Σκληρό κορσέ ο οποίος θα περιλαμβάνει 10 με 14 διαφορετικές δεσμεύσεις, ανά περίπτωση, ετοιμάζεται να φορέσει στις ελληνικές τράπεζες η Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ε.Ε. (DG Comp), μέσω των συζητούμενων πλάνων αναδιάρθρωσης, τα οποία θα αποτελέσουν και τον οδικό χάρτη των τραπεζών την επόμενη πενταετία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τράπεζες υπέβαλαν, ως υποχρεούνταν, τις προηγούμενες ημέρες τα προσχέδια των πενταετών πλάνων αναδιάρθρωσης (restructuring plans) στην DG Comp. Τα σχέδια έχουν καταρτιστεί με βάση τις διαφορετικές ανά τράπεζα επιταγές, τις οποίες έθεσε η τελευταία, υπάρχουν όμως σημεία στα οποία τα πιστωτικά ιδρύματα ζητούν τροποποιήσεις ή εξαιρέσεις.
Η επισκόπηση των πλάνων και το καυτό θέμα των εξαιρέσεων είναι και το βασικό αντικείμενο των συναντήσεων του αναπληρωτή διευθυντή της DG Comp, Γκερτ Γιαν Κούπμαν, με τις διοικήσεις των συστημικών τραπεζών.
Όπως είναι γνωστό, τα πλάνα αναδιάρθρωσης στοχεύουν αφενός στη δημιουργία προϋποθέσεων ώστε οι τράπεζες να ιδιωτικοποιηθούν πλήρως, με -μερική έστω- εξόφληση του Δημοσίου, αφετέρου στη συμμόρφωσή τους με τα κριτήρια της ΕΚΤ για άντληση ρευστότητας, και με τους κανόνες που ισχύουν όταν λαμβάνεται κρατική βοήθεια.
Έτσι τα restructuring plans περιλαμβάνουν ενέργειες που αποσκοπούν στα εξής:
- Στην περαιτέρω ενίσχυση της οργανικής κερδοφορίας των τραπεζών (μείωση του cost of funding, μείωση σε λειτουργικά κόστη).
- Στην εξισορρόπηση -όπου χρειάζεται- του δείκτη χορηγήσεων προς καταθέσεις (κινήσεις για αύξηση των καταθέσεων, ενέργειες απομόχλευσης).
- Κι επίσης σε κινήσεις περαιτέρω κεφαλαιακής ενίσχυσης, όπου απαιτούνται (Εθνική, Eurobank), μέσω πώλησης περιουσιακών στοιχείων ή και αυξήσεων κεφαλαίου.
Οι δεσμεύσεις που έχει ζητήσει η DG Comp από την κάθε συστημική τράπεζα ποικίλλουν ανάλογα με το σημείο αφετηρίας της κάθε μιας ως προς τους επιμέρους στόχους.
Για παράδειγμα, η Alpha, η Πειραιώς και η Εθνική έχουν ήδη ανακεφαλαιοποιηθεί με συμμετοχή των ιδιωτών και διαθέτουν τη δομή για την πλήρη ιδιωτικοποίησή τους, ενώ η Eurobank θα πρέπει να επιτύχει τη -μερική- ιδιωτικοποίησή της ως τον Απρίλιο του 2014.
Η Alpha και η Πειραιώς διαθέτουν επαρκές κεφαλαιακό απόθεμα, ενώ η Εθνική πρέπει να προβεί σε συμπληρωτικές κινήσεις και η Eurobank να ενισχυθεί κεφαλαιακά τόσο με πωλήσεις assets όσο και με την είσοδο ιδιωτών επενδυτών.
Η Πειραιώς και η Εθνική πληρούν ήδη με τα τωρινά δεδομένα τα κριτήρια της ΕΚΤ για τη σταδιακή μείωση του δανεισμού των ευρωπαϊκών τραπεζών καθώς το ύψος της ρευστότητας που αντλούν από το ευρωσύστημα δεν ξεπερνά το 15% του συνολικού ενεργητικού τους. Ταυτόχρονα η Εθνική έχει τον πλέον χαμηλό δείκτη χορηγήσεων προς καταθέσεις (γύρω στο 92%) και είναι εγγύτερα στον άτυπο στόχο μείωσης των χορηγήσεων στο 80% των καταθέσεων.
Διαπραγμάτευση για τις εξαιρέσεις
Η διαπραγμάτευση με την DG Comp αφορά την επίτευξη των πιο δύσκολων δεσμεύσεων ανά τράπεζα. Κατά τη διάρκεια των συναντήσεων με τον κ. Κούπμαν, η διοίκηση της κάθε τράπεζας έθεσε αίτημα χαλαρότερου χρονοδιαγράμματος για έναν ή δύο από τους στόχους που έχουν τεθεί.
«Οι διευκολύνσεις που ζητήθηκαν είχαν να κάνουν με επιμέρους στόχους. Από τη χορήγηση περισσότερου χρόνου για να μειωθεί ο δείκτης χορηγήσεων προς καταθέσεις σε ανεκτά επίπεδα, έως τροποποιήσεις στη δομή της αναδιάρθρωσης, στον τρόπο περαιτέρω κεφαλαιακής ενίσχυσης και στην πίεση για -άμεση- μείωση της έκθεσης στα Βαλκάνια», σημειώνουν έγκυρες πηγές στο Euro2day.gr
Το αγκάθι των Βαλκανίων και η πρόταση για διμερείς ανταλλαγές
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το μεγαλύτερο αγκάθι στη διαπραγμάτευση αφορά το μέλλον των θυγατρικών των ελληνικών τραπεζών στα Βαλκάνια.
Η DG Comp πιέζει για την όσο το δυνατόν ταχύτερη αποεπένδυση των τραπεζών από τις θυγατρικές τους στη ΝΑ. Ευρώπη, με το επιχείρημα ότι χάνονται λεφτά, αλλά και την επίκληση των κανόνων της ελεύθερης αγοράς, καθώς εγείρεται θέμα αθέμιτου ανταγωνισμού λόγω της κρατικής βοήθειας που έχουν δεχθεί οι ελληνικές τράπεζες.
Από την πλευρά τους, οι τράπεζες αντιτείνουν ότι δεν υπάρχει αγοραστικό ενδιαφέρον για τις θυγατρικές σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία, FYROM, Κύπρο και Αλβανία, ενώ όπου υπάρχει έχουν ξεκινήσει ήδη οι κινήσεις αποεπένδυσης (π.χ. Ουκρανία).
Για να ξεπεράσουν, μάλιστα, τον σκόπελο της απώλειας ρευστότητας και κεφαλαίων προτείνουν στην DG Comp σχέδιο ανταλλαγής δραστηριοτήτων στα ΝΑ. Ευρώπη μεταξύ των ελληνικών τραπεζών. Η ανταλλαγή θα συμφωνείται σε διμερή βάση, δηλαδή από δύο τράπεζες, και θα πρέπει να εγκρίνεται τόσο από το ΤΧΣ όσο και από την DG Comp.
To σχέδιο αποσκοπεί στη συγκέντρωση κρίσιμης μάζας σε κάθε αγορά, ώστε μέσω αποτελεσματικής αναδιάρθρωσης με αξιοποίηση των συνεργειών που θα προκύψουν από μείωση στα λειτουργικά κόστη και ενδεχομένως στο cost of funding να βελτιωθούν σημαντικά τα αποτελέσματα και οι δραστηριότητες στα Βαλκάνια να μπορούν να πωληθούν σε βάθος 2ετίας-3ετίας.
Διακριτή αντιμετώπιση για τη Finansbank
Διακριτή αντιμετώπιση ζητά η Εθνική για τη Finansbank. Η DG Comp πιέζει να μετριαστεί η υψηλή έκθεση της Εθνικής στην τουρκική αγορά, η διοίκηση όμως της Εθνικής αντιτάσσει τις δυσχερείς συνθήκες (πτώση της τουρκικής λίρας και της αποτίμησης της Finansbank) για πώληση ποσοστού της θυγατρικής της στην τρέχουσα χρονική συγκυρία.
Για να καθησυχάσει μάλιστα την DG Comp έχει εκπονήσει σχέδιο κεφαλαιακής ενίσχυσης, το οποίο προβλέπει την πώληση άλλων δραστηριοτήτων όπως η Αστήρ Παλάς, η Εθνική Πανγαία, η NBGI Private Equity και το Asset Management της τράπεζας ως το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2014.
Κλειδί για να καμφθούν οι αντιστάσεις της DG Comp ως προς τη Finansbank θα αποτελέσει, σύμφωνα με καλά πληροφορημένα στελέχη, το αν κριθεί πειστικό το σχέδιο της Εθνικής για αύξηση του δείκτη EBA Core Tier I σε επίπεδα υψηλότερα του 10% μέσω πωλήσεων άλλων θυγατρικών.