Ένας από τους βασικούς στόχους της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, με βάση τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές που κατά κανόνα τίθενται από την τρόικα, είναι η διασφάλιση της συμμετοχής επενδυτών.

Κι αυτό προκειμένου να διατηρηθεί ο ιδιωτικός χαρακτήρας τους, ώστε να μη βρεθεί μια χώρα της ευρωζώνης με κρατικό τραπεζικό σύστημα, αλλά και να διασφαλιστεί ότι οι απώλειες δημόσιου χρήματος από την επιβεβλημένη στήριξη των τραπεζών θα είναι οι μικρότερες δυνατές.

Ωστόσο, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες.

Οι ιδιώτες επενδυτές (πολλοί από αυτούς «καμένοι» από τις συνέπειες του PSI στις τραπεζικές μετοχές) καλούνται να καταβάλουν το 10% των συνολικών κεφαλαίων στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, προκειμένου να διατηρηθεί σε πρώτη φάση ο ιδιωτικός χαρακτήρας κάθε τράπεζας.

Και σε τιμή που θα είναι υψηλότερη από τo book value της τράπεζας δεδομένων των αρνητικών ιδίων κεφαλαίων, παρότι διεθνώς οι τράπεζες αποτιμώνται σήμερα σε χαμηλότερα επίπεδα.

Εντούτοις, από το ρεπορτάζ του Euro2day.gr προκύπτει ότι από μόνο του το γεγονός αυτό δεν είναι ανασταλτικός παράγοντας. Υπάρχει ενδιαφέρον για συμμετοχή διότι είτε πολλοί υφιστάμενοι επενδυτές των τραπεζών επιθυμούν να προασπίσουν τη μέχρι τώρα τοποθέτησή τους και να ποντάρουν στο μέλλον, είτε (στην περίπτωση ξένων επενδυτών) εμφανίζονται πρόθυμοι να ρισκάρουν επενδύοντας στο μέλλον μιας οικονομίας που εξέρχεται από την κρίση.

Το μεγάλο αγκάθι που εμποδίζει το «κλείδωμα» αυτού του επενδυτικού ενδιαφέροντος αφορά πρωτίστως τα περίφημα warrants, τα «καλάθια» δηλαδή μετοχών, που θα επιτρέψουν τα επόμενα χρόνια τη μεταφορά μετοχών από τον δημόσιο τομέα στον ιδιωτικό και άρα την πραγματική μεταφορά της μετοχικής «κυριότητας» της τράπεζας σε ιδιωτικά χέρια.

Κι αυτό διότι οι όροι άσκησης των warrants καλούν στην πραγματικότητα τους ιδιώτες επενδυτές… «να βάλουν το κεφάλι τους στον ντορβά», όπως με γλαφυρότητα σημείωσε στο Euro2day.gr, ανώτερο τραπεζικό στέλεχος.

Γιατί συμβαίνει αυτό:

Οι ιδιώτες επενδυτές καλούνται να εξετάσουν τη συμμετοχή τους στην ανακεφαλαιοποίηση, σταθμίζοντας αφενός το μέγεθος των κεφαλαίων που χρειάζεται κάθε τράπεζα και αφετέρου την ικανότητά της να παραγάγει μέσω κερδών και απομόχλευσης νέα κεφάλαια με τα οποία θα αποπληρώσει τα CoCos και τις υφιστάμενες προνομιούχες μετοχές.

Με δεδομένο, όμως, ότι οι περισσότερες εκ των συστημικών τραπεζών έχουν αρνητική καθαρή θέση, αξιοσημείωτο μέρος των νέων κεφαλαίων θα κατευθυνθεί για την κάλυψη παλαιών ζημιών και όχι για να δουλέψουν και να παραγάγουν κέρδη, και επομένως νέα κεφάλαια.


Πληρώνουν για να χάσουν!

Πρόκειται, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, για παραλογισμό σε όλο του το μεγαλείο. Το Δημόσιο μέσω του ΤΧΣ ζητά από τους επενδυτές να πληρώσουν για να χάσουν περίπου τη μισή αξία της επένδυσής τους.

Αν δεν αλλάξουν οι όροι άσκησης του δικαιώματος, στην πραγματικότητα πρόκειται για… εξαπάτηση προς όφελος του Δημοσίου. Με βάση την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, αν μια ΑΜΚ βγει με τιμή έκδοσης το 1 ευρώ, η τιμή άσκησης του warrant προσδιορίζεται στο 1 ευρώ συν το spread που προστίθεται ανά έτος (4% στο τέλος του πρώτου έτους, 5% στο τέλος του δεύτερου και 8% στο τέλος του πέμπτου).

Εφόσον, όμως, η τράπεζα έχει αρνητική καθαρή θέση, όπως συμβαίνει με τις ελληνικές, η μετοχή δεν αξίζει πραγματικά 1 ευρώ αλλά λιγότερο, και επομένως η τιμή άσκησης του warrant δεν μπορεί να έχει ως βάση το 1 ευρώ, αλλά μια τιμή χαμηλότερη ώστε ο επενδυτής να μη γράψει ζημία από τα… αποδυτήρια.

Όσο λοιπόν η τιμή άσκησης του δικαιώματος δεν συνδέεται με τις πραγματικές τιμές που θα επικρατούν στην αγορά ή με τις αποτιμήσεις με κάποιους δείκτες, αλλά με προκαθορισμένο υψηλό… αντίτιμο, ο επενδυτής μπορεί να βρεθεί προ μεγάλου απροόπτου.

Να βρεθεί, δηλαδή, στο δίλημμα είτε να πρέπει να αγοράσει μετοχές σε πολύ υψηλότερη αποτίμηση όχι μόνο από την πραγματική, αλλά και από τις αποτιμήσεις τραπεζών σε άλλες αγορές, είτε να έρθει αντιμέτωπος με το ενδεχόμενο πλήρους απώλειας από την επένδυσή του, καθώς στο τέλος των 54 μηνών, αν μια τράπεζα δεν έχει περάσει στον ιδιωτικό τομέα θα καταστεί επισήμως κρατική.


«Χαμένο» και το ελληνικό δημόσιο

Η κίνηση αυτή θα είχε μια εντελώς άδικη, έστω, «λογική» αν διασφάλιζε τα συμφέροντα του δημοσίου εις βάρος των ιδιωτών. Κάτι τέτοιο όμως δεν συμβαίνει στην πράξη για δύο λόγους:

Πρώτον, εάν δεν συμμετάσχουν επαρκώς ιδιώτες, τη διαφορά θα πρέπει να την καλύψει το δημόσιο χρήμα καταβάλλοντας μεγαλύτερα ποσά.

Δεύτερον, ακόμη κι αν υποθέταμε ότι το 10% θα καλυφθεί σε αυτήν τη φάση από επενδυτές, ελλοχεύει ο ορατός κίνδυνος να μην ασκηθούν τα warrants λόγω υπερβολικής αποτίμησης, ως τη λήξη του προβλεπόμενου διαστήματος.

Οπότε οι τράπεζες θα περάσουν στο Δημόσιο κι εν συνεχεία (δεδομένου ότι η επάνοδός τους στον ιδιωτικό τομέα είναι υποχρεωτική από τους κανόνες της ευρωζώνης) θα βγουν στο σφυρί προφανέστατα με τους όρους που θα επιβάλει η διεθνής αγορά.

Και στις δύο περιπτώσεις δεν προκύπτει κάποιο κέρδος για το δημόσιο όφελος, παρά μόνο το ενδεχόμενο μεγαλύτερης ζημίας.

Με αυτό το δεδομένο, είναι απορίας άξιον πώς ουδείς από τους αρμοδίους που εκπονούν τους όρους συμμετοχής ιδιωτών στην ανακεφαλαιοποίηση έχει αντιληφθεί τον παραλογισμό της «προκαθορισμένης» τιμής άσκησης των warrants, σε μια υπόθεση που απαιτεί εξαιρετικά μελετημένους χειρισμούς.

Κι ακόμη περισσότερο όταν στην υπόθεση εμπλέκεται το Δημόσιο, από το οποίο έχουν καεί -και μάλιστα… ποικιλοτρόπως- όλοι όσοι το εμπιστεύτηκαν, είτε για μετοχικές τοποθετήσεις (με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο) είτε και για υποτιθέμενες τοποθετήσεις «χαμηλού ρίσκου» όπως τα ίδια τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου που κουρεύτηκαν αμείλικτα.

Από το ρεπορτάζ προκύπτει όπως έχει ήδη επισημάνει το Euro2day.gr από την περασμένη Τρίτη ότι οι τραπεζίτες έχουν ήδη υποβάλει ζωηρές ενστάσεις προσπαθώντας να πείσουν για τον παραλογισμό στην αποτίμηση των warrants, αλλά και των μετατρέψιμων ομολόγων.

Αν δεν εισακουστούν, τότε η όλη προσπάθεια συμμετοχής επενδυτών και παραμονής των τραπεζών στον ιδιωτικό τομέα κινδυνεύει σοβαρά να αποβεί άκαρπη εις βάρος τελικά της ίδιας της οικονομίας και του δημόσιου συμφέροντος.

* To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.