Γιατί είναι ακριβό το αέριο στην Ελλάδα

Ευκαιρία για την ελληνική αγορά φυσικού αερίου να αποκτήσει πρόσβαση και σε άλλες πηγές προμήθειας, θα αποτελέσει ο αγωγός ΤΑΡ, εφ´ όσον τελικά επιλεγεί από την κοινοπραξία του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ ως ο αγωγός του νότιου διαδρόμου.

Η προοπτική κατασκευής του αγωγού αυτού, θα τροφοδοτήσει με φυσικό αέριο τα κράτη των δυτικών Βαλκανίων μέσω Ελλάδας, γεγονός που θα αναβαθμίσει ακόμη περισσότερο τη θέση της χώρας από γεωπολιτική άποψη.

Τα παραπάνω τόνισαν στο συνέδριο Mediterranean Oil and Gas Conference που πραγματοποιείται από χθες στην Ανάβυσσο, ο Kjetil Tungland διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας του αγωγού ΤΑΡ και ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος της εταιρείας προμήθειας φυσικού αερίου Μ+Μ.

Οι επισημάνσεις αυτές έχουν ιδιαίτερη σημασία καθώς χθες πραγματοποιήθηκε στο Ντουμπρόβνικ της Κροατίας διυπουργική συνάντηση για την προσχώρηση και της Κροατίας στις χώρες που θα συνδεθούν με τον ΤΑΡ μέσω του κλάδου Ionian Adriatic Pipeline ο οποίος θα ξεκινάει από το έδαφος της Αλβανίας. Επίσης σημαντικό είναι ότι στις 28 Ιουνίου, αναμένεται να ανακοινωθεί επισήμως η τελική επιλογή για τον αγωγό του Νότιου διαδρόμου, για την οποία η άποψη της αζέρικης Socar έχει βαρύνοντα λόγο. Μάλιστα εκτιμάται ότι η κατάθεση δεσμευτικής προσφοράς από την ίδια εταιρεία για τη εξαγορά του ΔΕΣΦΑ, αποτελεί θετικό προοίμιο και για την επιλογή του ΤΑΡ.

Αναφορικά με τον αγωγό αυτό, ο Kjetil Tungland τόνισε ότι η κατασκευή του θα αποτελέσει μια από τις μεγαλύτερες άμεσες ξένες επενδύσεις ύψους 1,5 δισ. ευρώ, ενώ θα δημιουργήσει 2.000 άμεσες και 10.000 έμμεσες θέσεις εργασίας. Σε αντιδιαστολή με τον ανταγωνιστικό του Nabucco, ο ΤΑΡ λόγω του μικρότερου μήκους του και της διέλευσης από λιγότερες χώρες, έχει το πλεονέκτημα του χαμηλότερου κόστους κατασκευής και λειτουργίας, που κάνει φθηνότερο το μεταφερόμενο αέριο.

Από την πλευρά του ο CEO της Μ+Μ (Μυτιληναίος, Βαρδινογιάννης) Παναγιώτης Κανελλόπουλος, επεσήμανε ότι προοπτικά ο αγωγός αυτό θα μπορούσε να προσφέρει επιπλέον ποσότητες στο ελληνικό δίκτυο από νέες πηγές εφοδιασμού, όπως είναι αυτές της Κασπίας.

Αναλύοντας τα σημερινά δεδομένα της αγοράς, στην οποία η Μ+Μ δραστηριοποιείται ως ο μοναδικός ακόμη εναλλακτικός προμηθευτής, ο ίδιος τόνισε ότι τα περιθώρια τροφοδοσίας με ποσότητες αερίου πέραν των σημερινών, δηλαδή Ρωσία (Gazprom), Αλγερία (Sonatrach) και Τουρκία (Botas), είναι μικρά και περιορίζονται στην εισαγωγή ευκαιριακών φορτίων υγροποιημένου αερίου.

Όπως είπε ο ίδιος, η χωρητικότητα του αγωγού στα σύνορα με τη Βουλγαρία είναι δεσμευμένη από τη ρωσική Gazprom. Συγκεκριμένα, από τα περίπου 13 εκατομμύρια κυβικά που είναι η ημερήσια δυναμικότητα παροχής του αγωγού, τα 12 εκατομμύρια είναι δεσμευμένα από τη ρωσική εταιρεία. Το 1 εκατομμύριο κυβικά το διαθέτει μεν η βουλγαρική εταιρεία αερίου, αλλά για διακοπτόμενη παροχή. Έτσι, επειδή δεν προσφέρεται εγγύηση συνεχούς παροχής, ακόμη και το περιθώριο του 1 εκατομμυρίου κυβικών την ημέρα, δύσκολα μπορεί να αξιοποιηθεί από εισαγωγέα αερίου. Αυτός είναι και ο λόγος που μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει καμία εισαγωγή αερίου μέσω Βουλγαρίας, πέραν του ρωσικού αερίου. Για το θέμα αυτό αποκάλυψε ο κ. Κανελλόπουλος, έχει ξεκινήσει έρευνα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χωρίς όμως να έχει εκδοθεί ακόμη οριστική απόφαση.

Για τις εισαγωγές από την Τουρκία, το στέλεχος της Μ+Μ είπε ότι θεωρητικά μεν υπάρχει περιθώριο, αλλά δύσκολα ακόμη μπορούν να γίνουν εισαγωγές μεγάλων ποσοτήτων. Οι δυσκολίες έγκεινται σε ρυθμιστικά προβλήματα, καθώς μόλις πρόσφατα άλλαξε η νομοθεσία στην Τουρκία και επιτρέπει εξαγωγές αερίου από τα δίκτυα της Βotas.

Ωστόσο υπάρχουν και τεχνικά προβλήματα, ιδίως τους χειμερινούς μήνες οπότε λόγω της μεγάλης κατανάλωσης στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης, η πτώση της πίεσης είναι συχνό φαινόμενο, με σοβαρές επιπτώσεις στην ομαλή τροφοδοσία του αγωγού προς Ελλάδα. Πάντως σύμφωνα με τον κ. Κανελλόπουλο, η τουρκική Botas προχωρά σε έργα για την επίλυση του προβλήματος.

Οι τιμές στην Ελλάδα

Για το πρόβλημα των υψηλών τιμών φυσικού αερίου στην Ελλάδα, (τουλάχιστον κατά 30% σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χωρες) ο επικεφαλής της Μ+Μ είπε ότι είναι αποτέλεσμα επιμέρους παραγόντων. Στην απαρίθμησή τους υπογράμμισε τα εξής:

· Υπαρξη κρατικού μονοπωλίου, και ανεπαρκείς διαπραγματεύσεις με τους προμηθευτές

· Δομή συμβολαίων προμήθειας, με υψηλή συμμετοχή των τιμών αργού και προϊόντων στη φόρμουλα υπολογισμού της τιμής. Αντιθέτως οι περισσότεροι ευρωπαίοι μεγάλοι πελάτες των παραγωγών φυσικού αερίου, που είναι κυρίως η ρωσική Gazprom και η νορβηγική Statoil, προχώρησαν σε διαπραγματεύσεις μειώνοντας τη βαρύτητα των τιμών πετρελαίου στη φόρμουλα, στα επίπεδα του 50%

· Περιορισμένες διασυνδέσεις και προβληματική πρόσβαση

· Υψηλά εμπορικά περιθώρια κυρίως για τους μικρούς καταναλωτές και υψηλό κόστος μεταφοράς στα δίκτυα

Καταλήγοντας ο κ. Κανελλόπουλος τόνισε ότι η αναδιαπραγμάτευση των συμβολαίων προμήθειας που έχει η ΔΕΠΑ με τους παραγωγούς είναι απαραίτητη, όπως επίσης και η δυνατότητα πρόσβασης σε αέριο με χαμηλότερες τιμές.