Τα έξι βήματα για επενδύσεις ύψους 37 δισ.

Το… πορτοκαλί βιβλιαράκι για τη μεγάλη πορεία προς την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας παρουσίασε χθες η PriceWaterhouseCoopers, εκθέτοντας, για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της κρίσης, μια συνολική στρατηγική για την επόμενη ημέρα.

Σε μια κατάμεστη από στελέχη επιχειρήσεων αίθουσα, ο εντεταλμένος σύμβουλος της PwC, Κ. Μητρόπουλος, επέλεξε το λογοπαίγνιο με το «κόκκινο» βιβλιαράκι του Μάο Τσε Τουνγκ για να συμπυκνώσει το μήνυμα της μελέτης: τα έξι βήματα που πρέπει να κάνει η Ελλάδα για να επιτύχει τον στόχο της οικονομικής ανάκαμψης.

Βήματα που σύμφωνα με τη μελέτη της PwC μπορούν, εφόσον γίνουν, να κινητοποιήσουν επενδύσεις τουλάχιστον 37 δισ. ευρώ σε κρίσιμους τομείς, όπως ο τουρισμός και οι υποδομές, οι οποίοι θα δράσουν σαν λοκομοτίβα για το σύνολο της οικονομίας.

Τα βασικά σημεία της στρατηγικής με τον τίτλο «Πρακτικές κατευθύνσεις για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας» παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια εκδήλωσης που διοργάνωσαν οι απόφοιτοι του London Business School και η λέσχη επιχειρηματικότητας.

Ακολούθησε συζήτηση με προσκεκλημένους τον υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Κυρ. Μητσοτάκη, τον διευθύνοντα σύμβουλο της Eurobank Χρ. Μεγάλου, τον διευθύνοντα σύμβουλο της Themes A.E., Στ. Θεοδωρίδη, και τον καθηγητή του LBS, Μιχ. Ιακωβίδη.

Το πρώτο βήμα, που σύμφωνα με τη στρατηγική της PwC πρέπει να κάνει η Ελλάδα, είναι η εδραίωση της ανακτώμενης εμπιστοσύνης. Για να συμβεί αυτό απαιτούνται ριζικές και μαζικές αλλαγές κυρίως στη λειτουργία του Δημοσίου, αλλά και στο θεσμικό πλαίσιο. H PwC προτείνει δεκάδες ιδέες, μεταξύ των όποιων ξεχωρίζουν οι εξής:

- Να κωδικοποιηθεί ταχύτητα και να απλοποιηθεί το αντιφατικό και χαοτικό σήμερα νομοθετικό πλαίσιο.

- Να τεθούν περιορισμοί ως προς τον αριθμό των νομοσχεδίων, που μπορεί να καταθέτει κάθε υπουργείο στη Βουλή ετησίως καθώς και ελάχιστα χρονικά όρια, εντός των οποίων δεν θα αλλάζει η νομοθεσία.

- Να μειωθούν ή να καταργηθούν φόροι επί συσσωρευμένου κεφαλαίου καθώς προτεραιότητα της χώρας είναι η προσέλκυση επενδύσεων.

- Να υπογραφούν διακρατικές συμφωνίες με χώρες από τις οποίες αναμένονται επενδύσεις όπως η Κίνα, η Ινδία και τα ΗΑΕ, οι οποίες θα περιλαμβάνουν συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολόγησης.

- Να προσαρμοστούν στα ευρωπαϊκά δεδομένα οι φόροι ακίνητης περιουσίας και ειδικότερα οι φόροι που αφορούν εξωστρεφείς κλάδους, όπως για παράδειγμα η τουριστική κατοικία.

- Να επεκταθεί η πρακτική των ΣΔΙΤ.

- Να επιστρέψει η νομική μορφή των ιδρυμάτων για νοσοκομεία, αλλά και κάποια από τα μεγάλα σχολεία. Τα λεφτά που δίνονται από το Δημόσιο να κατευθυνθούν για την απευθείας επιχορήγηση μαθητών και ασθενών.

Εφόσον γίνουν όλα αυτά και αρκετά άλλα που περιγράφει η έκθεση, θα εδραιωθεί η πεποίθηση στο εξωτερικό και στο εσωτερικό ότι η Ελλάδα αλλάζει και θα δημιουργηθεί δυναμική για νέες επενδύσεις.

Η πλήρης αποκατάσταση της εμπιστοσύνης θα κλείσει με βάση την ελεγκτική εταιρεία και την υφιστάμενη ψαλίδα απόδοσης της τάξης του 5% μεταξύ των ελληνικών κρατικών ομολόγων με τα ευρωπαϊκά, η οποία αντικατοπτρίζει το υψηλό ρίσκο χώρας και αποτελεί τον βασικό ανασχετικό παράγοντα για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων.

Όχι στη διοχέτευση του ΕΣΠΑ σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Η μελέτη ξαφνιάζει καθώς για πρώτη φορά διατυπώνεται δημόσια εμμέσως πλην σαφώς η «δυσάρεστη» άποψη ότι είναι η λάθος η προτεραιότητα χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Τα κεφάλαια που υπάρχουν πρέπει να χρηματοδοτήσουν κρίσιμα έργα υποδομής που θα κινήσουν ενάρετο κύκλο για την οικονομία, από τον οποίο θα επωφεληθούν και οι μικρομεσαίες, είναι το μήνυμα της μελέτης. 

«Λεφτά βρίσκονται, αλλά πρέπει να ξοδευτούν σε εστιασμένα έργα», αναφέρθηκε χαρακτηριστικά κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, με αρκετούς από τους συνομιλητές να συμφωνούν με τη διαπίστωση ότι αποτελεί λανθασμένη τακτική η διοχέτευση κεφαλαίων του ΕΣΠΑ στις ΜμΕ.

«Τα 14 δισ. ευρώ του ΕΣΠΑ πρέπει να τα διαχειριστούμε με λογική αντίστοιχη της Ευρωπαικής Τράπεζας Επενδύσεων και να χρηματοδοτήσουν έργα υποδομών που θα δράσουν πολλαπλασιαστικά για την οικονομία. Τότε θα πάρουν μπροστά και οι ΜμΕ», αναφέρθηκε χαρακτηριστικά. 

Ατμομηχανή ο τουρισμός και οι υποδομές

Με βάση τη στρατηγική της PwC, οι κρίσιμοι τομείς της ελληνικής οικονομίας είναι αυτοί των υποδομών και του τουρισμού. Πρώτον γιατί αξιοποιούν τα παραδοσιακά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας, δεύτερον γιατί διαθέτουν το απαιτούμενο μέγεθος για να αποτελέσουν την ατμομηχανή της οικονομίας και τρίτον επειδή διαθέτουν την απαραίτητη εξωστρέφεια (τουρισμός).

Σύμφωνα με την PwC, στο σκέλος των υποδομών θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν, τα προσεχή έτη, κεφάλαια της τάξης των 17 δισ. ευρώ για επενδύσεις αναβάθμισης υφιστάμενων υποδομών, δημιουργίας ενεργειακών δικτύων καθώς και για θαλάσσιες μεταφορές. Οι περισσότερες από αυτές πρέπει να είναι συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) και εφόσον υλοποιηθούν θα δράσουν επωφελώς για μια σειρά επιμέρους κλάδους της οικονομίας (κατασκευές, μεταφορές, τουρισμός κ.ά.).

Ζητούμενο οι συγχωνεύσεις στον κλάδο του τουρισμού

Στο τομέα του τουρισμού η χώρα θα μπορούσε να προσελκύσει επενδύσεις 20 δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια υπό τις εξής προϋποθέσεις:

-Να αναβαθμίσει περαιτέρω το τουριστικό προϊόν. «Αν έχουμε τουρισμό 4 αστέρων πρέπει να τον κάνουμε 5 αστέρων» αναφέρθηκε χαρακτηριστικά.

-Να προχωρήσουν οι συγχωνεύσεις ξενοδοχειακών μονάδων ώστε να δημιουργηθεί ικανό μέγεθος και να προκύψουν συνέργειες.

- Να αναπτυχθεί η παραθεριστική κατοικία.

- Να απελευθερωθούν ξενοδοχειακά assets που βρίσκονται αυτήν τη στιγμή στα χέρια των τραπεζών.

Με τις παραπάνω διαπιστώσεις συμφώνησε ο κ. Στ. Θεοδωρίδης της Themes Α.Ε. (Costa Navarino) παραπέμποντας και στην ειδική μελέτη που συνέταξε η McKinsey για τις δυνατότητες ανάπτυξης της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας.

«Φτιάξτε ΑΕΕΑΠ ξενοδοχείων»

Ειδικότερα ο εντεταλμένος διευθύνων σύμβουλος της PwC Κ. Μητρόπουλος πρότεινε να δημιουργηθούν ΑΕΕΑΠ ξενοδοχείων στις οποίες οι τράπεζες θα εισφέρουν τις μονάδες που έχουν περιέλθει στον έλεγχό τους και οι ιδιώτες κεφάλαια.

Σύμφωνα με την PwC, απαιτείται επίσης να ξεκινήσει η διαχείριση προβληματικών δανείων από τις τράπεζες ώστε να ξεμπλοκαριστεί ο εγχώριος ιδιωτικός τομέας που πλήττεται από εκατοντάδες εταιρίες «ζόμπι».

Νέες επισφάλειες ύψους 10 δισ. θα βγάλουν τα stress tests

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ανέρχονται σήμερα σε 65 δισ. ευρώ (εκ των οποίων τα 35 δισ. είναι εταιρικά) και θα προστεθούν, με βάση εκτίμηση της ελεγκτικής εταιρίας, άλλα 10 δισ. «κακά» επιχειρηματικά δάνεια, από την εν εξελίξει άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για την τριετία 2014-16. 

Οι τράπεζες θα μπορούσαν να ανακτήσουν το 20% της ζημίας, δηλαδή 7 δισ. ευρώ με τα σημερινά νούμερα αν προχωρούσαν σε ενεργητική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, κάτι που προς το παρόν δεν κάνουν όπως αποτυπώθηκε στη διεθνή μελέτη της PwC, η οποία δημοσιεύθηκε χθες.

Η ενεργή διαχείριση των «κόκκινων» δανείων αποτελεί μονόδρομο για να ξεκαθαρίσει η αγορά και να αναπνεύσει και η υγιής εγχώρια επιχειρηματικότητα και να υπάρξουν νέες ξένες και εγχώριες επενδύσεις.

Βελτίωση στο management του Δημοσίου

Προαπαιτούμενο για να γίνουν όλα όσα προαναφέρθηκαν είναι να υπάρξουν μεγάλες και ριζικές αλλαγές που να βελτιώνουν, σύμφωνα με τη μελέτη, τον τρόπο άσκησης του management στον δημόσιο τομέα.

Σχολιάζοντας τις προτάσεις της μελέτης, ο καθ' ύλην αρμόδιος υπουργός, Κ. Μητσοτάκης, προανήγγειλε ότι θα περάσει από κόσκινο όλη η υφιστάμενη νομοθεσία, όπως και αλλαγές στα κριτήρια αξιολόγησης για τα πρόσωπα που στελεχώνουν τις 85 θέσεις γενικών διευθυντών στα υπουργεία.

Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank Χρ. Μεγάλου σημείωσε ότι το συμπέρασμα από τις επαφές που είχε τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες στο εξωτερικό είναι πως «η αγορά πιστεύει ότι είμαστε στον σωστό δρόμο».

Τόνισε δε ότι η επιτυχής ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και το πρόσφατο placement μετοχών της Πειραιώς αποδεικνύει το υψηλό ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών, το οποίο αποτελεί και οιωνό για την έλευση άμεσων επενδύσεων σε δεύτερη φάση.