Βαθύτερα από ό,τι αρχικά υπολόγιζαν ενδέχεται να βάλουν το χέρι στην τσέπη όσοι εκ των τραπεζιτών ενδιαφέρονται να διατηρήσουν τον έλεγχο των πιστωτικών ιδρυμάτων τους, μετά και τις αναγκαίες αυξήσεις κεφαλαίου τις οποίες επιφέρουν οι μεγάλες ζημίες από το PSI plus.

Με την τροπολογία που πέρασε πρόσφατα από τη Βουλή προσδιορίζονται οι γενικοί άξονες για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, παραμένουν όμως σημαντικά ζητήματα σε εκκρεμότητα.

Μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες η κυβέρνηση θα πρέπει με υπουργικές αποφάσεις να προσδιορίσει τόσο το ελάχιστο ποσοστό της ανακεφαλαιοποίησης, το οποίο θα πρέπει να καλύψουν οι ιδιώτες, όσο και την αναλογία στο δικαίωμα επαναγοράς των μετοχών του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Πρόκειται για τα δύο πιο καυτά θέματα στην ατζέντα των τραπεζών, καθώς από τις τελικές αποφάσεις θα κριθεί πόσα λεφτά θα πρέπει να βάλουν στις αυξήσεις οι μεγαλομέτοχοι, για να μην κρατικοποιηθούν οι τράπεζες, αλλά και για να παραμείνουν υπό τον έλεγχό τους και μετά την «παρένθεση» του Τ.Χ.Σ.

Όπως είναι γνωστό, το τροποποιημένο θεσμικό πλαίσιο προβλέπει ότι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μέσω του ταμείου θα γίνει με κοινές μετοχές, σε δύο παραλλαγές:

Αν οι ιδιώτες (παλαιοί και νέοι μέτοχοι) δεν καλύψουν ένα ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής στην αύξηση, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο του 10%, τότε το Τ.Χ.Σ., που λειτουργεί ως εγγυητής, καλύπτει το σύνολο της αύξησης και λαμβάνει κοινές μετοχές με δικαίωμα ψήφου, οι οποίες έχουν διάρκεια 2 ετών με δυνατότητα παράτασης για άλλα 2 έτη. Σε αυτήν την περίπτωση, η τράπεζα κρατικοποιείται αμέσως.

Στον αντίποδα, η κρατικοποίηση… αποφεύγεται αν οι ιδιώτες (παλαιοί και νέοι μέτοχοι) καλύψουν το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής.

Σε αυτήν την περίπτωση, το ταμείο καλύπτει το αδιάθετο μέρος της ΑΜΚ, λαμβάνοντας κοινές μετοχές, το δικαίωμα ψήφου των οποίων περιορίζεται μόνο σε θέματα που απαιτούν αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία (συγχωνεύσεις, πωλήσεις, αυξήσεις κεφαλαίου κ.ά.). Η διάρκεια των μετοχών ορίζεται στην 5ετία.

Το καυτό παζάρι που βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ των τραπεζιτών και της κυβέρνησης, υπό την εποπτεία πάντα της τρόικας, αφορά τα ντεσού της τελευταίας περίπτωσης.

Ποσοστό ελάχιστης συμμετοχής 10% - 14,3% ζητούν οι τράπεζες

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τραπεζίτες επιδιώκουν το ποσοστό της ελάχιστης συμμετοχής των ιδιωτών να κινηθεί στο 10% - 14,3% και να συνοδεύεται από δικαίωμα επαναγοράς για το σύνολο των μετοχών του Τ.Χ.Σ.

Για παράδειγμα, εφόσον οι ιδιώτες (παλαιοί και νέοι μέτοχοι) καλύψουν το 14,3% της αύξησης κεφαλαίου, με το ταμείο να καλύπτει το υπόλοιπο, να έχουν δικαίωμα για κάθε 1 μετοχή που απέκτησαν να αγοράσουν έως 7 μετοχές του Τ.Χ.Σ. σε ορίζοντα 5ετίας. Αντίστοιχα, αν το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής στην αύξηση ορισθεί στο 10%, να δοθεί αναλογία δικαιώματος επαναγοράς 1 προς 9.

Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι μεγαλομέτοχοι ή ομάδες μετόχων, οι οποίες ελέγχουν τράπεζες, θα μπορούν, καλύπτοντας έως και το 14,3% των αυξήσεων κεφαλαίου να διατηρήσουν αλώβητα τα υφιστάμενα ποσοστά τους, αν, εν συνεχεία, κάνουν χρήση του δικαιώματος επαναγοράς. Για το δε ταμείο αυτό θα σήμαινε ότι έχει εξασφαλισμένη τη μεταπώληση των μετοχών του.

Το χάσμα για το δικαίωμα επαναγοράς

Η κυβέρνηση συζητά μεν την πρόταση των τραπεζιτών να καθοριστεί το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής των ιδιωτών στο 10% - 14,3%, όμως προς το παρόν δεν φαίνεται διατεθειμένη να αποδεχθεί και τις προτάσεις για το υψηλό δικαίωμα επαναγοράς.

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει αποκλείσει ούτε το ενδεχόμενο να ορίσει την αναλογία του option επαναγοράς στο 1 προς 1. Δηλαδή, για κάθε 1 μετοχή που αποκτά ο ιδιώτης μέτοχος στην αύξηση κεφαλαίου να έχει δικαίωμα να αγοράσει μόλις 1 μετοχή από το Τ.Χ.Σ.

Ο στόχος μιας τέτοιας κίνησης, με βάση τις ίδιες πηγές, είναι διττός: αφενός να πιεστούν οι μεγαλομετόχοι να βάλουν όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα, μειώνοντας έτσι τη συμμετοχή του Τ.Χ.Σ., και επομένως την επιβάρυνση στο δημόσιο χρέος, αφετέρου το ταμείο να διατηρήσει το δικαίωμα να πουλήσει όπου θέλει και όχι αναγκαστικά σε αυτούς που μπήκαν στην αύξηση.

Ανοιχτό ακόμη είναι και το ζήτημα του προσδιορισμού της τιμής στην οποία θα επαναγοράσουν τις μετοχές του Τ.Χ.Σ. οι τράπεζες ή οι μέτοχοί τους. Ο υπουργός Οικονομικών, θέτοντας θέμα υψηλότερης σταθερής απόδοσης για το δημόσιο, πρακτικά περιέγραψε ότι η τιμή επαναγοράς θα προσαυξάνεται από μια ετήσια σταθερή απόδοση.

Όπως έχει γράψει το Euro2day η περίπτωση της Μαΐλλης ενδέχεται να αποτελέσει πιλότο για τις τράπεζες. Δηλαδή, η τιμή επαναγοράς να προσδιορίζεται με ετήσια επιβάρυνση της τάξεως του 5% - 10%, όπως έχει αφήσει να αιωρείται ο Ευάγγ. Βενιζέλος.

Ακόμη και αν ισχύσει η παραπάνω «φόρμουλα», θα πρέπει να διευκρινιστεί αν υπάρχουν και ρήτρες που να σχετίζονται με την τρέχουσα αποτίμηση των μετοχών. Δηλαδή, αν το δημόσιο επιχειρήσει να κατοχυρώσει την υψηλότερη τιμή επαναγοράς.

Σημειώνεται ότι το ταμείο αποφασίζει τον τρόπο και τη διαδικασία διάθεσης των μετοχών και των μετατρέψιμων ομολογιών τύπου CoCos που κατέχει, εντός πενταετίας πάντως. Η διάθεση μπορεί να γίνει τμηματικά ή άπαξ κατά την κρίση του, ενώ αποκλείεται η δυνατότητα πώλησης των μετοχών σε οποιαδήποτε εταιρεία ανήκει άμεσα ή έμμεσα στο κράτος.

Με τη θέση των τραπεζών συντάσσεται η αγορά

Πρόκειται για πολυσύνθετο παζάρι γιατί αφενός η στάση της κυβέρνησης επηρεάζεται ή χρωματίζεται από πολιτικές σκοπιμότητες εν όψει των εκλογών, αφετέρου οι τραπεζίτες δεν τηρούν ενιαία στάση. Στην τελική απόφαση, δε, σημαντικό ρόλο αναμένεται να παίξει, για άλλη μία φορά, η θέση της τρόικας.

Στην πράξη, υπάρχουν μερικές τράπεζες που θα επιδιώξουν να καλύψουν από τη συμμετοχή των ιδιωτών τουλάχιστον τα 2/3 της αύξησης κεφαλαίου και να περιορίσουν τον ρόλο του ταμείου και άλλες που σχεδιάζουν να καλυφθεί από ιδιώτες μόνο το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής.

Η αγορά, από την πλευρά της, εκτιμά ότι το ποσοστό της ελάχιστης συμμετοχής για τους ιδιώτες πρέπει να είναι χαμηλό λόγω του μεγάλου ύψους των αυξήσεων και ταυτόχρονα να δίνεται το κίνητρο ενός δελεαστικού δικαιώματος επαναγοράς.

Με δεδομένο ακόμα ότι τα δικαιώματα αγοράς των μετοχών του Τ.Χ.Σ. θα είναι διαπραγματεύσιμα, όσο πιο ελκυστική είναι η αναλογία τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες κερδών ή υπεραξιών για όσους συμμετάσχουν στις αυξήσεις κεφαλαίου και επομένως δημιουργείται κίνητρο συμμετοχής.

«Αν η κυβέρνηση θέλει να επιτύχει οι μεγαλομέτοχοι να βάλουν το χέρι στην τσέπη και όπου δεν μπορούν να βρουν οι ίδιοι στρατηγικούς επενδυτές, το δικαίωμα επαναγοράς πρέπει να είναι ελκυστικό», σημειώνει στέλεχος ξένης επενδυτικής τράπεζας, διευκρινίζοντας ότι πρέπει να κινείται πάνω από το 1 προς 5.

Όπως έγραφε χθες το Euro2day  το ποσό της ανακεφαλαιοποίησης που θα χρειαστούν οι ελληνικές τράπεζες είναι πολύ δύσκολο έως ακατόρθωτο να συγκεντρωθεί αποκλειστικά από ελληνικά κεφάλαια. Αυτό σημαίνει ότι η προσέλκυση ξένων επενδυτών θα έχει τελικά μέγιστη σημασία.

Κι όμως, έως και σήμερα οι αποφάσεις που θα κρίνουν το μέλλον του ελληνικού τραπεζικού τομέα δεν έχουν ακόμη ληφθεί, επηρεάζοντας δυσμενώς τη δυνατότητα των τραπεζών να συζητήσουν με επενδυτές -αλλά και μεταξύ τους- σε μια όσο το δυνατόν ελκυστικότερη και διαφανή βάση.


***To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.