Αποφασισμένη να ανοίξει με όρους αγοράς τον καυτό φάκελο προβληματικών δανείων και επιχειρήσεων, επιταχύνοντας με αυτόν τον τρόπο τις διαδικασίες ανάκαμψης της οικονομίας, εμφανίζεται η τρόικα και ζητά δραστικές αλλαγές στο πτωχευτικό δίκαιο, στο πλαίσιο εκκαθάρισης, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται οι τράπεζες τα «κακά» δάνεια.

Δυόμισι χρόνια μετά την είσοδο της Ελλάδας σε πρόγραμμα στήριξης, η τρόικα διαπιστώνει σοβαρές αρρυθμίες στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ολόκληρη η αλυσίδα διαχείρισης προβληματικών δανείων, πτώχευσης και εκκαθάρισης επιχειρήσεων και τραπεζών, παρά το τσουνάμι λουκέτων και αιτήσεων υπαγωγής στις διατάξεις του πτωχευτικού δικαίου (άρθρο 99), που προκάλεσε η οικονομική κρίση.

Μόνο στο διάστημα Σεπτεμβρίου 2011 -  Δεκεμβρίου 2012 υποβλήθηκαν 544 αιτήσεις σε 46 πρωτοδικεία της χώρας από επιχειρήσεις για υπαγωγή σε διατάξεις του άρθρου 99, ενώ χιλιάδες είναι αυτές που έκλεισαν και ακόμη περισσότερες όσες αναχρηματοδότησαν μεν τον δανεισμό τους, όμως δεν έλυσαν τα προβλήματά τους.

Για να αντιμετωπιστεί η παραπάνω κατάσταση, να αποτυπωθεί το πραγματικό μέγεθος της ζημίας και κυρίως για να δημιουργηθούν συνθήκες επανεκκίνησης της οικονομίας η τρόικα πιέζει τη μεν κυβέρνηση να προχωρήσει τους επόμενους δύο μήνες στην αλλαγή του πτωχευτικού δικαίου και του πλαισίου ειδικής εκκαθάρισης τραπεζών, τις δε τράπεζες να ανοίξουν το «μαύρο κουτί» των χορηγήσεων, διαχωρίζοντας πλήρως τα προβληματικά από τα υγιή δάνεια.

Το μήνυμά της είναι σαφές: «Δεν μπορεί να συνεχιστεί το φαινόμενο των χρόνιων καθυστερήσεων στην εξυγίανση προβληματικών επιχειρήσεων ή άλλων assets». Οι τροϊκανοί ζητούν ακόμη και την εφαρμογή του μοντέλου Ανατολικής Γερμανίας, όπου διενεργούνταν καθημερινά δεκάδες δημοπρασίες πώλησης επιχειρήσεων ή άλλων assets. Πρόκειται για υπερβολή, που αποτυπώνει όμως τη σημασία που δίνουν στο να προχωρήσει η εξυγίανση και η αποκατάσταση του οικονομικού ιστού της χώρας.

Η απλούστευση και ο εκσυγχρονισμός, άλλωστε, του πτωχευτικού δικαίου και του πλαισίου ειδικής εκκαθάρισης είναι μνημονιακή υποχρέωση της χώρας, η οποία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός των επόμενων μηνών, ενώ, όπως ανέφερε η πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ, έχει συμφωνηθεί και η δημιουργία bad bank σε κάθε συστημική τράπεζα.

Ήδη, με βάση πηγές του Euro2day.gr, έχει συσταθεί ειδική επιτροπή, αντικείμενο της οποίας είναι η υποβολή προτάσεων για την αλλαγή του πτωχευτικού δικαίου και του πλαισίου ειδικής εκκαθάρισης των τραπεζών. Στην επιτροπή μετέχουν ο πρώην γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών κ. Πλασκοβίτης καθώς και στελέχη από την Τράπεζα της Ελλάδος.

Στόχος της επιτροπής θα είναι να εισηγηθεί by pass στο πτωχευτικό δίκαιο και να προχωρήσει σε δραστικές αλλαγές στο πλαίσιο ειδικής εκκαθάρισης των πιστωτικών ιδρυμάτων. Ειδικότερα, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, το ενδιαφέρον της επικεντρώνεται στα εξής σημεία:

- Στην επιτάχυνση της διαδικασίας έκδοσης δικαστικών αποφάσεων για υπαγωγή των εταιρειών σε άρθρα του πτωχευτικού κώδικα.

- Στη διεύρυνση της δυνατότητας υπαγωγής σε καθεστώς εκκαθάρισης εν λειτουργία (106 α), ώστε η πτώχευση μιας εταιρείας να μη διαρκεί χρόνια, αλλά να εξελίσσεται σε σύντομο χρονικό διάστημα.

- Στην απλούστευση των διαδικασιών πλειστηριασμού πάγιων στοιχείων.

- Στη ριζική αλλαγή στο πλαίσιο ειδικής εκκαθάρισης τραπεζών, είτε με διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του εκκαθαριστή, είτε με θεσμοθέτηση της δυνατότητας εκχώρησης των υπό ρευστοποίηση στοιχείων σε ειδικές εταιρείες διαχείρισης προβληματικών στοιχείων ενεργητικού, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.


Σε ειδικές μονάδες με ξεχωριστή διοίκηση τα «κακά» δάνεια ανά τράπεζα

Την ίδια στιγμή, η τρόικα πιέζει τις τράπεζες να προχωρήσουν σε πλήρη διαχωρισμό των προβληματικών τους δανείων από το υγιές χαρτοφυλάκιο χορηγήσεων. Η τελευταία έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου αποκάλυψε ότι έχει ήδη συμφωνηθεί μεταξύ τρόικας, κυβέρνησης και ρυθμιστικών αρχών να συσταθεί μια bad bank σε κάθε συστημική τράπεζα, η οποία μάλιστα θα λειτουργεί υπό διαφορετική διοίκηση, ή εναλλακτικά να πωληθούν τα κακά δάνεια σε ειδικές εταιρείες διαχείρισης προβληματικών δανείων.

Πρέπει, δηλαδή, να μεταβιβαστούν όλα τα προβληματικά δάνεια σε μια ειδική μονάδα που θα συμπεριλάβει το τμήμα εμπλοκών, αλλά θα λειτουργεί αναβαθμισμένα ως μονάδα επενδυτικής διαχείρισης προβληματικών assets, με διευρυμένες αρμοδιότητες. Η ειδική μονάδα (bad bank) θα συνεχίσει να αναφέρεται στο Risk Management της τράπεζας, θα έχει όμως απόλυτα διακριτό ρόλο σε σχέση με τα τμήματα που χειρίζονται τις χορηγήσεις.

Η τρόικα θεωρεί ότι με αυτόν τον τρόπο θα επιταχυνθεί η διαδικασία αναδιάρθρωσης των προβληματικών assets, καθώς η bad bank με ξεχωριστή διοίκηση θα κινηθεί με λογική ουσιαστικών αναδιαρθρώσεων και όχι με την υφιστάμενη πρακτική του... κρύβουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί.

Με τη συγκέντρωση των προβληματικών δανείων υπό ειδική μονάδα εκτιμάται ότι θα επιτευχθούν ταχύτερες διαδικασίες πώλησης μονάδων σε στρατηγικούς επενδυτές, με ή χωρίς κεφαλαιοποίηση δανείων, συγκέντρωσης κλάδων, πώλησης στοιχείων ενεργητικού ή και υπαγωγής εταιρειών σε εκκαθάριση.

Η δημιουργία μιας bad bank ανά τράπεζα αποτελεί, σύμφωνα με τραπεζίτες, προπομπό της δημιουργίας μιας ενιαίας bad bank, μιας εταιρείας δηλαδή διαχείρισης προβληματικών assets, ιδιαίτερα αν το νέο πλαίσιο εκκαθάρισης των πιστωτικών ιδρυμάτων προβλέπει κάτι αντίστοιχο.


Αγκάθια οι προβλέψεις και οι αναχρηματοδοτήσεις

Βέβαια, ο διαχωρισμός των προβληματικών δανείων από τα υγιή μόνο εύκολος δεν θα είναι καθώς η τρόικα έχει στο παρελθόν υπονοήσει ότι πρέπει να ελεγχθούν και ενήμερα δάνεια, τα οποία όμως έχουν αναχρηματοδοτηθεί. Οι περιπτώσεις διάσπασης τραπεζών (Τ.Τ., ΑΤΕ, Proton) έδειξαν, σύμφωνα με την τρόικα, ότι μέρος των ενήμερων επιχειρηματικών, και όχι μόνο, δανείων στην πραγματικότητα είναι προβληματικά και διατηρούνται τεχνηέντως ενήμερα λόγω των αναχρηματοδοτήσεων.

Το ποια δάνεια και πότε μεταφέρονται στην bad bank είναι ένα από τα κρισιμότερα ζητήματα και προς το παρόν δεν έχει οριστικοποιηθεί. Το δεύτερο κρίσιμο ζήτημα είναι ότι συνεπεία του διαχωρισμού των δανείων οι τράπεζες θα πρέπει να σχηματίζουν πλέον ειδικές και όχι γενικές προβλέψεις. Αυτό, σε συνδυασμό με τις συνθήκες που επικρατούν στην οικονομία και στην αγορά, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των κεφαλαιακών αναγκών τους.

Προς το παρόν, πάντως, οι τράπεζες έχουν επιτύχει την καθυστέρηση υλοποίησης των παραπάνω δεσμεύσεων, καθώς το αρχικό πλάνο προέβλεπε ότι ο διαχωρισμός των δανείων θα έπρεπε να ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο, ενώ πρακτικά η υπόθεση έχει πάει πίσω έναν - δύο μήνες τουλάχιστον.


***To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.