ΔΕΠΑ: Πώς ο διαγωνισμός βάφεται... κόκκινος

Ό,τι απαίτησε το πήρε και με το παραπάνω η Gazprom προκειμένου να καταθέσει προσφορά για τη ΔΕΠΑ, χωρίς την παραμικρή έστω και τυπική αναφορά σε μείωση της τιμής του φυσικού αερίου, με την οποία θα προμηθεύει την Ελλάδα, εφόσον εξαγοράσει τη ΔΕΠΑ.

Η «ημιτελική» φάση της διαδικασίας που ήταν η κατάληξη στο κείμενο της συμφωνίας εξαγοράς και πληρωμής (Sale and Purchase Agreement - SPA) ολοκληρώθηκε τα μεσάνυχτα του Σαββάτου προς Κυριακή. Λίγο πριν ή λίγο μετά τις 12, οι υποψήφιοι επενδυτές δέχτηκαν το τελικό κείμενο της συμφωνίας με βάση το οποίο θα καταθέσουν τις δεσμευτικές τους προσφορές για τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ, με πιθανότερη ημερομηνία μάλλον την 7η Ιουνίου.

Η τελική «βερσιόν» του κειμένου εγκρίθηκε τυπικά από το Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ σε πολύωρη συνεδρίαση το απόγευμα της Παρασκευής και αφού την προηγούμενη μέρα έγινε παρουσίασή του στο Δ.Σ. της ΔΕΠΑ, καθαρά για λόγους ενημέρωσης. Στη συνέχεια το κείμενο στάλθηκε στους συμβούλους που έχει προσλάβει το ΤΑΙΠΕΔ για την ιδιωτικοποίηση των δύο εταιρειών, οι οποίοι και το απέστειλαν στους υποψήφιους επενδυτές που είχαν καταθέσει μη δεσμευτικές προσφορές.

Σύμφωνα με όσα γνωρίζει το Euro2day.gr, το SPA περιλαμβάνει μία σειρά όρους που διασφαλίζουν τον αγοραστή και τους οποίους με διάφορους τρόπους επέβαλε στην ελληνική κυβέρνηση η ρωσική Gazprom, στις αλλεπάλληλες επαφές που είχε ο επικεφαλής της Αλεξέι Μίλερ με τον Έλληνα πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά. Σε αυτούς περιλαμβάνονται και οι εξής:

· Ρήτρα επιστροφής στη δραχμή.

· Διασφάλιση αγοραστή έναντι των χρεών των ανεξάρτητων παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας με ειδικές και λεπτομερέστατες προβλέψεις για τους ανεξάρτητους παραγωγούς που είναι συνδεδεμένοι με πωλητές (Elpedison οφειλέτης, ΕΛΠΕ πωλητής του 35% της ΔΕΠΑ).

· Περιορισμός της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης, στο 10% του προσφερόμενου τιμήματος από τον υποψήφιο επενδυτή.

· Πλήρης κάλυψη αγοραστή (μη κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής) από ενδεχόμενη μη ολοκλήρωση της συναλλαγής λόγω όρων ή περιορισμών που θα του θέσει η Ε.Ε. ή η Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Ειδικότερα, με τη ρήτρα επιστροφής στο τοπικό νόμισμα παρέχεται η δυνατότητα στον αγοραστή, εφόσον η χώρα εγκαταλείψει το ευρώ, πριν από την ολοκλήρωση της διαδικασίας της εξαγοράς, δηλαδή για χρονικό διάστημα μερικών μηνών, να αποχωρήσει από τη διαδικασία αζημίως. Με την αποδοχή του συγκεκριμένου όρου, έστω και με ισχύ μηνών, η ελληνική κυβέρνηση, λένε στην αγορά, στην ουσία καταρρίπτει τα δικά της επιχειρήματα περί απαλοιφής του φόβου εξόδου της χώρας από το ευρώ, δίνοντας έτσι ένα ιδιαίτερα αρνητικό σήμα στις αγορές.

Σε ό,τι αφορά την πολυσυζητημένη κατάθεση εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης, και τους όρους υπό τους οποίους θα καταπέσει, αυτή καθορίστηκε στο 10% επί του τιμήματος. Ωστόσο, με τις σχετικές προβλέψεις του SAP, ο αγοραστής αποκτά το δικαίωμα να αποχωρήσει από τη διαδικασία χωρίς καμία ευθύνη, εφόσον κρίνει ασύμφορους τους όρους που ενδεχομένως θα θέσει η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Οι τελευταίες θα κρίνουν το σύννομο ή όχι της εξαγοράς, με βάση τις κοινοτικές οδηγίες και την εθνική νομοθεσία περί μονοπωλίων και ανταγωνισμού.

Σε «αντιστάθμισμα» το κείμενο της συμφωνίας κάνει εκτεταμένη αναφορά στις προσπάθειες που θα καταβάλει ο αγοραστής προκειμένου να διαπραγματευτεί με τις εθνικές και τις κοινοτικές αρχές, ώστε να αρθούν οι τυχόν περιορισμοί που θα τεθούν.

Τέλος για τα χρέη των ανεξάρτητων παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας προς τη ΔΕΠΑ, τα οποία ως γνωστόν προέρχονται από οφειλές εταιρείας του Δημοσίου (ΛΑΓΗΕ) προς τους ανεξάρτητους παραγωγούς, προβλέπεται ότι σε περίπτωση που δεν εξοφληθούν μέχρι το τέλος του 2015 τα υπόλοιπα των οφειλών να αφαιρεθούν αναλογικά από το τίμημα που θα λάβουν οι πωλητές (65% ΤΑΙΠΕΔ, 35% ΕΛΠΕ).

Το deal και το μονοπώλιο

Η όλη διαδικασία που ακολουθήθηκε στη συγκεκριμένη περίπτωση, ενώ ξεκίνησε ως διεθνής διαγωνισμός, τελικά κατέληξε σε διμερή συμφωνία μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της ρωσικής Gazprom, λένε παράγοντες της αγοράς. Η ρώσικη εταιρεία από την πρώτη στιγμή εκδήλωσε το έντονο ενδιαφέρον της για την ελληνική εταιρεία φυσικού αερίου, η οποία κατέχει υπερδεσπόζουσα έως μονοπωλιακή θέση στην ελληνική αγορά. Έτσι δεν υπήρχε καμία αντίδραση, λένε οι ίδιες πηγές, επίσημη ή ανεπίσημη παρέμβαση όταν μεσούντος του διαγωνισμού γίνονταν αναφορές σε επικείμενο «deal» μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της Gazprom.

Το χειρότερο είναι ότι η όλη προετοιμασία έγινε με βασικό κριτήριο το ύψος του τιμήματος, χωρίς καμία αναφορά στη διαμόρφωση χαμηλών τιμών στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και στη διασφάλιση του ρόλου της ΔΕΠΑ στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ. Ευρώπης. Όταν δε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, μετά τις υποχωρήσεις στις απαιτήσεις της ρωσικής εταιρείας, επιχείρησε να αποσπάσει από τον επικεφαλής της Gazprom εγγυήσεις για καλύτερες τιμές στην εγχώρια αγορά (η Ελλάδα έχει από τις υψηλότερες τιμές στην Ε.Ε.) εισέπραξε απλώς προφορικές υποσχέσεις ,χωρίς καμία άλλη δέσμευση.

Οι προσφορές και ο ΔΕΣΦΑ

Τέλος να σημειωθεί ότι δεσμευτικές προσφορές για τη ΔΕΠΑ αναμένεται να καταθέσουν εκτός της Gazprom η Ελληνική Μ+Μ (Μυτιληναίος, Βαρδινογιάννης), όπως και η ρωσική Sintez, η οποία σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις θα λειτουργήσει υποστηρικτικά στην πρόταση της Gazprom. Σε ό,τι αφορά τον ΔΕΣΦΑ, δεσμευτική προσφορά αναμένεται από την αζέρικη Socar και τη Sintez.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις και αναλυτές, η κατάθεση προσφοράς εκ μέρους της αζέρικης κρατικής εταιρείας υδρογονανθράκων είναι καλό σημάδι και για την έγκριση του αγωγού Trans Adriatic Pipeline (ΤΑΡ) από την αζέρικη κυβέρνηση ως του αγωγού του Νότιου Διαδρόμου που θα κατασκευαστεί πρώτος, για τη μεταφορά του αερίου της Κασπίας στην Ευρώπη.

Ως γνωστόν ο αγωγός ΤΑΡ είναι πλέον ο μοναδικός που εντάσσει την Ελλάδα στη διαδρομή του, ενώ το τελευταίο διάστημα η ελληνική κυβέρνηση με τις επισκέψεις του Αντώνη Σαμαρά στο Μπακού, όπως και της ηγεσίας του ΥΠΕΞ, πρόσφερε πλήρη πολιτική κάλυψη στο συγκεκριμένο έργο.