Τα… «μαθηματικά» της κρίσης

Πάση θυσία σταθεροποίηση της οικονομίας το τελευταίο τρίμηνο του έτους και αρχή οριακής έστω ανάκαμψης από το 2014 ζητούν οι επιχειρήσεις που απευθύνονται στην εγχώρια αγορά, προκειμένου να καταφέρουν να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους.

Η πλειονότητα των εταιρειών όχι μόνο υποχρεώνεται σε ζημίες, αλλά φαίνεται να έχει εξαντλήσει και τα περιθώρια των όποιων αμυντικών κινήσεων θα μπορούσε να κάνει.

Πολύ δυσκολότερα βέβαια είναι τα πράγματα για όσες επιχειρήσεις -παραγωγικές και εμπορικές- έχουν μεγάλες εγκαταστάσεις και εκτεταμένα δίκτυα. «Τα σταθερά μας έξοδα είναι δυσανάλογα υψηλά σε σχέση με τις μειωμένες πωλήσεις μας και εμείς προσπαθούμε απεγνωσμένα να σώσουμε την κατάσταση περικόπτοντας ακόμη περισσότερο τα μεταβλητά μας έξοδα. Ήμασταν προετοιμασμένοι για πτώση της ζήτησης έως 20% ή και 30%, αλλά το -70% που είδαμε... δεν παλεύεται με τίποτε. Αν συνεχίσει να πέφτει η ζήτηση και το 2014, τότε θα βάλουν λουκέτο οι περισσότερες εταιρείες του κλάδου», δήλωσε υψηλόβαθμο στέλεχος εισηγμένης από τον χώρο της μεταλλουργίας.

Αντίθετα, κάπως καλύτερα είναι τα πράγματα για τις επιχειρήσεις με χαμηλότερες υποδομές. «Μάθαμε να επιβιώνουμε με το τίποτε. Περιορίσαμε τόσο πολύ το μέγεθός μας και τις δαπάνες μας και έτσι αν από του χρόνου ξεκινήσει μια κάποια άνοδος των πωλήσεων, θα οδηγήσει την εταιρεία σε κερδοφορία», δήλωσε στο Euro2day.gr διευθύνων σύμβουλος εμπορικής εισηγμένης ,που απευθύνεται στην εγχώρια αγορά και η πτώση της ζήτησης από το ξέσπασμα της κρίσης μέχρι σήμερα έχει ξεπεράσει το 50%.

Γενικότερα, οι παράγοντες της αγοράς, με εξαίρεση κάποιες κατηγορίες προϊόντων που θεωρούνται «πρώτης ανάγκης» και στις οποίες η υποχώρηση της ζήτησης περιορίστηκε στο 10%-20%, εκτιμούν πως στα περισσότερα είδη το ποσοστό της πτώσης κυμαίνεται γύρω στο 40%, ενώ σε αυτά που σχετίζονται με την οικοδομή, το αυτοκίνητο, τα έπιπλα, τις ηλεκτρικές συσκευές και γενικότερα τα διαρκή καταναλωτικά αγαθά και τα προϊόντα «πολυτελείας» οι σωρευτικές απώλειες ξεκινούν από το 50% και ενίοτε υπερβαίνουν ακόμη και το 90%.

Ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας εξακολουθεί να πιστεύει πως από το 2014 η οικονομία θα ανακάμψει κι η κυβέρνηση ποντάρει στα αυξημένα κονδύλια που θα απορροφηθούν από το ΕΣΠΑ, στις εξαγωγές και στον τουρισμό, στην τόνωση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, αλλά και στη σταδιακή προσέλκυση επενδύσεων από το εσωτερικό και το εξωτερικό της χώρας. Ως θετικοί καταλύτες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν τόσο η αναμενόμενη μικρή ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας, όσο και το σενάριο μερικής ανάκαμψης στην πατωμένη διεθνή ναυτιλιακή αγορά.

Η αγορά ωστόσο δείχνει ιδιαίτερα διστακτική στο να πιστέψει το σενάριο για την οικονομία που πιστεύει η κυβέρνηση. Ενδεικτική άλλωστε είναι και η άποψη της HSBC: «Κατά τη γνώμη μας, οι αποτιμήσεις των ελληνικών μετοχών αντανακλούν ήδη σε πολύ μεγάλο βαθμό την πιθανότητα ότι η ελληνική οικονομία δεν θα ανακάμψει».

Η κρίση σε αριθμούς

• Σωρευτική υποχώρηση του ΑΕΠ γύρω στο 22% την περίοδο 2008-2013, με εκτίμηση πως η φετινή πτώση στην Ελλάδα θα κλείσει στο -4,3%. Έτσι, μετά το -0,2% του 2008, είχαμε το -3,1% του 2009, το -4,9% του 2010, το -7,1% του 2011 και το -6,4% του 2012.

• Διπλάσια περίπου σε ποσοστό (γύρω στο 40%) παρουσιάζεται η πτώση στον όγκο των λιανικών πωλήσεων. Έτσι, μετά το -1,4% του 2008, είχαμε το -9,3% του 2009, το -6,9% του 2010, το -8,7% του 2011, το -11,8% του 2012, ενώ διψήφια (-12,6%) ήταν και η υποχώρηση που σημειώθηκε στο πρώτο φετινό τετράμηνο.

• Το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος -βλέπε Οικονομικό Δελτίο Alpha Bank- έχει υποχωρήσει την τριετία 2011-2013 περίπου 15% (-2,4% το 2011, -6,4% το 2012, -6,3% φέτος).

• Οι πωλήσεις αυτοκινήτων από περίπου 300 χιλιάδες τεμάχια το 2008 υποχώρησαν στις 242.571 το 2009, στις 62.367 το 2012, ενώ το φετινό επτάμηνο η πτώση έχει περιοριστεί μόλις στο -0,5%. Η αθροιστική πτώση της αγοράς σε όγκο από την αρχή της κρίσης κυμαίνεται γύρω στο 75%-80%, ενώ σε αξία είναι ακόμη μεγαλύτερη. Ανάλογη κατάσταση επικρατεί και στην αγορά της μοτοσικλέτας, όπου η πτώση σε αξία κυμαίνεται μεταξύ του 80% και του 85%.

• Η κυκλοφορία των αυτοκινήτων στους δρόμους έχει μειωθεί περίπου κατά 30%. Αυτό αποτελεί εκτίμηση παραγόντων της αγοράς από την υποχώρηση της ζήτησης στα πρατήρια βενζίνης, από τον αριθμό των διελεύσεων στην Αττική Οδό και στους εθνικούς οδικούς άξονες κ.λπ.

• Η παραγωγή τσιμέντου έχει υποχωρήσει 75%, επιστρέφοντας στα επίπεδα ζήτησης του 1963 (εκτιμήσεις ομίλου ΤΙΤΑΝ).

• Ο αριθμός των νέων κατοικιών θα βρεθεί φέτος γύρω στο 10%-15% της επίδοσης του 2007! Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι νέες κατοικίες από 103.875 το 2007 κατρακύλησαν στις 18.321 το 2012, ενώ το πρώτο φετινό τρίμηνο το ποσοστό πτώσης διαμορφώθηκε στο 30,2% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

• Οι τιμές των διαμερισμάτων έχουν μειωθεί από τα τέλη του 2008 έως και το πρώτο εξάμηνο του 2013 κατά 30,6%. Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία του σχετικού δείκτη της Τραπέζης της Ελλάδος (επεξεργασία στοιχείων που συλλέγονται από πιστωτικά ιδρύματα), ο οποίος από 101,7 μονάδες το 2008 μειώθηκε στις 97,9 το 2009, στις 93,3 μονάδες το 2010, στις 88,2 το 2011, στις 77,9 μονάδες το 2012 και στις 70,5 μονάδες στο τέλος του πρώτου φετινού εξαμήνου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, τα ποσοστά πτώσης των τιμών είναι μεγαλύτερα στα εμπορικά ακίνητα και στις παραθεριστικές κατοικίες.

• Η ασφαλιστική παραγωγή από τα 5,44 δισ. ευρώ του 2009 υποχώρησε στα 4,98 δισ. το 2011, ενώ το πρώτο φετινό πεντάμηνο διαμορφώθηκε στο 1,66 δισ. ευρώ. Η πτώση της ασφαλιστικής παραγωγής την τετραετία 2009-2013 εκτιμάται γύρω στο 25%-30%.

• Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή την τριετία 2010-2012 σημείωσε σωρευτική άνοδο 10%, ενώ μικρή υποχώρηση αναμένεται να σημειώσει μέσα στο 2013. Τα νοικοκυριά λοιπόν, πέρα από τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματός τους, κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν και το αυξημένο κόστος του «καλαθιού της νοικοκυράς». Μάλιστα, οι επιπτώσεις φαίνεται να ήταν ακόμη πιο επαχθείς από τη μέση τιμή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή καθώς κατά τη συγκεκριμένη τριετία η αύξηση που σημείωσαν τα λεγόμενα είδη πρώτης ανάγκης ήταν ακόμη μεγαλύτερη.