Σιδηρόδρομοι: Γιατί η Ελλάδα δεν αποτελεί κόμβο

Ανασχετικός παράγοντας στην προσπάθεια της Ελλάδας να αποτελέσει κόμβο του διαμετακομιστικού εμπορίου μεταξύ Ασίας και Ευρώπης είναι το σιδηροδρομικό της δίκτυο.

Παρά τις εκατοντάδες εκατ. ευρώ που έπεσαν την τελευταία εικοσαετία στον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου, τα έργα δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί και εκτιμάται ότι στην καλύτερη περίπτωση αυτό θα γίνει σε περίπου τρία χρόνια.

Η προ ημερών αναφορά του πρωθυπουργού ότι «έχουμε τον χειρότερο σιδηρόδρομο» ίσως είναι υπερβολική, ωστόσο βέβαιο είναι ότι οι σιδηροδρομικές υποδομές στη χώρα απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν σύγχρονες κι αφαιρούν πόντους από τα συγκριτικά πλεονεκτήματά της, που αφορούν κυρίως τη γεωγραφική θέση, αλλά και την ύπαρξη σχετικά καλών υποδομών στα λιμάνια.

Κρίσιμο σημείο η ολοκλήρωση της σιδηροδρομικής ΠΑΘΕ

Το πλέον κρίσιμο σημείο για τις σιδηροδρομικές υποδομές είναι η ολοκλήρωση του σιδηροδρομικού άξονα Πάτρα, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ειδομένη (ΠΑΘΕ). Το τμήμα της γραμμής προς την Πάτρα είναι ακόμη άγνωστο πότε θα ολοκληρωθεί, καθώς ειδικά για το τελευταίο τμήμα δεν υπάρχουν εξασφαλισμένα κονδύλια.

Αντίθετα στο τμήμα του δικτύου από την Αθήνα έως τη Θεσσαλονίκη και τα σύνορα τα έργα εξελίσσονται και αναμένεται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί στις αρχές του 2017. Τότε υπολογίζεται ότι η γραμμή θα είναι πλήρως ηλεκτροκινούμενη και διπλή, επιτρέποντας την πλήρη εκμετάλλευση του δικτύου.

Σήμερα το δίκτυο είναι ουσιαστικά κομματισμένο καθώς από την Αθήνα ως τον Δομοκό τα έργα βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλά και σε μεγάλο τμήμα του άξονα η γραμμή είναι μονή και επιτρέπει να κινούνται μόνο ντιζελοκίνητες μηχανές. Στο υπόλοιπο δίκτυο ως τη Θεσσαλονίκη, όπου η γραμμή έχει εκσυγχρονιστεί, υπάρχει η δυνατότητα να κινούνται ηλεκτροκίνητες μηχανές. Πρόκειται για σημαντικό πρόβλημα που δυσκολεύει την ανάπτυξη των εμπορευματικών μεταφορών μέσω του σιδηρόδρομου.

Έργο εθνικής σημασίας η γραμμή Τιθορέα - Λιανοκλάδι - Δομοκός

Η ανάγκη της ολοκλήρωσης των έργων ώστε η χώρα να αποκτήσει σύγχρονο δίκτυο έχει γίνει κατανοητή από όλους τους εμπλεκόμενους. Ενδεικτικό προς την κατεύθυνση αυτή είναι το γεγονός ότι πριν από λίγες μέρες, τα υπουργεία Ανάπτυξης, ΥΠΕΚΑ και ΥΠΟΜΕΔΙ χαρακτήρισαν έργο εθνικής σημασίας την ολοκλήρωση  της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής υψηλών ταχυτήτων Τιθορέα - Λιανοκλάδι - Δομοκός.

Το έργο χαρακτηρίστηκε εθνικής σημασίας γιατί:

• Έχει περιοχή επιρροής και εξυπηρέτησης που επεκτείνεται σε εθνικό επίπεδο.

• Η τελευταία σύμβαση κατασκευής με την οποία ολοκληρώνεται το έργο αναμένεται να υπογραφεί σύντομα.

• Είναι ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, δεδομένου ότι αποτελεί μέρος του Άξονα 22 του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (TEN−T).

• Βελτιώνει και εκσυγχρονίζει τον βασικό σιδηροδρομικό άξονα της χώρας.

• Θα έχει θετικά αποτελέσματα στην αναπτυξιακή δυναμική, στην απασχόληση και στην οικονομία της χώρας.

• Αποτελεί συγχρηματοδοτούμενο έργο ΕΣΠΑ με δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και η απορρόφηση της εγκεκριμένης κοινοτικής συνδρομής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την υλοποίηση του έργου σύμφωνα με τον ισχύοντα προγραμματισμό.

• Απαιτείται συντονισμός των διαδικασιών σε ό,τι αφορά τις υποχρεώσεις του δημοσίου για την έκδοση πάσης φύσεως αδειών και διαθεσιμότητας χώρου εκτέλεσης έργου κ.λπ., όπως είναι οι αδειοδοτήσεις
που απαιτούνται για τη δημιουργία δανειοθαλάμων.

Τμήματα του εν λόγω έργου αποτελούν τα πολύ δύσκολα τεχνικά έργα των σηράγγων στα όρη Καλλίδρομο και Όθρυς, τα οποία προχωρούν πλέον, μετά από πολύχρονες καθυστερήσεις, με ικανοποιητικούς ρυθμούς, βαίνοντας προς ολοκλήρωση.

Εξάλλου, σύντομα αναμένεται η υπογραφή της τελευταίας εργολαβίας με την οποία θα ολοκληρωθούν όλα τα έργα που υπολείπονται από προηγούμενες συμβάσεις. Η ολοκλήρωση της συγκεκριμένης εργολαβίας θα σημάνει το τέλος των έργων σε ένα νευραλγικό κομμάτι του σιδηροδρομικού δικτύου, που θα επιτρέψει την πλήρη εκμετάλλευση των υποδομών.