πάνω από επίπεδα που να επιτρέπουν την ομαλή χρηματοδότηση της τράπεζας.