Έρευνα σε βάθος για την Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα και για το κατά πόσο οι κρατικές ενισχύσεις που έχει λάβει την περίοδο 2004-2011 συνάδουν με την κοινοτική νομοθεσία ξεκινά η Κομισιόν.

Παράλληλα, ξεκινά έρευνα σχετικά με κρατικές ενισχύσεις υπέρ της Λάρκο, καθώς και για τις Κυπριακές Αερογραμμές.

Σε δηλώσεις του σήμερα σχετικά με το θέμα, ο αρμόδιος για θέματα Ανταγωνισμού, κοινοτικός επίτροπος Χοακίμ Αλμούνια τόνισε ότι οι έρευνες αυτές είναι αναγκαίες και ότι με την περάτωσή τους θα καταστεί σαφές αν το ελληνικό κράτος θα πρέπει ή όχι να ανακτήσει τις ενισχύσεις.

Ερωτηθείς γιατί οι έρευνες αυτές δεν έγιναν νωρίτερα και πραγματοποιούνται στην παρούσα φάση, που οι δύο εταιρίες βρίσκονται υπό διαδικασίες ιδιωτικοποίησης, ο Ισπανός επίτροπος άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι η όποια ευθύνη ανήκει στις ελληνικές αρχές και όχι στις κοινοτικές υπηρεσίες


ΕΑΣ: Έρευνα για άμεση επιχορήγηση, ΑΜΚ και εγγυήσεις

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε έρευνα σε βάθος για να διαπιστώσει αν τα μέτρα κρατικής στήριξης που έλαβε η Ελλάδα αναφορικά με την επιχείρηση Hellenic Defence Systems S.A. (HDS, ή Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα Α.Ε. – ΕΑΣ στα ελληνικά) είναι συμβατά με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν άμεση επιχορήγηση από το κράτος ύψους 10 εκατ. ευρώ, αύξηση του κεφαλαίου κατά 158 εκατ. ευρώ και αρκετές κρατικές εγγυήσεις για δάνεια μέχρι 942 εκατ. ευρώ κατά την περίοδο 2004-2011.

Η HDS (ΕΑΣ) ανήκει κατά 99,8% στο ελληνικό δημόσιο, κατά 0,18% στην Τράπεζα Πειραιώς (ιδιωτικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα) και κατά 0,02% σε ιδιώτες, και περιλαμβάνεται στο ελληνικό πρόγραμμα ιδιωτικοποίησης. Αντιμετωπίζει οικονομικές δυσχέρειες τουλάχιστον από το 2004, και τα μέτρα φαίνεται ότι εμπεριέχουν στοιχεία κρατικής ενίσχυσης. Ως εκ τούτου, η εταιρεία μπορεί να λάβει κρατική ενίσχυση μόνο υπό τις αυστηρές προϋποθέσεις που ορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις διάσωσης και αναδιάρθρωσης προβληματικών επιχειρήσεων.

Σύμφωνα με τις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές, μια επιχείρηση μπορεί να λάβει τέτοιου είδους ενίσχυση μία μόνο φορά σε διάστημα 10 ετών (βάσει της αποκαλούμενης αρχής της «εφάπαξ ενίσχυσης») και η ενίσχυση πρέπει να τερματίζεται μετά από 6 μήνες ή να χορηγείται στη βάση ενδεδειγμένου σχεδίου αναδιάρθρωσης.

Στη παρούσα υπόθεση, η Επιτροπή έχει αμφιβολίες κατά πόσο τα υπό εξέταση μέτρα έχουν τερματιστεί ή είναι σύμφωνα με τις λοιπές προϋποθέσεις των κατευθυντήριων γραμμών.

Η έναρξη σε βάθος έρευνας δεν προδικάζει το αποτέλεσμα της έρευνας. Παρέχει στην Ελλάδα και στα ενδιαφερόμενα τρίτα μέρη την ευκαιρία να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τα μέτρα τα οποία διερευνά η Επιτροπή.


Λάρκο: Έρευνα για ενίσχυση άνω των 105 εκατ.  

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε σε βάθος έρευνα προκειμένου να εξακριβωθεί κατά πόσο τα μέτρα κρατικής στήριξης που χορηγήθηκαν από την Ελλάδα υπέρ της Γενικής Μεταλλευτικής και Μεταλλουργικής Α.Ε. «ΛΑΡΚΟ» (ΛΑΡΚΟ), ύψους άνω των 105 εκατ. ευρώ, είναι συμβατά με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ.

Η Επιτροπή δεν έχει πεισθεί ότι τα μέτρα είναι σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ, και ιδίως τους κανόνες σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις διάσωσης και αναδιάρθρωσης προβληματικών επιχειρήσεων. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η έναρξη σε βάθος έρευνας δεν προδικάζει το αποτέλεσμα της έρευνας αυτής, στο πλαίσιο της οποίας παρέχεται στην Ελλάδα και σε άλλους ενδιαφερόμενους τρίτους η ευκαιρία να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους για τα μέτρα που αξιολογεί η Επιτροπή.

Θεωρείται πιθανό ότι κατά το παρελθόν η ΛΑΡΚΟ επωφεληθηκε από διάφορα μέτρα κρατικών ενισχύσεων ύψους άνω των 105 εκατ. ευρώ. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου το 2009 και αρκετές κρατικές εγγυήσεις για δάνεια κατά την περίοδο 2008-2010, πιθανή μη είσπραξη από το κράτος ενός χρέους από το 2004, και παραίτηση από την είσπραξη προκαταβολής φορολογικού προστίμου το 2010. Βάσει των οικονομικών δεδομένων της ΛΑΡΚΟ, η εταιρεία φαίνεται ότι αντιμετώπιζε προβλήματα τουλάχιστον από το 2008.

Η Επιτροπή θα διερευνήσει τώρα κατά πόσο τα μέτρα αυτά συνιστούν κρατικές ενισχύσεις κατά την έννοια των κανόνων της ΕΕ. Μέτρα δημόσιας στήριξης συνιστούν κρατική ενίσχυση εάν δεν έχουν χορηγηθεί υπό όρους που θα ήταν αποδεκτοί για έναν ιδιωτικό φορέα που ενεργεί βάσει των κανόνων της αγοράς. Εάν οιοδήποτε από τα μέτρα περιλαμβάνει κρατικές ενισχύσεις, η Επιτροπή θα εξετάσει στη συνέχεια κατά πόσον οι ενισχύσεις αυτές είναι συμβατές με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ.

Οι κατευθυντήριες γραμμές του 2004 για τις ενισχύσεις διάσωσης και αναδιάρθρωσης καθορίζουν αυστηρούς όρους υπό τους οποίους οι προβληματικές επιχειρήσεις μπορούν να λάβουν κρατική ενίσχυση. Ειδικότερα, ενίσχυση διάσωσης και αναδιάρθρωσης μπορεί να χορηγηθεί μία μόνο φορά σε περίοδο 10 ετών (σύμφωνα με τη λεγόμενη αρχή της «εφάπαξ ενίσχυσης»). Επιπλέον, η ενίσχυση αυτή πρέπει είτε να περατωθεί μετά από 6 μήνες ή είτε να χορηγείται προκειμένου να εφαρμοστεί κατάλληλο σχέδιο αναδιάρθρωσης.
 
Η Επιτροπή αμφιβάλλει κατά πόσο, όσον αφορά τη ΛΑΡΚΟ, τα μέτρα στήριξης χορηγήθηκαν στο πλαίσιο τέτοιου σχεδίου αναδιάρθρωσης και εάν τα μέτρα αυτά έχουν περατωθεί. Η Επιτροπή αμφιβάλλει επίσης αν έχει τηρηθεί η αρχή της «εφάπαξ ενίσχυσης».


Κυπριακές Αερογραμμές: Έρευνα για ΑΜΚ και "πακέτο διάσωσης"

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε έρευνα σε βάθος σχετικά με ορισμένα δημόσια μέτρα στήριξης υπέρ της Cyprus Airways. Κατά το παρόν στάδιο, η Επιτροπή αμφιβάλλει κατά πόσο τα μέτρα αυτά είναι σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων.

Η κίνηση έρευνας σε βάθος παρέχει στα ενδιαφερόμενα τρίτα μέρη την ευκαιρία να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τα υπό εξέταση μέτρα χωρίς να προδικάζει το αποτέλεσμα της έρευνας. Ωστόσο, η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι κανένα πρόσθετο μέτρο κρατικής ενίσχυσης υπέρ της Cyprus Airways δεν πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή χωρίς την προηγούμενη έγκριση της Επιτροπής.

Η Επιτροπή κίνησε προκαταρκτική έρευνα τον Φεβρουάριο του 2012, όταν πληροφορήθηκε από δημοσιεύματα του Τύπου ότι προβλεπόταν αύξηση κεφαλαίου για την Cyprus Airways. Η αύξηση κεφαλαίου πραγματοποιήθηκε στις αρχές του 2013 και φαίνεται ότι το κυπριακό Δημόσιο συνεισέφερε ποσό ύψους 31,3 εκατ. ευρώ, ενώ η ιδιωτική συμμετοχή ήταν ελάχιστη. Ένα μέτρο δημόσιας στήριξης συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια των κανόνων της ΕΕ εάν δεν θα είχε πραγματοποιηθεί υπό όρους που θα ήταν αποδεκτοί για έναν ιδιωτικό φορέα που ενεργεί βάσει των κανόνων της αγοράς. Κατά το παρόν στάδιο, η Επιτροπή αμφιβάλλει κατά πόσον η αύξηση κεφαλαίου πραγματοποιήθηκε υπό όρους της αγοράς. Μάλιστα, λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές δυσχέρειες και τις προοπτικές βιωσιμότητας της εταιρείας, η πλειονότητα των ιδιωτών μετόχων αποφάσισε να μη συμμετάσχει στην αύξηση κεφαλαίου.

Επιπλέον, τον Δεκέμβριο του 2012 οι κυπριακές αρχές κοινοποίησαν στην Επιτροπή ενίσχυση διάσωσης με τη χορήγηση δανείου ύψους 73 εκατ. ευρώ υπέρ της Cyprus Airways. Φαίνεται ότι το 2013 εκταμιεύτηκαν ήδη πληρωμές στο πλαίσιο του εν λόγω δανείου. Κάτι τέτοιο θα αντέβαινε στη λεγόμενη «υποχρέωση αναμονής» που προβλέπουν οι κανόνες της ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων, σύμφωνα με την οποία κρατικές ενισχύσεις χορηγούνται μόνο κατόπιν έγκρισης της Επιτροπής.

Επιπλέον, η Cyprus Airways είχε ήδη λάβει ενισχύσεις διάσωσης και αναδιάρθρωσης το 2007. Σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων, οι προβληματικές επιχειρήσεις μπορούν να λάβουν ενίσχυση διάσωσης και αναδιάρθρωσης μία μόνο φορά σε περίοδο 10 ετών (σύμφωνα με τη λεγόμενη αρχή της «εφάπαξ ενίσχυσης»). Η Επιτροπή διατηρεί επίσης αμφιβολίες κατά πόσον υφίσταται ένα αξιόπιστο σχέδιο αναδιάρθρωσης για την Cyprus Airways.

Τέλος, το κυπριακό Δημόσιο προτίθεται να χορηγήσει χαριστική αποζημίωση στους εργαζομένους της Cyprus Airways που θα απολυθούν, πέραν των όσων δικαιούνται βάσει της κυπριακής νομοθεσίας. Η Επιτροπή σημειώνει ότι η χαριστική χορήγηση αποζημίωσης στους απολυθέντες ενδέχεται να συνιστά πλεονέκτημα για την εταιρεία.