Οδηγός επιβίωσης για πλειστηριασμούς και δάνεια

Νέα δεδομένα δημιουργούνται στη στεγαστική πίστη μετά την υπερψήφιση του νόμου για τους πλειστηριασμούς. Η προστασία καλύπτει μεγάλο μέρος των οφειλετών, 7 στους 10 σύμφωνα με στελέχη της αγοράς ή 9 στους 10 με βάση τις προβλέψεις του υπουργείου Ανάπτυξης.

Ωστόσο ακόμα και όσοι καλύπτονται πρέπει να προχωρήσουν σε συγκεκριμένες κινήσεις για να μην χάσουν την ευκαιρία. Επιπρόσθετα, οι δανειολήπτες που μένουν εκτός ρύθμισης καλούνται να κινηθούν με βάση τα νέα δεδομένα.

Σε κάθε περίπτωση, η παγωμένη σχέση των τραπεζών με τους οφειλέτες περνά σε νέα φάση. Οι τελευταίοι, προκειμένου να σώσουν την κύρια κατοικία τους καταβάλλοντας μία δόση η οποία ξεκινά από τα 42 ευρώ για οικογενειακά εισοδήματα 5.000 ευρώ και φθάνει τα 458 ευρώ για εισοδήματα 35.000 ευρώ, πρέπει να επισκεφθούν τα γκισέ των τραπεζών.

Ποιοι μπορούν να υπαχθούν στη ρύθμιση και να προστατεύσουν την κύρια κατοικία τους;

Χρήση της προστασίας από τον πλειστηριασμό της πρώτης κατοικίας μπορούν να κάνουν όλοι οι οφειλέτες ανεξαρτήτως ιδιότητας. Δηλαδή άνεργοι, μισθωτοί και συνταξιούχοι ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, ελεύθεροι επαγγελματίες, έμποροι, επιτηδευματίες, ιδιώτες. Σημειώνεται ότι εξαιρούνται οι οφειλές προς το Δημόσιο, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τα Ασφαλιστικά Ταμεία.

Έχω ετήσιο οικογενειακό εισόδημα 25.000 ευρώ, μπορώ να ενταχθώ στη ρύθμιση;

Το ύψος του ετήσιου οικογενειακού εισοδήματος δεν αποτελεί από μόνο του προϋπόθεση για να υπαχθεί κάποιος στη ρύθμιση. Δικαίωμα υπαγωγής στο πρόγραμμα έχουν οι οφειλέτες που πληρούν σωρευτικά τις εξής προδιαγραφές:

Ετήσιο οικογενειακό καθαρό εισόδημα μικρότερο ή ίσο των 35.000 ευρώ (καθαρό).

Συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας μικρότερη ή ίση με 270.000 ευρώ. Aπό το ποσό αυτό, το σύνολο των καταθέσεων και των κινητών αξιών του οφειλέτη στην Ελλάδα και στο εξωτερικό δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ με βάση στοιχεία της 20ής Νοεμβρίου 2013. Εξαίρεση αποτελούν καταθέσεις που αφορούν περιοδικές παροχές από συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά προγράμματα.

Κινητές αξίες είναι μόνο οι καταθέσεις;

Ως κινητές αξίες νοούνται μετοχές, ομόλογα, λογαριασμοί σε ξένο νόμισμα, πάσης φύσεως επενδυτικά προϊόντα και καταθέσεις.

Τι θα πληρώσω αν ενταχθώ στη ρύθμιση;

Για μισθωτούς και συνταξιούχους του δημόσιου τομέα, ελεύθερους επαγγελματίες με τεκμαιρόμενη σχέση εξαρτημένης εργασίας και ανέργους με εισοδήματα η δόση ορίζεται στο 10% του καθαρού μηνιαίου εισοδήματος για οικογενειακό εισόδημα έως 15.000 ευρώ, ενώ για οικογενειακό εισόδημα άνω των 15.000 ευρώ η δόση υπολογίζεται στο 10% για το ποσό μέχρι τις 15.000 ευρώ και 20% για το υπερβάλλον εισόδημα. Να σημειωθεί ότι στην περίπτωση ύπαρξης περισσότερων του ενός δανειστών η μηνιαία καταβολή κατανέμεται, αναλογικά, σύμφωνα με το ανεξόφλητο ποσό της κάθε οφειλής.

Τα ίδια κριτήρια ισχύουν και για πολύτεκνους, ΑμΕΑ και οφειλέτες με μηδενικό εισόδημα;

Για οικογένειες με τρία και περισσότερα παιδιά, για άτομα με αναπηρία 67% και άνω, για όσους βαρύνονται φορολογικά από άτομα με αναπηρία 67% και άνω, τα όρια των σωρευτικών προϋποθέσεων προσαυξάνονται σε ποσοστό 10%.
Συγκεκριμένα:
· Η αντικειμενική αξιά του ακινήτου δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 220.000 ευρώ.

· Το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα θα πρέπει να είναι μικρότερο ή ίσο των 38.500 ευρώ.

· Η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας θα πρέπει να είναι μικρότερη ή ίση με 297.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό, το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 16.500 ευρώ.

Σε ό,τι αφορά τους οφειλέτες με μηδενικό εισόδημα ή ανέργους με μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας, και εφόσον πληρούν τις σωρευτικές προϋποθέσεις του νόμου, προβλέπεται αναστολή πλειστηριασμών χωρίς να υπάρχει υποχρέωση οποιασδήποτε καταβολής.

Τα παραπάνω ποσοστά της δόσης ισχύουν για όλους;

Στην περίπτωση των οικογενειών που βαρύνονται φορολογικά με τρία και περισσότερα τέκνα, άτομα με αναπηρία 67% και άνω, για όσους βαρύνονται φορολογικά από άτομα με αναπηρία 67% και άνω, η δόση υπολογίζεται στο 10% για το ποσό μέχρι τις 20.000 ευρώ και 20% για το υπερβάλλον εισόδημα από τις 20.000 ευρώ και πάνω.

Πληρώ τα κριτήρια του νόμου, τι πρέπει να κάνω;

Στην περίπτωση που ο οφειλέτης πληροί τα κριτήρια, έχει υποχρέωση υποβολής στον δανειστή, μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2014 (σ.σ. δόθηκε παράταση ενός μηνός από την αρχική προθεσμία) ή εντός δύο μηνών από την επίδοση διαταγής προς εκτέλεση, υπεύθυνης δήλωσης στην οποία θα αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία του, λεπτομερή και επικαιροποιημένα στοιχεία επικοινωνίας, περιγραφή που να αποδεικνύει ότι πληροί τις προϋποθέσεις και αναλυτική κίνηση των λογαριασμών που ξεπερνούν το ποσό των 1.000 ευρώ τους τελευταίους είκοσι τέσσερις μήνες.

Βέβαια εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο νόμος δίνει το δικαίωμα στον δανειστή κατά τη διάρκεια απαγόρευσης του πλειστηριασμού να καλέσει τον οφειλέτη να προσκομίσει εντός ενός μήνα:

· Αντίγραφα τίτλων ιδιοκτησίας για ακίνητα που έχουν αποκτηθεί μετά την 1η-1-2007 και φύλλο υπολογισμού αξίας ακινήτου για ακίνητα που έχουν αποκτηθεί πριν από την 1η-1-2007.

· Μπορεί να ζητήσει βεβαίωση συγκριτικών στοιχείων της αρμόδιας φορολογικής αρχής, αντίγραφο τελευταίων δηλώσεων E1 και E9, αποδεικτικό έγγραφο με ημερομηνία πριν από την 20ή Nοεμβρίου 2013 σχετικά με το ύψος των καταθέσεων και των κινητών αξιών και βεβαίωση ή κάρτα ανεργίας για ανέργους ή του πιστοποιητικού αναπηρίας όταν πρόκειται για αναπήρους.

· Η δήλωση θα περιλαμβάνει και λεπτομερή αναγραφή των κινήσεων λογαριασμού που ξεπερνούν το ποσό των 1.000 ευρώ τους τελευταίους 24 μήνες πριν από την υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης.

Τι προβλέπεται για τους ελεύθερους επαγγελματίες

Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και εμπόρους, στην περίπτωση που δεν έχουν πτωχευτική ικανότητα, καταβάλλεται ποσοστό 10% επί των εισοδημάτων τους, το οποίο όμως σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να είναι μικρότερο του 20% της τελευταίας ενήμερης δόσης.

Στην περίπτωση που οι οφειλέτες αυτής της ομάδας έχουν πτωχευτική ικανότητα το ποσό της δόσης που θα πληρώνουν δεν μπορεί να είναι μικρότερο του 30% της τελευταία ενήμερης δόσης τους.

Έχω μπει εγγυητής σε δάνειο. Κινδυνεύω;

Προστασία παρέχεται και στους εγγυητές. Η τράπεζα απαγορεύεται να στραφεί εναντίον τους εφόσον ο πρωτοφειλέτης ενταχθεί στη ρύθμιση. Αν η τράπεζα έχει ήδη στραφεί κατά του εγγυητή, τότε και αυτός έχει το δικαίωμα να ενταχθεί στη ρύθμιση με τα ίδια κριτήρια εισοδήματος, περιουσίας κ.λπ.

Αλλάζουν ή όχι τα χαρακτηριστικά του δανείου (επιμήκυνση, επιτόκιο κ.ά.) από τη στιγμή που ο οφειλέτης κάνει χρήση του νόμου και πληρώνει την υποχρεωτική δόση;

Αυτό θα αποφασισθεί από την τράπεζα ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος, άρα της δόσης που μπορεί να δίνει ο δανειολήπτης. Όσοι έχουν εισοδήματα από 20.000 έως 35.000 ευρώ (καθαρά), όπως εξηγούν τραπεζικές πηγές, θα ενταχθούν σε ένα από τα προγράμματα ρυθμίσεων που έχουν οι τράπεζες. Σε γενικές γραμμές προβλέπουν επιμήκυνση του δανείου έως 40 έτη, δηλαδή εάν το δάνειο ήταν για 25 χρόνια μπορεί να επιμηκυνθεί μέχρι τα 40 υπό την προϋπόθεση ότι στη λήξη του ο κύριος κάτοχος δεν θα είναι άνω των 75 ετών. Σε αντίθετη περίπτωση βασικός δικαιούχος γίνεται ο νεότερος συνδικαιούχος ή μπαίνει στη σύμβαση το παιδί.

Τι συμβαίνει στην περίπτωση όπου ο δανειολήπτης έχει περισσότερα από ένα δάνεια;

Εάν έχει ένα στεγαστικό και τρία καταναλωτικά ή κάρτες τότε, σύμφωνα με τραπεζίτες, προέχει η καταβολή της δόσης του στεγαστικού, ανάλογα πάντα με το εισόδημα. Ουσιαστικά, οι τράπεζες θα συνεννοηθούν μεταξύ τους με στόχο την προστασία του στεγαστικού δανείου. Εξ ου και η αναφορά στον νόμο ότι η δόση θα κατανέμεται αναλογικά.

Τι θα κάνουν οι τράπεζες για όσους οφειλέτες έχουν υποστεί μείωση εισοδήματος, ωστόσο «παλεύουν» τη μηνιαία δόση, ενώ δεν εντάσσονται στη ρύθμιση;

Το σχέδιο που ετοιμάζεται προβλέπει ότι ο δανειολήπτης αναλαμβάνει να πληρώσει για το 70% του δανείου που έχει λάβει. Το υπόλοιπο 30% θα παγώσει, χωρίς καμία επιβάρυνσή του. Το καθεστώς θα ισχύσει τουλάχιστον για 10 χρόνια και ο κάτοχος του δανείου θα αναλάβει την υποχρέωση να πληρώνει σε μηνιαία βάση το ποσό του τοκοχρεωλυσίου, δηλαδή τόκο και κεφάλαιο. Εφόσον στη 10ετία είναι συνεπής και έχει αποπληρώσει το σύνολο ή μέρος του 70% του δανείου, τότε η τράπεζα θα σβήσει το υπόλοιπο 30%.

Ουσιαστικά, με τον τρόπο αυτό αφενός ο δανειολήπτης μειώνει το δάνειό του κατά 30%, δεδομένου ότι αποπληρώνει και κεφάλαιο, όχι μόνο τόκους, αφετέρου η τράπεζα καθαρίζει τον ισολογισμό και έχει μόνο ενεργά εξυπηρετούμενα δάνεια, άρα απελευθερώνει κεφάλαια.

Για περιπτώσεις δανείων στις οποίες ο οφειλέτης δεν μπορεί να ανταποκριθεί το πιθανότερο είναι ότι η τράπεζα θα του ζητήσει να επιστρέψει την κυριότητα της κατοικίας και να πληρώνει ουσιαστικά ένα ενοίκιο (με όρους αγοράς) για κάποια χρόνια. Μετά θα επανεκτιμηθεί η κατάσταση.