Με σκληρό κολάρο απειλούνται οι τράπεζες, οι οποίες θα προσφύγουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, καθώς την ώρα όπου οι ζημίες από το PSI διευρύνονται η τροπολογία που κατέθεσε η κυβέρνηση στη βουλή εξασφαλίζει στο ταμείο, πέραν της αναγκαίας αυτονομίας από την κυβέρνηση, αυξημένες αρμοδιότητες και εξουσία.

Με βάση την τροπολογία, οι μέτοχοι των τραπεζών (παλαιοί ή νέοι) καλούνται να καλύψουν τουλάχιστον το 10% των κεφαλαιακών αναγκών τους προκειμένου να αποφύγουν την κρατικοποίηση. Προηγουμένως θα πρέπει οι τράπεζες να έχουν κριθεί βιώσιμες από την Τ.τ.Ε. και να έχουν προσδιοριστεί οι κεφαλαιακές τους ανάγκες, διαδικασία που αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη Μαρτίου - αρχές Απριλίου.

Το ακριβές ποσοστό της ελάχιστης συμμετοχής των ιδιωτών στις αυξήσεις κεφαλαίου θα προσδιοριστεί αργότερα με υπουργική απόφαση, όμως η τροπολογία διευκρινίζει πως δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο του 10%, όπως αποκάλυψε το Euro2day την επομένη της ψήφισης του προμνημονίου από τη βουλή.

Εφόσον οι ιδιώτες καλύψουν το ελάχιστο ποσοστό και μείνουν αδιάθετες μετοχές, το Τ.Χ.Σ. λειτουργεί ως εγγυητής, καλύπτοντας το υπόλοιπο ποσό. Σε αυτήν την περίπτωση, το ταμείο λαμβάνει κοινές μετοχές, το δικαίωμα ψήφου των οποίων περιορίζεται μόνο σε στρατηγικής σημασίας θέματα ή μετατρέψιμες ομολογίες ειδικού τύπου (contingent convertible bonds). Οι κοινές μετοχές ή οι ομολογίες θα έχουν διάρκεια 5 ετών.

Στην περίπτωση όπου οι μέτοχοι δεν καλύψουν το ποσοστό της ελάχιστης συμμετοχής τους, το ταμείο αποκτά απευθείας κοινές μετοχές με δικαίωμα ψήφου, διάρκειας 2 ετών, με δυνατότητα παράτασης για άλλα 2 έτη.

Όπως έγραψε δε το Euro2day οι ιδιώτες (παλαιοί ή νέοι μέτοχοι) που θα συμμετάσχουν στις αυξήσεις κεφαλαίου αποκτούν δικαίωμα επαναγοράς των μετοχών του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Η τροπολογία προβλέπει ότι σε όσους ιδιώτες συμμετάσχουν στις αυξήσεις θα δοθούν παραστατικοί τίτλοι δικαιωμάτων κτήσης μετοχών κατ' αναλογίαν στη συμμετοχή τους στην ΑΜΚ. Οι μετοχές του Τ.Χ.Σ. μπορούν να αγοραστούν τμηματικά ή άπαξ σε διάστημα έως 5 έτη, ενώ ο χρόνος και ο τρόπος υπολογισμού της τιμής επαναγοράς θα προσδιοριστούν αργότερα επίσης με υπουργική απόφαση.

Με την παραπάνω διαδικασία προσφέρεται κίνητρο στους ιδιώτες επενδυτές να εξαγοράσουν τις μετοχές του Τ.Χ.Σ. και διευκολύνεται η απεμπλοκή του ταμείου από την τράπεζα. Υπενθυμίζεται ότι οι τράπεζες επιδίωκαν το δικαίωμα επαναγοράς να δοθεί στις ίδιες και όχι στους μετόχους για φορολογικούς λόγους.

Η αποφυγή της άμεσης κρατικοποίησης και η παροχή δυνατότητας επαναγοράς των μετοχών του Τ.Χ.Σ. ήδη από τον 2ο χρόνο (για τις περιπτώσεις των τραπεζών όπου οι μέτοχοι καλύψουν το ελάχιστο ποσοστό) ή το αργότερο ως την πενταετία είναι το μεγάλο κέρδος για τις τράπεζες.

Την ίδια όμως στιγμή, το περιβάλλον για τις ίδιες γίνεται δυσκολότερο, καθώς στο PSI συμπεριλήφθηκαν τελικώς δάνεια τουλάχιστον 11 δισ. ευρώ, τα οποία έχουν χορηγήσει ελληνικές κατά κύριο λόγο τράπεζες σε ΟΣΕ, ΟΑΣΑ, ΕΑΣ, ενώ η τροπολογία δίνει στο ταμείο αυξημένες αρμοδιότητες σε σχέση με αυτές που περίμενε η αγορά.

Για παράδειγμα, το ταμείο θα έχει πλήρη δικαιώματα ψήφου για στρατηγικής σημασίας θέματα, όπως οι αυξήσεις κεφαλαίου, οι συγχωνεύσεις, η απόφαση πώλησης περιουσιακών στοιχείων κ.λπ. Πρακτικά, θα ασκεί τα δικαιώματα ψήφου του για όλα τα σημαντικά θέματα που απαιτούν βάσει της νομοθεσίας αυξημένη απαρτία μετόχων και αυξημένη πλειοψηφία.

Η τροπολογία προβλέπει επίσης τη διεύρυνση του δικαιώματος αρνησικυρίας (βέτο) που θα έχει ο εκπρόσωπος του Ταμείου στο διοικητικό συμβούλιο της τράπεζας, χωρίς να προσδιορίζει εμφανώς τα θέματα.

Ταυτόχρονα, θεσπίζεται δυνατότητα… άμεσης κρατικοποίησης, ή όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν τραπεζίτες "ξαφνικού θανάτου". Αν το ταμείο διαπιστώσει σημαντικές αποκλίσεις εκ μέρους της τράπεζας από το σχέδιο αναδιάρθρωσης, τότε αίρεται αμέσως ο περιορισμός των δικαιωμάτων ψήφου.

Θα πρέπει βεβαίως να προηγηθεί ομόφωνη απόφαση των μελών του γενικού και του εκτελεστικού συμβουλίου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που να διαπιστώνει σημαντική παραβίαση των όρων του σχεδίου αναδιάρθρωσης.

«Να καλύψουν οι ιδιώτες έως και τα 2/3 της αύξησης»

Κάθε τράπεζα που θα προσφύγει στο Τ.Χ.Σ. για ανακεφαλαιοποίηση υποχρεούται να εκπονήσει λεπτομερές σχέδιο αναδιάρθρωσης, το οποίο θα λειτουργεί σαν ευαγγέλιο. Το σχέδιο θα πρέπει να υποβληθεί από το υπουργείο Οικονομικών στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντός έξι μηνών από τη χορήγηση της κεφαλαιακής ενίσχυσης.

Το σημαντικότερο όμως είναι ότι το σχέδιο αναδιάρθρωσης θα πρέπει να υλοποιηθεί το αργότερο εντός 3 ετών. Μπορεί να δοθεί παράταση για άλλα δύο έτη, με έγκριση όμως της Κομισιόν.

Πρακτικά, τίθενται ένα σφιχτό πλαίσιο ελέγχου των τραπεζών από το Τ.Χ.Σ. και ταυτόχρονα κίνητρα για γρήγορη υλοποίηση της αναδιάρθρωσης και επαναγορά των μετοχών του ταμείου από τους ιδιώτες.

Υπό το παραπάνω πρίσμα, θεωρείται δεδομένο ότι οι τράπεζες, σε συνεργασία με τους βασικούς τους μετόχους, θα επιδιώξουν να επιτευχθεί υψηλή συμμετοχή ιδιωτών στις αυξήσεις κεφαλαίου, ώστε να περιοριστούν τα κεφάλαια που θα βάλει το Τ.Χ.Σ. και επομένως οι μετοχές και η επιρροή που θα αποκτήσει.

«Δεν πάμε πια για την κάλυψη της ελάχιστης συμμετοχής, αλλά για το μάξιμουμ», αναφέρει χαρακτηριστικά στέλεχος μεγάλης ελληνικής τράπεζας, σημειώνοντας ότι στόχος είναι η αύξηση να καλυφθεί, αν είναι δυνατόν, κατά τα δύο τρίτα από ιδιωτικά κεφάλαια και το υπόλοιπο από το Τ.Χ.Σ.

Τέλος, για να μειωθεί κάπως η ζημία από το PSI, η κυβέρνηση απαλλάσσει από φόρο εισοδήματος, με ρύθμιση που περιλαμβάνεται στην τροπολογία, τα κεφαλαιακά κέρδη που προκύπτουν από την ανταλλαγή ομολόγων του ελληνικού δημοσίου ή εταιρικών ομολόγων, που φέρουν όμως εγγύηση του δημοσίου με άλλους τίτλους.

Τα 7 βήματα της ανακεφαλαιοποίησης

Βήμα πρώτο: Μια τράπεζα, εφόσον έχει κριθεί βιώσιμη από την Τράπεζα της Ελλάδος, μπορεί να υποβάλει αίτημα στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για κεφαλαιακή ενίσχυση. Η αίτηση υποβάλλεται κατόπιν υπόδειξης της Τ.τ.Ε. και πρέπει να συνοδεύεται από επιχειρησιακό σχέδιο που έχει αξιολογηθεί ως βιώσιμο από την κεντρική τράπεζα και από λεπτομερές χρονοδιάγραμμα της εφαρμογής του.

Το επιχειρησιακό σχέδιο θα στοιχειοθετεί το ύψος της αναγκαίας κεφαλαιακής ενίσχυσης και θα περιγράφει αναλυτικά τα μέτρα τα οποία προτίθεται να λάβει η τράπεζα, ώστε να επιτευχθούν το συντομότερο δυνατό η διασφάλιση και η ενίσχυση της φερεγγυότητάς της. Δηλαδή, τη διενέργεια αύξησης κεφαλαίου ή και ενέργειες επαναφοράς της τράπεζας σε κερδοφορία, όπως η μείωση των εξόδων και της έκθεσης σε κινδύνους ή η εξασφάλιση στήριξης από άλλες εταιρείες του ομίλου, στον οποίο ανήκει.

Βήμα δεύτερο: Εντός 15 ημερών από την υποβολή του αιτήματος και του επιχειρησιακού σχεδίου στο Τ.Χ.Σ., το τελευταίο μπορεί να ζητήσει κατόπιν διαβούλευσης με την Τ.τ.Ε. τροποποιήσεις στο επιχειρησιακό σχέδιο, οι οποίες θα πρέπει να υιοθετηθούν από την τράπεζα εντός 10ημέρου από τη γνωστοποίησή τους.

Βήμα τρίτο: Διενεργούνται οικονομικός έλεγχος και εκθέσεις αποτίμησης -μία από σύμβουλο του Τ.Χ.Σ. και μία από την τράπεζα- για τον προσδιορισμό της δίκαιης αξίας αυτής. Αν υπάρξει απόκλιση υψηλότερη του 15% μεταξύ των δύο εκθέσεων αποτίμησης, η Τ.τ.Ε. αναθέτει σε τρίτη ανεξάρτητη εταιρεία τη διενέργεια έκθεσης αποτίμησης, η οποία και λαμβάνεται υποχρεωτικά υπ' όψιν.

Βήμα τέταρτο: Προσδιορίζεται αν η ανακεφαλαιοποίηση διενεργηθεί μέσω αύξησης κεφαλαίου ή με έκδοση μετατρέψιμων ομολογιών τύπου CoCos, που μετατρέπονται αυτόματα σε μετοχές αν το Core Tier I πέσει κάτω του 7%. Σύμφωνα με όσα δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών, η ανακεφαλαιοποίηση θα διενεργηθεί κατά 90% με αυξήσεις κεφαλαίου και με έκδοση μετοχών υπέρ του ταμείου και μόλις κατά 10% με έκδοση CoCos.

Βήμα πέμπτο: Διενεργείται η αύξηση κεφαλαίου με το Τ.Χ.Σ. σε ρόλο underwriter. Λειτουργεί δηλαδή ως εγγυητής κάλυψης της αύξησης. Εφόσον οι ιδιώτες (παλαιοί και νέοι μέτοχοι καλύψουν το ελάχιστο ποσοστό που τους αναλογεί) αποκτούν μετοχές με περιορισμένο το δικαίωμα ψήφου. Αν δεν το καλύψουν, αποκτά κοινές μετοχές με δικαίωμα ψήφου.

Βήμα έκτο: Το ταμείο ελέγχει την πορεία της υλοποίησης του σχεδίου αναδιάρθρωσης της τράπεζας, το οποίο πρέπει να ολοκληρωθεί εντός 3ετίας με δυνατότητα παράτασης. Αν διαπιστώσει ομόφωνα σημαντικές παρεκκλίσεις, τότε επαναφέρονται τα δικαιώματα ψήφου των μετοχών σε πλήρη ισχύ.

Βήμα έβδομο: Το ταμείο αποφασίζει τον τρόπο και τη διαδικασία διάθεσης των μετοχών και των μετατρέψιμων ομολογιών τύπου CoCos που κατέχει, εντός πενταετίας πάντως. Η διάθεση μπορεί να γίνει τμηματικά ή άπαξ κατά την κρίση του ταμείου. Αποκλείεται η δυνατότητα πώλησης των μετοχών σε οποιαδήποτε εταιρεία ανήκει άμεσα ή έμμεσα στο κράτος.

Ο χρόνος και ο τρόπος έκδοσης και άσκησης των δικαιωμάτων επαναγοράς, ο τρόπος υπολογισμού της αξίας των μετοχών που τους αναλογούν και κάθε άλλη συναφή λεπτομέρεια θα καθοριστούν αργότερα με υπουργική απόφαση.


**To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.