Εξαγωγές: Μετά το ρεκόρ οι «πονοκέφαλοι»

Ελαφριά βελτίωση έναντι των αρχικών εκτιμήσεων παρουσίασαν οι δείκτες των εξαγωγών για το 9μηνο του 2013, λόγω των οριακών διορθώσεων στα προσωρινά στοιχεία του περασμένου Σεπτεμβρίου. Ωστόσο, όπως προκύπτει από ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), διατηρούνται οι πιέσεις στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας, με αποτέλεσμα στην περίοδο Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2013, η αύξηση των εξαγωγών να περιορίζεται στο 5% (στα 20,78 δισ. ευρώ, από 19,79 δισ. του 9μήνου του 2012), έναντι ποσοστών αύξησης 5,4% στο α' εξάμηνο του έτους.

Μάλιστα, εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών διατηρείται το αρνητικό πρόσημο στην πορεία εξέλιξης των εξαγωγών και στο 9μηνο του 2013 καταγράφεται υποχώρηση 2,3% (ήτοι κατά 283 εκατ. ευρώ χαμηλότερα από το 9μηνο του 2012). Να σημειωθεί ότι στο εξάμηνο του 2013 η υποχώρηση των εξαγωγών -εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών- υπολογιζόταν στο 2,5%, σε σχέση με το εξάμηνο του 2012.

Με άλλα λόγια, η καλύτερη του αναμενόμενου πορεία των εξαγωγών προϊόντων, πλην των πετρελαιοειδών, τον περασμένο Σεπτέμβριο, συγκράτησε -έστω και οριακά- τις πιέσεις και περιόρισε τις απώλειες του κλάδου.

Συγκεκριμένα, τον Σεπτέμβριο του 2013 καταγράφηκαν συνολικές εξαγωγές ύψους 2,39 δισ. ευρώ (έναντι 2,44 δισ. του Σεπτεμβρίου του 2012), ήτοι μειωμένες 2,2% σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, η μείωση των εξαγωγών περιορίστηκε στο 1,4%, έναντι αρχικών εκτιμήσεων για υποχώρηση 1,5% (ήτοι απώλειες 19 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2012).

Στον αντίποδα, η αύξηση των εισαγωγών πετρελαιοειδών τον περασμένο Σεπτέμβριο περιόρισε σε έναν βαθμό τις πιέσεις που ασκούνται συνολικά στο εισαγωγικό εμπόριο της χώρας. Ειδικότερα, τον περασμένο Σεπτέμβριο καταγράφηκε αύξηση των εισαγωγών 7,9% (έναντι 7,7% των αρχικών εκτιμήσεων), που συνιστά την υψηλότερη επίδοση του 2013. Η αύξηση αυτή αποδίδεται στην αύξηση των εισαγωγών πετρελαιοειδών, καθώς σε όλους τους υπόλοιπους κλάδους σημειώθηκε υποχώρηση 4,7% (έναντι αρχικών εκτιμήσεων για μείωση 5%).

Ως αποτέλεσμα, σε επίπεδο 9μήνου (Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2013) καταγράφηκε μείωση 3,5% των συνολικών εισαγωγών της χώρας στα 35,25 δισ. ευρώ, έναντι 36,53 δισ. την ίδια περίοδο του 2012. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, η πτώση είναι ακόμη μεγαλύτερη και ξεπερνάει το 5,1%.

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας διαμορφώθηκε στο 9μηνο του 2013 στα 14,47 δισ. ευρώ, ήτοι 13,6% χαμηλότερα από τα 16,74 δισ. του 9μήνου του 2012. Ωστόσο, αν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή, τόσο από τις εξαγωγές, όσο και από τις εισαγωγές, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας υποχώρησε κατά 8,5%, στα 9,84 δισ. ευρώ.

Ιστορικό ρεκόρ τα 20 δισ. ευρώ

Η πρόεδρος του ΠΣΕ, Χριστίνα Σακελλαρίδη, δήλωσε σχετικά: "Οι συνθήκες στην εγχώρια και διεθνή αγορά δυστυχώς δεν επιτρέπουν πανηγυρική υποδοχή σε ένα ιστορικό ρεκόρ των εξαγωγών: την κατάρριψη του φράγματος των 20 δισ. ευρώ, σε περίοδο μόλις 9 μηνών του έτους. Όλα δείχνουν ότι και φέτος οι ελληνικές εξαγωγές θα αναρριχηθούν σε επίπεδα που δεν έχουν προηγούμενο στη Σύγχρονη Ιστορία της χώρας. Όμως η διατήρηση των πιέσεων σε πολλούς κλάδους της οικονομίας καθιστούν επισφαλή τη συνέχιση της ανόδου για το προσεχές διάστημα και ενισχύουν τις ενδείξεις κόπωσης σε επίπεδο τόσο παραγωγής, όσο και δυνατοτήτων προώθησης-προβολής των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό.

Για μία ακόμη φορά αναδεικνύεται η ανάγκη για άμεση τόνωση της ρευστότητας στην αγορά και προσέλκυση επενδύσεων από εγχώρια και ξένα κεφάλαια, ως προτεραιότητες της Εθνικής Στρατηγικής για την Εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας. Στην κατεύθυνση αυτή συνηγορεί και η αναγνώριση από τη διεθνή κοινότητα των θυσιών του ελληνικού λαού, που όμως θα πρέπει να συνοδευτεί από μέτρα ανακούφισης και ελάφρυνσης των βαρών, σε επίπεδο φοροδοτικής και εισφοροδοτικής ικανότητας φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων στη χώρα".

Παρακρατήσεις του προς επιστροφή ΦΠΑ και επενδύσεις μέσω Αυξήσεων Κεφαλαίου

Στο πλαίσιο αυτό, ανησυχία έχουν προκαλέσει στην εξαγωγική κοινότητα δημοσιεύματα και πληροφορίες, που κάνουν λόγο για παρακρατήσεις του προς επιστροφή ΦΠΑ από τα ταμεία των επιχειρήσεων, αλλά και για γραφειοκρατικά εμπόδια σε επικείμενες Αυξήσεις Μετοχικού Κεφαλαίου ελληνικών επιχειρήσεων.

Οι Έλληνες εξαγωγείς έχουν θορυβηθεί από την πιθανότητα «παρακρατήσεων του προς επιστροφή ΦΠΑ από τα ταμεία των επιχειρήσεων για συμψηφισμό οφειλών προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία». Σύμφωνα με την πρόεδρο του ΠΣΕ «την ώρα που εκατοντάδες ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις αναμένουν ακόμα τις επιστροφές ΦΠΑ για προηγούμενα έτη και τις εκκαθαρίσεις απαλλαγής ΦΠΑ για τις εισαγόμενες πρώτες ύλες τους, μία τέτοια εξέλιξη θα αποτελέσει τελεσίδικη εξέλιξη σε όρους βιωσιμότητάς τους».

Ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων υποστηρίζει την ανάγκη και την υποχρέωση καταβολής δίκαιων φόρων και εισφορών από όλους, καθώς και τη διενέργεια διασταυρωτικών ελέγχων από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και τα ασφαλιστικά ταμεία. Ωστόσο, προτείνει οι όποιες παρακρατήσεις προκύπτουν να αφορούν μόνο ληξιπρόθεσμες οφειλές και όχι βεβαιωμένες-ρυθμισμένες υποχρεώσεις που δεν έχουν μάλιστα καταστεί ληξιπρόθεσμες.

Την ίδια αναμένεται να τεθεί σε ισχύ, από 1η-1-2014, διάταξη του Νόμου 4127/2013, που προβλέπει υποχρεωτικό πόθεν έσχες χρηματικών ποσών που έκαστος Έλληνας φορολογούμενος καταβάλλει ως συμμετοχή σε Αύξηση Κεφαλαίου σε επιχειρήσεις οποιασδήποτε νομικής μορφής.

Σύμφωνα με τον ΠΣΕ, η ενεργοποίηση μιας τέτοιας ρύθμισης θα επιτείνει την παγίδα ρευστότητας στην αγορά, περιορίζοντας τις δυνατότητες εξυγίανσης δυναμικών επιχειρήσεων, καθυστερώντας επιπροσθέτως διαδικασίες δανειοδότησης επιχειρήσεων όλων των μεγεθών, ανακόπτοντας εισροές κεφαλαίων από το εξωτερικό και δημιουργώντας πρόσθετα εμπόδια στην υλοποίηση εγκεκριμένων προγραμμάτων του ΕΣΠΑ και του Επενδυτικού Νόμου, που συχνά απαιτούν αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου.

Ο ΠΣΕ εκτιμά ότι η συγκεκριμένη ρύθμιση δε συνάδει με τις δεδομένες συνθήκες της πραγματικής οικονομίας και τις άμεσες προτεραιότητες της Εθνικής Στρατηγικής για την Εξωστρέφεια, που προϋποθέτει αύξηση της εξαγωγικής βάσης της χώρας, προσέλκυση ξένων επενδύσεων και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας συνολικά. Αντί αυτού, εισηγείται την υιοθέτηση κινήτρων για επανεισαγωγή ελληνικών κεφαλαίων από το εξωτερικό, με προϋπόθεση την επένδυσή τους σε δυναμικές εξωστρεφείς ελληνικές επιχειρήσεις.