Πρόταση βόμβα για τα «κόκκινα» δάνεια

Να μιμηθούμε την Ιταλία που βρήκε την… τρύπα της βελόνας χάρη στην οποία οι τράπεζες μπορούν να διαχειριστούν ενεργητικά τα προβληματικά επιχειρηματικά τους δάνεια, εγγράφοντας ζημίες που… ενισχύουν τα εποπτικά τους κεφάλαια, εισηγείται η PriceWaterhouseCoopers.

Αντιλαμβανόμενη ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι το επόμενο μείζον θέμα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η ευρωζώνη, στην προσπάθειά της για επανεκκίνηση της οικονομίας, και απόλυτη προτεραιότητα για την Ελλάδα, η PwC καταθέτει μια πρόταση που αν μη τι άλλο ταράζει τα νερά.

Εισηγείται να θεωρηθεί tax credit, φορολογική απαίτηση δηλαδή, μέρος της ζημίας που θα εγγράψουν οι τράπεζες από τις κεφαλαιοποιήσεις επιχειρηματικών και μόνο δανείων, σημειώνοντας ότι μια τέτοια κίνηση δικαιολογείται από τους κανόνες της Βασιλείας.

Το πλαίσιο της Βασιλείας ΙΙΙ επιτρέπει την αναγνώριση tax credit, ορίζει, όμως, ότι σε περίπτωση όπου η τράπεζα τεθεί σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης η φορολογική απαίτηση μετατρέπεται σε οριστική απαίτηση του εκκαθαριστή έναντι του Δημοσίου.

Υπό το πρίσμα αυτό, η PwC εισηγείται να υπάρξει νομοθετική παρέμβαση, αφού προηγηθεί συνεννόηση με τις αρχές και την τρόικα, η οποία θα επιτρέπει στις τράπεζες να σχηματίζουν φορολογική απαίτηση για το 26% της ζημίας (σ.σ. το ύψος του ισχύοντος φορολογικού συντελεστή για εταιρικά κέρδη) που εγγράφουν εφόσον κεφαλαιοποιούν εταιρικά δάνεια.

Η πρόταση επιχειρεί να αντιμετωπίσει το εξής ακανθώδες πρόβλημα:Τα πιστωτικά ιδρύματα δεν προχωρούν σε ενεργητική διαχείριση των εταιρικών προβληματικών δανείων επειδή οι ζημίες που θα εγγράψουν θα ροκανίσουν τα βασικά εποπτικά τους κεφάλαια. Με δεδομένο ότι πρόσθετα κεφάλαια για καθαρές λύσεις δεν υπάρχουν και το εργαλείο του αναβαλλόμενου φόρου έχει εξαντληθεί με βάση τα όρια της Βασιλείας ΙΙΙ, η λύση μπορεί να έρθει από το tax credit.

Η Ιταλία προχώρησε ήδη σε αυτήν την κατεύθυνση, θεσμοθετώντας τη δυνατότητα των τραπεζών να αναγνωρίζουν ως φορολογική απαίτηση μέρος της ζημίας που εγγράφουν από την ενεργητική διαχείριση προβληματικών επιχειρηματικών δανείων. Στη δε Ισπανία συζητείται το ενδεχόμενο να δοθεί η δυνατότητα φορολογικής απαίτησης για όλες τις προβλέψεις έναντι δανείων που σχηματίζουν τα πιστωτικά ιδρύματα.

Η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία και η Ιρλανδία είναι οι χώρες με τη μεγαλύτερη αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Τα χαρτοφυλάκια των ελληνικών,των ιταλικών, των ισπανικών και των ιρλανδικών τραπεζών είχαν τη μεγαλύτερη συμμετοχή στην αύξηση των NPLs στην Ευρώπη, τα οποία πλέον έχουν ξεπεράσει το 1,2 τρισ. ευρώ.

Η αντιμετώπιση του καυτού θέματος των κόκκινων εταιρικών δανείων αποτελεί ένα από τα έξι βήματα για επενδύσεις 37 δισ. ευρώ, και βασική προϋπόθεση για την ανάκαμψη της οικονομίας και την επιτυχή ιδιωτικοποίηση των τραπεζών με εξόφληση του ΤΧΣ - πλήρη ή μερική.

Να υπάρξει νομοθετική παρέμβαση

Η ελεγκτική και συμβουλευτική εταιρεία προτείνει να υπάρξει νομοθετική παρέμβαση, σε συνεννόηση με την τρόικα, η οποία θα επιτρέψει στις τράπεζες να σχηματίζουν φορολογική απαίτηση για τις ζημίες που εγγράφουν μόνο στις περιπτώσεις κεφαλαιοποίησης εταιρικών δανείων.

Αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα ανοίξει ο δρόμος για ισχυρή ανάκαμψη της οικονομίας, τονίζουν τραπεζικά στελέχη, σημειώνοντας πως «μέρος των επιχειρήσεων έχει ήδη χαθεί, καθώς δύσκολα μπορούν να ξαναγίνουν βιώσιμες. Πρέπει όμως να αντιμετωπισθεί η νέα γενιά, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των επιχειρηματικών δανείων χρήζει ρυθμίσεων. Η αναγνώριση φορολογικής απαίτησης αποτελεί έξυπνη λύση».

Πώς οι ζημίες… ενδυναμώνουν τα κεφάλαια

Αν, για παράδειγμα, οι τράπεζες διαθέτουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια συγκεκριμένης εταιρείας ύψους 100 εκατ. ευρώ, για τα οποία έχουν σχηματίσει ήδη προβλέψεις 50 εκατ. ευρώ, θα μπορούν να διαπραγματευθούν με ενδιαφερόμενους στρατηγικούς επενδυτές την κεφαλαιοποίηση δανείων 50 εκατ. ευρώ και την αναχρηματοδότηση σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα των υπόλοιπων 50 εκατ. ευρώ.

Με την προϋπόθεση βέβαια ότι ο στρατηγικός επενδυτής με τη σειρά του θα αποδεχθεί να βάλει φρέσκο χρήμα της τάξης των 20 εκατ. ευρώ. Με τον τρόπο αυτό τα μεν δάνεια της επιχείρησης θα μειωθούν κατά 50 εκατ. ευρώ, τα κεφάλαιά της θα ενισχυθούν κατά 70 εκατ. ευρώ και το υπόλοιπο των δανείων της (50 εκατ. ευρώ) θα καταστεί ενήμερο.

Τα οφέλη για τις πιστώτριες τράπεζες με βάση την πρόταση της PwC δεν τελειώνουν εδώ. Κεφαλαιοποιώντας δάνεια 50 εκατ. ευρώ, γίνονται μέτοχοι της εταιρείας, και εγγράφουν ζημία, το ύψος της οποίας μπορεί να ανέλθει ως και τα 50 εκατ. ευρώ.

Το 26% της ζημίας, όμως, είναι φορολογική απαίτηση και ως εκ τούτου όχι μόνο δεν επιβαρύνει τα εποπτικά τους κεφάλαια, αλλά αντίθετα τα ενισχύει. Και αυτό επειδή είχαν ήδη σχηματίσει προβλέψεις 50 εκατ. ευρώ που είχαν αφαιρεθεί από τα εποπτικά κεφάλαια.

Έρχονται 10 δισ. ευρώ νέες επισφάλειες

Η Ελλάδα χρειάζεται επειγόντως λύσεις στο θέμα των προβληματικών δανείων, καθώς ο τρόπος που σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε η ανακεφαλαιοποίηση δεν οδήγησε στην εφαρμογή καθαρών λύσεων μια και τα 50 δισ. δεν αρκούσαν.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα στην Ελλάδα να κυριαρχεί η αδράνεια κόντρα στην ευρωπαϊκή τάση. Οι τράπεζες δεν προχωρούν ακόμη σε πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων, παρά το γεγονός ότι το ύψος τους υπολογίζεται ότι ξεπέρασε τα 65 δισ. ευρώ ή το 30% των συνολικών χορηγήσεων.

Εξ αυτών τα 35 δισ. ευρώ είναι επιχειρηματικά δάνεια, ενώ τα υπό εξέλιξη stress tests θα βγάλουν σύμφωνα με την εκτίμηση της PwC νέες επισφάλειες στα εταιρικά δάνεια άνω των 10 δισ. ευρώ για την τριετία 2014-16. Και όλα αυτά όταν τα ενοποιημένα ίδια κεφάλαια των ελληνικών τραπεζών στις 30/6 ανέρχονταν σε περίπου 30 δισ. ευρώ.