Στην τελική ευθεία εισέρχεται πλέον η διαδικασία για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, καθώς εκδόθηκε η πράξη υπουργικού συμβουλίου με την οποία καθορίζονται οι όροι και τα χρονοδιαγράμματα για την κεφαλαιακή ενίσχυση των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Σύμφωνα με σχέδιο, η ανακεφαλαιοποίηση προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί ως τον Απρίλιο του 2013 σε τρεις φάσεις και θα περιλαμβάνει, όπως αποκάλυψε το Euro2day, τα εξής:

- Την έκδοση μετατρέψιμων ομολογιακών δανείων Contingent Convertibles (CoCos), τα οποία θα αποτελούν έως το 33,3% της κεφαλαιακής δομής των νέων τραπεζών.

- Ελάχιστη συμμετοχή των ιδιωτών 10% στις ΑΜΚ με έκδοση 9 warrants για κάθε 1 μετοχή.

- Τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου, ώστε να καταστεί δυνατή η αναγνώριση μέρους του αναβαλλόμενου φόρου. Όπως έγραψε το Euro2day,  ο αναβαλλόμενος φόρος που θα μπορούν να προσμετρήσουν στα βασικά εποπτικά τους κεφάλαια οι τράπεζες εκτιμάται ότι δεν θα ξεπερνάει το 20% ή το 30% των βασικών εποπτικών κεφαλαίων τους.

- Τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου προκειμένου να επιτραπεί ο προσδιορισμός της τιμής έκδοσης των νέων μετοχών στο 50% της μέσης χρηματιστηριακής τιμής των προηγούμενων 50 συνεδριάσεων.

Προκαταβολή από το Τ.Χ.Σ. ως τέλος 2012

Μέχρι το τέλος του 2012, τα ελάχιστα βασικά εποπτικά κεφάλαια (EBA Core Tier I) των συστημικών τραπεζών θα πρέπει να ανέλθουν τουλάχιστον στο 9% του σταθμισμένου ενεργητικού τους. Για να γίνει αυτό, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα χορηγήσει πρόσθετα ομόλογα EFSF στις τράπεζες.

Το Τ.Χ.Σ. θα πρέπει να εκδώσει, επίσης, μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2012 επιστολή δέσμευσης με την οποία θα δηλώνει ότι προτίθεται να καλύψει μέχρι και το 100% των υπόλοιπων κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών.

Στο 9% o δείκτης Core Tier I έως το 2015

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να διατηρούν ελάχιστα εποπτικά κεφάλαια (EBA Core Tier I) που να αντιστοιχούν στο 9% του σταθμισμένου ενεργητικού τους ως το 2015. Πρόκειται για αλλαγή σε σχέση με το αρχικό σχέδιο του Απριλίου, το οποίο προέβλεπε ότι το Core Tier I θα διαμορφωνόταν στο  9% το 2012 και θα αυξανόταν στο 10% την 1η Ιουλίου 2013.

Ως το 33,3% της νέας κεφαλαιακής δομής τα CoCos

Το δεύτερο βήμα θα είναι η έκδοση από τις συστημικές τράπεζες Contingent Convertibles (CoCos), που θα καλυφθούν εξ ολοκλήρου από το Τ.Χ.Σ. Ειδικότερα, μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2013, οι τράπεζες θα έχουν ολοκληρώσει την έκδοση μετατρέψιμων ομολογιών ειδικού τύπου, των γνωστών CoCos, που θα καλυφθούν εξ ολοκλήρου από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Τα κεφάλαια, που θα προέλθουν από την έκδοση CoCos μπορεί να αντιστοιχούν έως και στο 33,3% των βασικών εποπτικών κεφαλαίων μιας τράπεζας, μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης.

Μέχρι τον Απρίλιο η ολοκλήρωση των ΑΜΚ

Τρίτο βήμα προβλέπεται να είναι η ολοκλήρωση των αυξήσεων κεφαλαίου από τις συστημικές τράπεζες, μέχρι το τέλος Απριλίου 2013. Το Τ.Χ.Σ. θα αναλάβει τον ρόλο του εγγυητή κάλυψης της ΑΜΚ, αποκτώντας τυχόν αδιάθετες μετοχές.

Το σχέδιο προβλέπει ότι τουλάχιστον το 6% του σταθμισμένου ενεργητικού κάθε τράπεζας θα καλύπτεται από βασικά εποπτικά κεφάλαια, που αντιστοιχούν σε κοινές μετοχές. Το υπόλοιπο, για να ανέλθει το Core Tier I στο 9% τουλάχιστον, μπορεί να καλυφθεί από CoCos.

Αυξήσεις κεφαλαίου για να ανέλθει το Core Tier I άνω του 6%

Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες θα αντλήσουν μέσω ΑΜΚ τα κεφάλαια που χρειάζονται, προκειμένου να ανεβάσουν το Core Tier I τουλάχιστον στο 6%. To υπόλοιπο θα έχει ήδη καλυφθεί με CoCos, μια και όπως αποκάλυψε το draft του μνημονίου οι εκδόσεις CoCos θα προηγηθούν των ΑΜΚ.

Έτσι, τράπεζες με θετικά σήμερα ίδια κεφάλαια θα έχουν κεφαλαιακή δομή που θα αποτελείται κατά 66,7% από κοινές μετοχές και κατά τουλάχιστον 33,3% από CoCos.

Για τις τράπεζες, όμως, με αρνητικά σήμερα ίδια κεφάλαια η παραπάνω σχέση μεταβάλλεται υπέρ των κοινών μετοχών καθώς μεγαλώνει το σύνολο των κεφαλαίων που θα πρέπει να καλυφθούν μέσω αύξησης κεφαλαίου, ώστε να ανέλθει ο δείκτης EBa Core Tier 1 τουλάχιστον στο 6%.

Με discount τουλάχιστον 50% η τιμή διάθεσης

Η υπουργική απόφαση αναμένεται να τροποποιεί το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο το οποίο διέπει τη λειτουργία του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, και ψηφίστηκε μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο. Ειδικότερα, θα θεσπίζει, όπως αποκάλυψε το Euro2day, ότι η τιμή έκδοσης των νέων μετοχών θα είναι ίση ή κατώτερη από το 50% της μέσης χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής κατά τις προηγούμενες 50 συνεδριάσεις.

Αν την προηγουμένη της απόφασης η τιμή κλεισίματος της μετοχής είναι χαμηλότερη της μέσης τιμής των προηγούμενων 50 συνεδριάσεων, τότε το discount 50% υπολογίζεται βάσει αυτής. Η τροποποίηση είναι απαραίτητη, αφού το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο ορίζει ότι θα πρέπει να διενεργηθούν εκθέσεις αποτίμησης για τον προσδιορισμό των τιμών έκδοσης των νέων μετοχών.

Θα τελούν υπό διαπραγμάτευση τα warrants

Η υπουργική πράξη θα προβλέπει ότι για να διατηρήσουν οι τράπεζες τον ιδιωτικό τους χαρακτήρα θα πρέπει οι ιδιώτες να καλύψουν τουλάχιστον το 10% της αύξησης κεφαλαίου. Επιπρόσθετα, για τυχόν νέους μετόχους θα απαιτηθεί η έγκριση καταλληλότητας από τις ρυθμιστικές αρχές.

Εάν καλυφθεί τουλάχιστον το 10% της ΑΜΚ από παλαιούς και νέους μετόχους, τότε οι τελευταίοι θα αποκτήσουν δικαιώματα επαναγοράς (warrants) για το σύνολο των μετοχών του Τ.Χ.Σ., που θα πρέπει να ασκήσουν εντός 5ετίας.

Αυτό σημαίνει ότι, αν οι ιδιώτες καλύψουν το 10% της ΑΜΚ, που αποτελεί και το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής, και το Τ.Χ.Σ. το υπόλοιπο 90%, θα λάβουν 9 warrants για κάθε 1 μετοχή. Τα warrants θα είναι διαπραγματεύσιμα στο ταμπλό του Χ.Α., γεγονός που εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει ως επιπρόσθετο κίνητρο για τη συμμετοχή των ιδιωτών στις ΑΜΚ.

Η φόρμουλα για την τιμή επαναγοράς

Οι ιδιώτες θα μπορούν ανά εξάμηνο να ασκούν τα warrants σε προκαθορισμένη τιμή αγοράς, το ύψος της οποίας θα προκύπτει από την τιμή διάθεσης συν ετήσια σταθερή απόδοση 3% του Τ.Χ.Σ., η οποία θα αυξάνεται 1% κάθε έτος.

Αν δηλαδή η ΑΜΚ διενεργηθεί στο 1 ευρώ, ο ιδιώτης με την ολοκλήρωση του πρώτου έτους θα μπορεί να ασκεί τα warrants στην τιμή του 1,04 ευρώ. Στο τέλος του δεύτερου έτους η τιμή άσκησης θα είναι στο 1,05 ευρώ και στη συμπλήρωση τριετίας θα έχει φθάσει στο 1,06 ευρώ.


Στο 7% με ετήσια προσαύξηση το επιτόκιο για CoCos

Τα Contingent Convertibles θα είναι πενταετούς διάρκειας και θα μετατρέπονται αυτόματα σε μετοχές, εφόσον το Core Tier I υποχωρεί κάτω του 6%, ή εφόσον το κρίνει απαραίτητο η εποπτική αρχή. Δικαίωμα επαναγοράς τους δίνεται στις τράπεζες και όχι στους ιδιώτες. Αν δεν αποπληρωθούν ως το τέλος της πενταετίας, μετατρέπονται υποχρεωτικά σε μετοχές.

Θα εκδοθούν με αρχικό επιτόκιο 7%, το οποίο θα προσαυξάνεται, ετησίως, κατά 0,5%. Αυτό σημαίνει ότι στο τέλος της πενταετίας το επιτόκιο θα έχει φθάσει στο 9,5%. Η κλιμακούμενη αύξηση του επιτοκίου λειτουργεί ως κίνητρο για να επαναγοραστούν όσο το δυνατόν γρηγορότερα από τις τράπεζες.


Εκτός του Τ.Χ.Σ. οι μη συστημικές τράπεζες

Σημειώνεται ότι το draft που διέρρευσε προέβλεπε για τις μη συστημικές τράπεζες ότι θα πρέπει να κεφαλαιοποιηθούν από τους μετόχους τους μέχρι το τέλος Απριλίου 2013. Αν δεν συμβεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει να συγχωνευθούν με άλλες τράπεζες, με business plan που θα κριθεί αξιόπιστο και θα καλύπτει τις κεφαλαιακές τους ανάγκες, αντιμετωπίζοντας όλες τις προκλήσεις βιωσιμότητάς τους.

Υπό εκκαθάριση όσες τράπεζες δεν κεφαλαιοποιηθούν

Για όσες μη συστημικές τράπεζες δεν καταφέρουν να επιτύχουν μία από τις δύο παραπάνω προϋποθέσεις, το draft προέβλεπε διάσπαση σε good - bad bank. Τα υγιή στοιχεία ενεργητικού (good bank) προβλέπεται να απορροφηθούν από ανακεφαλαιοποιημένες τράπεζες ή εναλλακτικά να συγκεντρωθούν κάτω από την ομπρέλα μιας τράπεζας, που θα λειτουργήσει ως bridge bank (τράπεζα γέφυρα).

Τα υφιστάμενα νομικά πρόσωπα θα τεθούν σε καθεστώς εκκαθάρισης ως τα μέσα Ιουνίου 2013, με υιοθέτηση ενός νέου θεσμικού πλαισίου για τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων των υπό εκκαθάριση τραπεζών.

Διάσπαση σε καλή και κακή τράπεζα για το Τ.Τ. εντός Νοεμβρίου

Για το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, όπως προκύπτει από το draft, προωθείται λύση αλά ΑΤΕ. Να διασπαστεί, δηλαδή, σε υγιή και προβληματικά στοιχεία ενεργητικού και να έχει μεταβιβαστεί σε συστημική τράπεζα το υγιές χαρτοφυλάκιο (good bank) μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου.

Τέλος, για την Proton Bank η τρόικα πιέζει να δοθεί λύση μέχρι τα μέσα Μαΐου. H νέα Proton είτε θα συγχωνευθεί με μία από τις συστημικές τράπεζες είτε θα πουληθεί μέσω διαδικασίας ανοιχτών προσφορών υπό την αιγίδα του Τ.Χ.Σ.