Οι «γκρίζες ζώνες» στη διαπραγμάτευση

Με απαιτήσεις λήψης μέτρων ύψους 2 δισ. ευρώ για το δημοσιονομικό κενό του 2014 προσέρχεται η τρόικα στον νέο γύρο αξιολόγησης και διαπραγματεύσεων, την ώρα που η ελληνική πλευρά παραμένει ανοιχτή ακόμα και στην ικανοποίηση των προαπαιτούμενων του περασμένου Σεπτεμβρίου.

Το πρώτο ραντεβού Στουρνάρα με Μορς και Τόμσεν ξεκίνησε στις 12:00 (απουσιάζει ο Μαζουχ της ΕΕ λόγω υποχρέωσης που είχε στις Βρυξέλλες). Μπαίνοντας οι εκπρόσωποι των δανειστών, κάποιους πέταξε προς το μέρος τους κέρματα.

Οι ΕΑΣ και ΛΑΡΚΟ εξακολουθούν να αποτελούν δύσκολη εξίσωση συμβιβασμού. Στο θέμα της διαθεσιμότητας η τρόικα, αν θέλει, έχει τη δυνατότητα είτε να μας «περάσει», είτε να το «χοντρύνει» ζητώντας απολύσεις μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου. Στην εξόφληση των χρεών προς την ΕΥΔΑΠ είμαστε κοντά στο 100%. Τουλάχιστον, έχει ψηφιστεί ο Κώδικας των Δικηγόρων...

Ο Αντώνης Σαμαράς, πάντως, στη χθεσινή του συνέντευξη εμφανίστηκε αισιόδοξος για το θέμα των προαπαιτούμενων, υποστηρίζοντας ότι από αυτά η μόνη πραγματική εκκρεμότητα είναι η τύχη της ΕΑΣ. Υπεραμύνθηκε παράλληλα της ελληνικής θέσης ότι δεν θα απαιτηθούν νέα οριζόντια μέτρα.

Τα «καλά χαρτιά» πάντως στα χέρια του οικονομικού επιτελείου φαίνεται να εξαντλούνται στο προσδοκώμενο πρωτογενές πλεόνασμα στα τέλη του έτους, το οποίο μένει να επιβεβαιωθεί και από τη σχετική βελτίωση της -κάκιστης μέχρι πρότινος- πορείας των εσόδων του προϋπολογισμού.

Τα στοιχεία Σεπτεμβρίου του υπουργείου Οικονομικών δείχνουν αύξηση των εσόδων κατά 37,5% σε σχέση με τον στόχο. Συνολικά 526.477 φορολογούμενοι είχαν ρυθμίσει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές τους (από 182.785 στο τέλος Αυγούστου), ενώ στο εννεάμηνο εισπράχθηκαν 2,132 δισ. ευρώ από ληξιπρόθεσμες οφειλές και η υστέρηση στα έσοδα περιορίστηκε από το 5,7% στο τέλος Αυγούστου στο 1,4% τον Σεπτέμβριο. Μάλιστα, ο Αντώνης Σαμαράς υποστήριξε ότι και η πρώτη εικόνα για την πορεία των εσόδων τον Οκτώβριο είναι ενθαρρυντική. 

Η βόμβα των 62+8 δισ. ευρώ

Τα «καλά» νέα βέβαια είναι μάλλον πολύ μικρά συγκριτικά με το μέγεθος του προβλήματος, όπως φαίνεται από την ύπαρξη 62 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων και επιπλέον 8 δισ. ευρώ που αφορούν 111.151 φορολογικές υποθέσεις οι οποίες λιμνάζουν στις δικαστικές αίθουσες.

Αθροιστικά, 70 δισ. ευρώ βεβαιωμένων φόρων και προστίμων παραμένουν ανείσπρακτα. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα 14,612 δισ. που έχουν επιδικάσει τα διοικητικά δικαστήρια από τη στιγμή που άρχισε το σύστημα Taxis να λειτουργεί και να καταγράφει τα συγκεκριμένα στοιχεία 754.456.995 ευρώ είναι οι πενιχρές εισπράξεις.

Με αυτά τα δεδομένα, δύσκολο φαίνεται το ενδεχόμενο η τρόικα να δεχθεί ότι μέρος του δημοσιονομικού κενού θα κλείσει από την... πάταξη της φοροδιαφυγής και την αύξηση της εισπραξιμότητας των φόρων.

Αναζητούνται τα μέτρα

Το γεγονός επαναφέρει στο προσκήνιο το κεφαλαιώδες ερώτημα: τι μέτρα είναι αυτά που θα μπορούσαν να δώσουν 2 δισ. ευρώ, χωρίς να είναι οριζόντια και χωρίς να προκαλέσουν αναταράξεις στην κυβέρνηση;

Μαγικές συνταγές δεν φαίνεται να υπάρχουν. Αρχικά η κυβέρνηση αναμένεται να επιχειρήσει να κατεβάσει όσο το δυνατόν πιο κάτω τις διεκδικήσεις της τρόικας. Γι' αυτό, άλλωστε, και ο πήχης του δημοσιονομικού κενού δεν μπαίνει πάνω από τα 500 εκατ. ευρώ από την ελληνική πλευρά.

Σε αυτήν τη γραμμή έμεινε χθες και ο Γιάννης Στουρνάρας, δηλώνοντας εξερχόμενος του Μεγάρου Μαξίμου ότι «εμείς έχουμε καταθέσει έναν προϋπολογισμό, έχουμε καταθέσει ένα προσχέδιο. Έχουμε στείλει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι αυτό το προσχέδιο είναι ρεαλιστικό και θα επιμείνουμε σε αυτό».

Μετά, όμως, θα αρχίσει το παζάρι, με πιθανότητες συμβιβασμού κοντά στο 1 δισ. ευρώ, αν όλα πάνε... καλά. Αλλά και αυτό το ποσό δεν μαζεύεται εύκολα.

Έτσι, σταδιακά, και ανάλογα με την πορεία της διαπραγμάτευσης, αναμένεται να βγαίνουν στο τραπέζι παρεμβάσεις αρχικά στο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, όπου ήδη έχει δημιουργηθεί η εικόνα των «ρετιρέ» που παρέμειναν, και μετά την εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου και στις αμαρτωλές ΔΕΚΟ.

Ήδη άλλωστε έχουν προηγηθεί ήπιες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό, για αύξηση των εσόδων, αν και οι τυμπανοκρουσίες περί εισπράξεων 500 εκατ. ευρώ από παρεμβάσεις κατά της εισφοροδιαφυγής δύσκολα φαίνεται πως θα πείσουν την τρόικα.

Το σχετικό νομοσχέδιο ακόμα κοστολογείται από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και ακόμα αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή.

Συνολικά, αυτού του τύπου οι παρεμβάσεις θα ήταν ευκταίο να πείσουν την τρόικα. Η πρόσφατη Ιστορία των διαπραγματεύσεων, όμως, έχει διδάξει ότι θα απαιτήσει κάτι πιο δραστικό και τότε αναμένεται να βγουν στο προσκήνιο τα πραγματικά σκληρά μέτρα: απολύσεις, συντάξεις και λουκέτα στο Δημόσιο.

Ήδη, άλλωστε, η τρόικα απαιτεί να μπει λουκέτο σε ΕΑΣ και ΛΑΡΚΟ καθώς δεν πείθεται από το ελληνικό σχέδιο για εκκαθάριση εν λειτουργία. Η συγκεκριμένη υπόθεση, πάντως, δεν αναμένεται να αποτελέσει τίποτα περισσότερο από το πρώτο σημείο τριβής, σε έναν ακόμα γύρο συζητήσεων, ο οποίος και μακρύς και δύσκολος αναμένεται.