Στα 40,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 27,5 δισ. ευρώ αντιστοιχούν στις τέσσερις συστημικές τράπεζες, εκτιμήθηκαν οι κεφαλαιακές ανάγκες για το σύνολο των ελληνικών εμπορικών τραπεζών, σύμφωνα με την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας που έλαβε υπόψη και τα αποτελέσματα της BlackRock.

Η εκτίμηση των κεφαλαιακών αναγκών

Για την εκτίμηση των κεφαλαιακών αναγκών χρησιμοποιήθηκαν δύο μακροοικονομικά σενάρια:

Το Βασικό Σενάριο, σύμφωνα με τις παραδοχές του Μνημονίου και με στόχο για το Δείκτη Κυρίων Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων (Core Tier 1 ratio – CT1 ratio) το 9% το 2012 και το 10% το 2013 και το 2014.

Το Δυσμενές Σενάριο, σύμφωνα με τις παραδοχές της Τράπεζας της Ελλάδος, και με στόχο το 7% για τον Δείκτη Κυρίων Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων για όλη την περίοδο 2012-2014.

Για τον υπολογισμό η ΤτΕ έλαβε υπόψη τα ακόλουθα στοιχεία:

* Ζημίες από τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην ανταλλαγή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου και επιλεγμένων δανείων που ήταν στην περίμετρο του PSI, μετά την αφαίρεση των ήδη σχηματισμένων για το λόγο αυτό ειδικών προβλέψεων.

• Αναμενόμενες ζημίες πιστωτικού κινδύνου (Credit Loss Projections - CLPs) από δάνεια που έχουν χορηγηθεί: (α) στην Ελλάδα, βάσει των εκτιμήσεων της εταιρίας συμβούλων BlackRock Solutions, (β) στο εξωτερικό, με βάση την εφαρμογή από την Τράπεζα της Ελλάδος της μεθοδολογίας που είχε εφαρμόσει η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (EBA) στην πανευρωπαϊκή προσομοίωση ακραίων καταστάσεων του Ιουνίου 2011, και (γ) σε φορείς και οργανισμούς σχετιζόμενους με το Δημόσιο, βάσει των εκτιμήσεων της BlackRock ή της Τράπεζας της Ελλάδος. Και στις τρεις περιπτώσεις από τις αναμενόμενες ζημίες αφαιρέθηκαν οι συσσωρευμένες προβλέψεις των τραπεζών για τον πιστωτικό κίνδυνο.

• Εκτιμώμενη εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου κατά την περίοδο 2012-2014, όπως προκύπτει από τη συντηρητική θεώρηση των βασικών στοιχείων λειτουργικής κερδοφορίας που προέβλεπαν τα υποβληθέντα από τις τράπεζες τριετή επιχειρησιακά σχέδια. Επιπλέον, συνεκτιμήθηκαν οι ενέργειες ενίσχυσης των κεφαλαίων που είχαν ολοκληρωθεί μέχρι το πέρας της άσκησης.

Τέλος, η Τράπεζα της Ελλάδος υπολόγισε το στόχο για το απαιτούμενο επίπεδο των Κύριων Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων στο τέλος κάθε έτους έως και το 2014, με βάση το στόχο που είχε τεθεί για τον αντίστοιχο δείκτη σε κάθε σενάριο και την εξέλιξη των σταθμισμένων για τον κίνδυνο στοιχείων ενεργητικού (Risk-Weighted Assets – RWAs).

Οι υπολογισμοί αυτοί έγιναν και με το Βασικό και με το Δυσμενές Σενάριο. Για κάθε τράπεζα, το σενάριο που οδηγούσε σε υψηλότερες κεφαλαιακές ανάγκες θεωρήθηκε δεσμευτικό.


Οι εκτιμήσεις χρηματοδοτικών πόρων

Η Τράπεζα της Ελλάδος ενσωμάτωσε στην εκτίμηση των Χρηματοδοτικών Πόρων:

• Την καθαρή επίδραση (1,4 δισ. ευρώ) από την εφαρμογή μέτρων εξυγίανσης και την ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών που έχουν ήδη ολοκληρωθεί – δηλαδή:

(α) Το επιπρόσθετο (πέρα από τις εκτιμηθείσες κεφαλαιακές ανάγκες) κόστος από τη λήψη μέτρων εξυγίανσης σε τρεις εμπορικές τράπεζες (Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος, Proton Bank και T-Bank) και σε τρεις συνεταιριστικές τράπεζες (Αχαϊκή, Λαμίας και Λέσβου-Λήμνου), και

(β) τη μείωση των κεφαλαιακών αναγκών από την ανακεφαλαιοποίηση δύο εγχώριων θυγατρικών από τις ξένες μητρικές τους εταιρίες, συγκεκριμένα, της Εμπορικής και της Γενικής Τράπεζας από την Credit Agricole και τη Societe Generale αντίστοιχα. 

• Το κόστος πιθανών μελλοντικών εξυγιάνσεων (3,1 δισ. ευρώ) – στο βαθμό που θα υπερβαίνει τις εκτιμηθείσες κεφαλαιακές ανάγκες για τις “μη συστημικές” εμπορικές τράπεζες, καθώς και το κόστος αναδιάρθρωσης των συνεταιριστικών τραπεζών, εφόσον αυτή χρειαστεί. 

• Απόθεμα ασφαλείας (capital buffer - 5 δισ. ευρώ), το οποίο κρίνεται αναγκαίο και επαρκές για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων εξελίξεων που θα μπορούσαν να αυξήσουν ή να μειώσουν τις κεφαλαιακές ανάγκες. Εξελίξεις που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις κεφαλαιακές ανάγκες περιλαμβάνουν την επίδραση στις τράπεζες από μια περαιτέρω επιδείνωση των μακροοικονομικών συνθηκών και από την πρόσφατη επαναγορά (buy-back) δημόσιου χρέους.

Εξελίξεις που θα μπορούσαν να μειώσουν τις κεφαλαιακές ανάγκες περιλαμβάνουν την ιδιωτική συμμετοχή στη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης, την αναγνώριση αναβαλλόμενης φορολογίας, τις ενέργειες διαχείρισης λοιπών υποχρεώσεων και την επίτευξη συνεργιών από εξαγορές και συγχωνεύσεις, σημειώνει η ΤτΕ. 

Η Τράπεζα της Ελλάδος θεωρεί ότι, εντός ενός εύλογου διαστήματος εμπιστοσύνης όσον αφορά τις οικονομικές προσδοκίες, το ποσό των 50 δισ. ευρώ είναι αναγκαίο και επαρκές για να καλύψει το κόστος ανακεφαλαιοποίησης και αναδιάταξης του ελληνικού τραπεζικού τομέα.





Το χρονοδιάγραμμα

Η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των “συστημικών τραπεζών” περιλαμβάνει τρία βήματα:

α) Μεταβατική ανακεφαλαιοποίηση (bridge recapitalisation) από το ΤΧΣ. Πρόκειται για προκαταβολή έναντι των μελλοντικών αυξήσεων κεφαλαίου που έχουν προγραμματιστεί να υλοποιηθούν μέχρι το τέλος Απριλίου του 2013. Η προκαταβολή ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 2012.

β) Έκδοση υπό αίρεση μετατρέψιμων χρηματοδοτικών μέσων (contingent convertible bonds - CoCos) έως το τέλος Ιανουαρίου του 2013. Τα ποσά θα καθοριστούν από τις “συστημικές τράπεζες”, σύμφωνα με το πλαίσιο ανακεφαλαιοποίησης. Αυτά τα χρηματοδοτικά μέσα θα καλυφθούν εξ ολοκλήρου από το ΤΧΣ.

γ) Ολοκλήρωση των αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου έως το τέλος Απριλίου του 2013, στις οποίες το ΤΧΣ θα αναλάβει το ρόλο του εγγυητή κάλυψης.

Με βάση το σχέδιο αυτό και σύμφωνα με την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου 38 της 9ης Νοεμβρίου 2012, οι ιδιώτες μέτοχοι θα έχουν τον έλεγχο των “συστημικών τραπεζών”, εφόσον καταβάλουν ποσό τουλάχιστον ίσο με το 10% της αξίας των νεοεκδοθεισών κοινών μετοχών.

Οι “μη συστημικές τράπεζες”, όπως προβλέπεται στο Μνημόνιο του Δεκεμβρίου 2012, πρέπει να ανακεφαλαιοποιηθούν με ιδιωτικά κεφάλαια έως το τέλος Απριλίου του 2013. Μπορούν επίσης να συγχωνευθούν με άλλες τράπεζες, εφόσον καταθέσουν ένα αξιόπιστο Επιχειρησιακό Σχέδιο και ικανοποιήσουν τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησής τους μέχρι τον Απρίλιο του 2013.

Οπως αναφέρεται,  αν οι ιδιώτες επενδυτές δεν στηρίξουν αυτές τις τράπεζες, η Τράπεζα της Ελλάδος θα προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για μια ομαλή διαδικασία εξυγίανσης όχι αργότερα από τον Ιούνιο του 2013, κατά τρόπο που θα διασφαλίζει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και τα συμφέροντα των καταθετών.


***Αναλυτικά, η επισκόπηση για την ανακεφαλαιοποίηση και αναδιάταξη του ελληνικού τραπεζικού τομέα στα ελληνικά, καθώς και  ολόκληρη η έκθεση στα αγγλικά, δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό"