H επιτυχής ολοκλήρωση της επαναγοράς των κρατικών ομολόγων επιτρέπει στην Ελλάδα να επιχειρήσει ένα νέο ξεκίνημα. Κάτω από δύσκολες συνθήκες και μέσα σε περιβάλλον αυστηρότατης δημοσιονομικής πολιτικής, η κυβέρνηση καλείται σε λίγους μήνες να σταθεροποιήσει την κατάσταση στην πραγματική οικονομία.

Παράγοντας-κλειδί της επιχειρούμενης προσπάθειας είναι η άμεση και δραστική βελτίωση του οικονομικού κλίματος, η οποία τους επόμενους μήνες πρέπει να είναι σε θέση να φέρει στη χώρα μας καταθέσεις, ξένες επενδύσεις και πρόσθετες χρηματοδοτήσεις.

Ενδεικτικό της όλης κατάστασης είναι η πρωθυπουργική δήλωση της Παρασκευής ότι «ξεκινά ο μαραθώνιος για επενδύσεις», καθώς και η σημερινή συνάντηση του Α. Σαμαρά με εκπροσώπους 16 πολυεθνικών εταιριών.

Παράλληλα, κυβερνητικά στελέχη (ΤΑΙΠΕΔ, και όχι μόνο) προγραμματίζουν σειρά επαφών προκειμένου να προχωρήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις και να προσελκύσουν στη χώρα νέους επενδυτές.

Το θετικό είναι πως η Ελλάδα φαίνεται να μπαίνει στον αγώνα… με το δεξί. Το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων έδειξε πως οι περισσότεροι ξένοι επενδυτές επέλεξαν να μην πουλήσουν τα «χαρτιά» τους στο 32,5% της ονομαστικής αξίας, παρά τα υψηλά κέρδη που κατέγραφαν, ενώ οι ελληνικές τράπεζες πιέστηκαν να τα πουλήσουν ουσιαστικά πάνω από το 50%, αν συνυπολογιστούν και τα παράπλευρα οφέλη που αποκόμισαν στην αναβαλλόμενη φορολογία.

Η ουσία δηλαδή είναι πως οι προσδοκίες των αγορών για την ελληνική οικονομία έχουν βελτιωθεί σε μεγάλο βαθμό τους τελευταίους μήνες, κάτι άλλωστε που δεν φαίνεται μόνο από την πορεία του προγράμματος επαναγοράς των κρατικών ομολόγων, αλλά και από άλλα στοιχεία, όπως:

- H πορεία των ομολόγων στη δευτερογενή αγορά.
- H μεγάλη άνοδος των τιμών των μετοχών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας.
- H σταδιακή επιστροφή των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες (περίπου 1 δισ. ευρώ μηνιαίως).
- Tο περιεχόμενο των εκθέσεων των ξένων οίκων για τη χώρα (ακόμη και οι πιο σκληροί αναλυτές έχουν βάλει πολύ νερό στο κρασί τους).

Ορατή βελτίωση του κλίματος προέρχεται επίσης και από την αυξητική τάση ξένων επενδυτών να τοποθετηθούν στην Ελλάδα, έπειτα από μια μακρά περίοδο αποχής. Χαρακτηριστικά τα παραδείγματα των Κινέζων της Cosco, των Ελβετών στα ΚΑΕ, των Τούρκων στη Lamda Development και των Καναδών στη Eurobank Properties.

Πολύ περισσότερα, όμως, είναι τα ονόματα των ξένων που συζητούν να τοποθετηθούν στη χώρα μας μέσα είτε από το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, είτε από τη συμμετοχή τους σε ελληνικές επιχειρήσεις.

Γενικότερα, το 2013 η ελληνική οικονομία μπορεί να ελπίζει σε αύξηση των δημόσιων (μέσω ΕΣΠΑ) και ιδιωτικών επενδύσεων (από ξένους), σε νέα τόνωση των εξαγωγών, αλλά και σε βελτίωση της ρευστότητας (επιστροφή καταθέσεων, μερική αποπληρωμή των προμηθευτών του Δημοσίου, δανεισμός από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων).

Τόσο η ιδιωτικοποίηση των κρατικών λαχείων, όσο και η διαφαινόμενη επανεκκίνηση των αυτοχρηματοδοτούμενων οδικών αξόνων το πρώτο εξάμηνο του 2013 ήταν δύο ακόμη θετικές ειδήσεις την προηγούμενη εβδομάδα.

Ενδεικτική άλλωστε είναι και η δήλωση του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, Γιώργου Προβόπουλου, στη Βουλή πως η ανάπτυξη «ίσως και να έρθει συντομότερα απ' ό,τι προβλέπεται», θεωρώντας σημαντικό παράγοντα και την επιστροφή των καταθέσεων στα γκισέ των ελληνικών τραπεζών.


Οι προκλήσεις

Το ζητούμενο, ωστόσο, είναι κατά πόσον η ελληνική κυβέρνηση μέσα από μια σειρά χειρισμών θα μπορέσει να περιορίσει τις επιπτώσεις που θα επιφέρουν στην πραγματική οικονομία η υλοποίηση των σταθεροποιητικών της μέτρων.

Πέρα όμως από το δύσκολο αυτό εγχείρημα, η κυβέρνηση θα κληθεί να αντιμετωπίσει και μια σειρά δυσκολιών που θα προέλθουν από μέτρα που η… ίδια αποφάσισε και ενέκρινε.

Για παράδειγμα, ο κλάδος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ένας από τους πλέον δυναμικούς στην τρέχουσα συγκυρία) θα πληγεί σε μεγάλο βαθμό από την κυβερνητική απόφαση για ισοπεδωτική μείωση των τιμολογίων και για πρόσθετη φορολόγηση σε ήδη υπογεγραμμένες συμβάσεις.

Επίσης, οι ιδιοκτήτες ακινήτων υποστηρίζουν πως οι επιβαρύνσεις από το νέο φορολογικό νομοσχέδιο δεν θα μπορέσουν να οδηγήσουν σε ανάκαμψη την κτηματαγορά, γύρω από την οποία δραστηριοποιούνται εκατοντάδες επαγγέλματα.

Τέλος, η νέα μεγάλη άνοδος στις τιμές του ρεύματος που αναμένεται από τις αρχές του 2013 όχι μόνο θα επηρεάσει αρνητικά το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών, αλλά επιπλέον θα πλήξει και πολλούς παραγωγικούς κλάδους, καθώς θα εξανεμίσει την όποια επίδραση θα είχε στις επιχειρήσεις η νέα προβλεπόμενη μείωση στο κόστος εργασίας.


Η στάση των τραπεζών

Μεγάλη σημασία δίνουν οι παράγοντες της αγοράς και στη στάση που θα τηρήσουν οι τράπεζες σχετικά με τα μεγάλα δάνεια που έχουν χορηγήσει σε επιχειρηματικούς ομίλους.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, προσδοκώντας τον ερχομό των επιτρόπων και προετοιμάζοντας τις επανακεφαλαιοποιήσεις, οι διοικήσεις τους θα σπεύσουν να «βάλουν τάξη» τουλάχιστον στα μεγάλα δάνεια που έχουν εκχωρήσει. Όπου λοιπόν παρατηρούνται καθυστερήσεις στις πληρωμές αναμένεται να ασκηθούν πιέσεις στους επιχειρηματίες να βάλουν το χέρι στην τσέπη ή να αποδεχτούν επιχειρηματικές συμφωνίες με τρίτους.

Δεν είναι λίγοι οι παράγοντες της αγοράς που επισημαίνουν πως όσο γρηγορότερα ξεκαθαρίσει η κατάσταση τόσο πιο γρήγορα η οικονομία θα βγει από την κρίση. Οι τράπεζες θα πρέπει να αποφασίσουν σύντομα ποιες εταιρίες έχουν περιθώρια βιωσιμότητας και ποιες δεν έχουν. Αντί αυτού, μέχρι σήμερα επιλέγουν στις περισσότερες περιπτώσεις να τηρούν στάση αναμονής, χωρίς να στηρίζουν τις εταιρίες, αλλά και χωρίς να εξυγιαίνεται με αυτόν τον τρόπο η αγορά.


Τι αλλάζει στο χρηματιστήριο

Παρότι οι ελληνικές τράπεζες πλήρωσαν ακριβά την υποχρεωτική επιτυχία του προγράμματος επαναγοράς των ελληνικών ομολόγων, χάνοντας περιουσιακά στοιχεία με υψηλό θεωρητικά περιθώριο ανόδου στα επόμενα έτη, στο Χ.Α. επικράτησε ηρεμία και δεν υπήρξε μαζικό sell off των τραπεζικών μετοχών.

Οι ελληνικές μετοχές, παρά τη συνεχιζόμενη συζήτηση για τη δόση, μέσα σε έναν μήνα έχουν σημειώσει άνοδο άνω του 10%, με τους τίτλους των ΔΕΗ, ΟΤΕ, Ελλάκτωρ, Intralot, MIG κ.ά. να σημειώνουν κέρδη άνω του 30%.

Η άνοδος στο ταμπλό οφείλεται στις αγορές μετοχών τόσο από τους ξένους όσο και από την πλευρά εγχώριων θεσμικών χαρτοφυλακίων στις μη τραπεζικές μετοχές. Η επιλογή μη τραπεζικών χαρτιών αλλά και η τοποθέτηση ξένων χαρτοφυλακίων μπορεί να αποδοθεί στη μείωση του κινδύνου της χώρας με ταυτόχρονη επιλογή τίτλων με κριτήρια όπως χαμηλές αποτιμήσεις εσωτερικής αξίας (P/BV) σε σχέση με τις ευρωπαϊκές, μετοχές εταιρειών με ισχυρό cash flow σε σχέση με τον δανεισμό τους αλλά και εταιρίες με στόρι ιδιωτικοποίησης.


*Οι αναλυτικοί πίνακες με τα αποτελέσματα της επαναγοράς χρέους και τις αποδόσεις των διεθνών δεικτών δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

** To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.